Minister edukacji Przemysław Czarnek podpisał zmiany w liście lektur na wszystkich poziomach kształcenia. Zajęcia z wychowania do życia w rodzinie od nowego roku szkolnego mają być organizowane na nowych zasadach
Jak poinformowało MEiN, minister edukacji podpisał trzy rozporządzenia w sprawie:
* podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej;
* podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia;
* ramowych planów nauczania dla publicznych szkół
Nowy wykaz lektur ma obowiązywać od 1 września 2021 r. na wszystkich etapach kształcenia, tj.: w klasach I-III szkoły podstawowej, w klasach IV-VI oraz VII i VIII szkoły podstawowej oraz w szkołach ponadpodstawowych.
„Zmiany dotyczą głównie lektur uzupełniających (w przypadku klas I-III szkoły podstawowej – propozycji lektur do wspólnego i indywidualnego czytania) i polegają na zaproponowaniu takich pozycji książkowych, które warto omawiać z uczniami ze względu na ich walory edukacyjne i wychowawcze (czytelny system wartości), elementy konstrukcyjne utworu (konstrukcja świata przedstawionego, wyraziście zarysowana akcja) oraz warstwę językową utworu (polszczyzna staranna, pozbawiona wulgaryzmów i kolokwializmów, nadmiernych ozdobników)” – czytamy w komunikacie MEiN.
Z kanonu dla klas I-III szkoły podstawowej usunięto następujące pozycje:
1) Alina Centkiewiczowa i Czesław Centkiewicz, „Zaczarowana zagroda”;
2) Mira Jaworczakowa, „Oto jest Kasia”;
3) Leszek Kołakowski, „Kto z was chciałby rozweselić pechowego nosorożca?”;
4) Marcin Pałasz, „Sposób na Elfa”
Jednocześnie dodano następujące książki:
1) Dorota Gellner, „Wścibscy”;
2) Julita Grodek, „Mania, dziewczyna inna niż wszystkie. Opowieść o Marii Skłodowskiej-Curie”;
3) Tom Justyniarski, „Psie troski, czyli o wielkiej przyjaźni na cztery łapy i dwa serca”;
4) Piotr Kordyasz, „Lolek. Opowiadania o dzieciństwie Karola Wojtyły (fragmenty)”;
5) Zofia Kossak-Szczucka, „Kłopoty Kacperka góreckiego skrzata”;
6) Åsa Lind, „Piaskowy Wilk”;
7) Aleksandra i Daniel Mizielińscy, „Którędy do Yellowstone? Dzika podróż po parkach narodowych”
Z wykazu lektur uzupełniających dla klas IV-VI wykreślono:
1) Karol May, „Winnetou”
Na liście lektur uzupełniających pojawiły się jednocześnie nowe pozycje:
1) Carlo Collodi, „Pinokio”;
2) John Flanagan, „Zwiadowcy. Księga 1. Ruiny Gorlanu”;
3) Emilia Kiereś, „Rzeka”;
4) Zofia Kossak-Szczucka, „Topsy i Lupus”;
5) Bolesław Leśmian, „Klechdy sezamowe”;
6) Alan Aleksander Milne, „Kubuś Puchatek”;
7) Longin Jan Okoń, „Tecumseh”;
8) Ferdynand Antoni Ossendowski, „Słoń Birara”;
9) Jacek Podsiadło, „Czerwona kartka dla Sprężyny”;
10) Louis de Wohl, „Posłaniec króla”
Jednocześnie z wykazu lektur obowiązkowych przeniesiono do wykazu lektur uzupełniających:
1) Rafał Kosik, „Felix, Net i Nika oraz Gang Niewidzialnych Ludzi”
Z wykazu lektur uzupełniających dla klas VII-VIII wykreślono:
1) Nancy H. Kleinbaum, „Stowarzyszenie Umarłych Poetów”
Do wykazu lektur uzupełniających dodano:
1) Lloyd Cassel Douglas, „Wielki Rybak”;
2) Zofia Kossak-Szczucka, „Bursztyny” (wybrane opowiadanie);
3) André Frossard, „Nie lękajcie się! Rozmowy z Janem Pawłem II”;
4) Bolesław Prus, „Placówka”, „Zemsta”;
5) Henryk Sienkiewicz, „Sąd Ozyrysa”;
6) Nicolas Sparks, „Jesienna miłość”
Z wykazu lektur obowiązkowych do wykazu lektur uzupełniających przeniesiono:
1) Melchior Wańkowicz „Ziele na kraterze”
Z wykazu lektur uzupełniających w kl. VII-VIII do wykazu lektur uzupełniających w zakresie rozszerzonym w liceach ogólnokształcących i technikach przeniesiono:
1) Jan Paweł II, „Przekroczyć próg nadziei” (fragmenty)
Z wykazu lektur dla branżowej szkoły I stopnia wykreślono (lektura obowiązkowa):
1) wybrane wiersze poety Marcina Świetlickiego
Z wykazu lektur obowiązkowych dla liceum i technikum z zakresu podstawowego wykreślono:
1) wybrane wiersze poety Marcina Świetlickiego
Z wykazu lektur dla liceum i technikum z zakresu rozszerzonego wykreślono:
1) Jan Parandowski, „Mitologia, część II Rzym”;
2) François Villon, „Wielki testament” (fragmenty);
3) Piotr Skarga, „Żywoty świętych” (fragmenty).
Do wykazu lektur dla liceum i technikum w zakresie podstawowym dodano (lektura uzupełniająca):
1) Kronika Książąt Polskich, oprac. Jerzy Wojtczak-Szyszkowski;
2) Juliusz Słowacki, „Listy do Matki” (fragmenty);
3) Henryk Sienkiewicz, „Listy z podróży do Ameryki” (fragmenty);
4) Stefan Żeromski, „Ludzie bezdomni”;
5) Ryszard Krynicki, Adam Zagajewski, wybór wierszy;
6) Witold Pilecki, „Raport Witolda”;
7) Wiesław Kielar, „Anus mundi”;
8) Zofia Kossak-Szczucka, „Pożoga. Wspomnienia z Wołynia 1917–1919”;
9) Jarosław Iwaszkiewicz, wybrane opowiadanie;
10) John Ronald Reuel Tolkien, „Władca pierścieni. Drużyna pierścienia”
Do wykazu lektur dla liceum i technikum w zakresie rozszerzonym dodano (lektura uzupełniająca):
1) Zofia Kossak-Szczucka, „Błogosławiona wina”;
2) Ferdynand Antoni Ossendowski, „Mocni ludzie”; „Ludzie, zwierzęta, bogowie”;
3) Krystyna Lubieniecka-Baraniak, „Gdy brat staje się katem”;
4) Jan Paweł II, „Przekroczyć próg nadziei (fragmenty)”; „Tryptyk rzymski”; „Pamięć i tożsamość” (fragmenty), „Fides et ratio” (fragmenty);
5) Karol Wojtyła, „Przed sklepem jubilera”;
6) Stefan Wyszyński, „Zapiski więzienne”;
7) Paweł Zuchniewicz, „Ojciec wolnych ludzi. Opowieść o Prymasie Wyszyńskim”.
Z listy zalecanych dzieł teatralnych i filmowych dla liceum i technikum wykreślono:
1) „Apocalypsis cum figuris”, reż. Jerzy Grotowski;
2) „Zezowate szczęście”, reż. Andrzej Munk
Do listy zalecanych dzieł teatralnych i filmowych dla liceum i technikum dodano:
1) „Przerwanie działań wojennych”, reż. Juliusz Machulski
Z listy tekstów polecanych do samokształcenia w liceumi i technikum wykreślono:
1) Ewelina Nurczyńska-Fidelska, Barbara Parniewska, Ewa Popiel-Popiołek, Halina Ulińska, „Film w szkolnej edukacji humanistycznej”
Do listy tekstów polecanych do samokształcenia w liceumi i technikum dodano:
1) Jan Błoński, „Język właściwie użyty. Szkice o poezji polskiej drugiej połowy XX wieku”;
2) Grażyna Borkowska, „Pozytywiści i inni”;
3) Włodzimierz Dłubacz, „O kulturę filozofii”;
4) Keith Houston, „Książka. Najpotężniejszy przedmiot naszych czasów zbadany od deski do deski”;
5) Czesław Jaroszyński i Piotr Jaroszyński, „Kultura słowa. Podstawy retoryki klasycznej”;
6) Piotr Jaroszyński, „Człowiek i nauka. Studium z filozofii kultury”;
7) Karl Jaspers, „Idea uniwersytetu”;
8) Teresa Kowalik, Przemysław Słowiński, „Królewski dar. Co Polska i Polacy dali światu”;
9) Jakub Z. Lichański, „Retoryka. Historia – Teoria – Praktyka, t. I i II”;
10) „O polską kulturę humanistyczną”. Z Mieczysławem A. Krąpcem OP rozmawia Piotr S. Mazur;
11) Ryszard Przybylski, „Klasycyzm, czyli prawdziwy koniec Królestwa Polskiego”.
Przemysław Czarnek wykreślił też zalecenie realizacji zajęć wychowanie do życia w rodzinie (WDŻ) na pierwszej i ostatniej godzinie lekcyjnej. „Zmiana nie nakłada obligatoryjnego obowiązku innego planowania rozkładu lekcji. Pozwoli natomiast dyrektorowi planować je w najbardziej optymalny sposób, bez narzucania, że powinny być one na pierwszej lub ostatniej godzinie lekcyjnej. Zajęcia WDŻ nie są jedynymi zajęciami w szkole z podziałem na grupy. Nauczycielom przedmiotu WDŻ powinny zostać zapewnione takie same warunki pracy jak mają inni nauczyciele” – czytamy w komunikacie MEiN. Zajęcia WDŻ są obligatoryjne z mocy rozporządzenia do realizacji w szkołach. Rodzice mogą jednak zdecydować o uczestnictwie dziecka w tych zajęciach.
Ministerstwo ustaliło też podstawę programową przedmiotu historia tańca jako jednego z przedmiotów, które mogą być realizowane w liceach ogólnokształcących i technikach w zakresie rozszerzonym. Szkoły będą mogły uwzględnić w planie nauczania zajęcia z tego przedmiotu od roku szkolnego 2023/2024. Zmiana w tym zakresie zarówno w podstawie programowej, jak i ramowych planach nauczania dla publicznych szkół (określenie wymiaru godzin) została wprowadzana na wniosek Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.
(PS, GN)