W wieku 99 lat odszedł prof. Antoni Rajkiewicz, wybitny polski ekonomista, pionier polityki społecznej w naszym kraju, członek Związku Nauczycielstwa Polskiego od 1948 r.
Prof. Rajkiewicz urodził się w 1922 r. w Drużbicach w woj. łódzkim. W czasie okupacji uczył się, a także pracował jako robotnik.
Był absolwentem Uniwersytetu Łódzkiego. Uczelnię ukończył w 1948 r. Sześć lat później obronił doktorat w Szkole Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie (obecna SGH), w 1969 r. został profesorem Uniwersytetu Warszawskiego, a w 1978 r. – profesorem zwyczajnym.
Na Uniwersytecie Warszawskim, na który przeniósł się w 1969 r., zorganizował Instytut Polityki Społecznej i Nauk Politycznych na Wydziale Dziennikarstwa. Prof. Rajkiewicz należał do pionierów polityki społecznej jako dziedziny nauki w Polsce. Przez 25 lat kierował miesięcznikiem „Polityka Społeczna”.
Był autorem ponad 600 publikacji (wiele z nich w językach obcych), w których zajmował się m.in. migracjami, demografią, kondycją rodzin, rynkiem pracy. W kręgu jego zainteresowań badawczych znalazł się ponadto czas pracy i wypoczynek nauczycieli, losy absolwentów, zagrożenia społeczne, a także przemiany społeczne w rejonach uprzemysłowionych. Był autorem kilku książek i podręczników, w tym „Problemy planowania społecznego” (1974), „Polityka społeczna a strategia dalszego rozwoju” (1981) i „Zagrożenie społeczne w Polsce” (1986). W 1989 r. uczestniczył w przygotowaniu „Raportu o Stanie Oświaty w PRL”.
– Zawsze zwracam uwagę, że płace nauczyciela należy wiązać nie tylko z podstawami jego egzystencji i najbliższej rodziny, ale z koniecznością wzbogacenia jego osobowości, pomnażania wartości intelektualnych. Nauczyciel powinien mieć na bilet do teatru, na zakup książek, na internet, na porządne ubranie, bo to wszystko jest tworzywem jego pracy. Koszyk potrzeb nauczyciela powinien być podstawą jego wynagrodzenia. (…) Podobnie jest w większości krajów europejskich i do tego modelu powinniśmy dążyć, jako kraj Unii Europejskiej – mówił prof. Antoni Rajkiewicz w wywiadzie dla „Głosu Nauczycielskiego” w 2010 r.
Prof. Rajkiewicz był honorowym przewodniczącym Komitetu Nauk o Pracy i Polityki Społecznej Polskiej Akademii Nauk, a także członkiem honorowym Komitetu Prognoz „Polska 2000 Plus” PAN. W przeszłości pełnił też funkcję członka Prezydium Komitetu Prognoz „Polska 2000 Plus” oraz członka Naukowej Rady Statystycznej.
Swoją wiedzę i doświadczenie wykorzystywał w czasie pracy państwowej m.in. w Radzie Ekonomicznej przy Radzie Ministrów (1957-1962) i Radzie Konsultacyjnej przy Przewodniczącym Rady Państwa (1986-1989). W 1980. r. uczestniczył w pracach nad Porozumieniami Sierpniowymi w Gdańsku, a w 1989 r. – w obradach Okrągłego Stołu.
Od 1948 r., czyli początku swojej kariery naukowej, prof. Rajkiewicz działał w Związku Nauczycielstwa Polskiego. Był m.in. członkiem ZG ZNP, sekretarzem ZG ZNP, a potem wiceprezesem ZG ZNP, jak również członkiem władz Sekcji Pracowników Nauki przy ZG ZNP.
W 1995 r. Uniwersytet w Helsinkach przyznał prof. Rajkiewiczowi tytuł doktora honoris causa. Odznaczony został m.in. Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1997 r.), Medalem Komisji Edukacji Narodowej oraz Złotą Odznaką ZNP.
(PS, GN)