Projekt poselski Koalicji Obywatelskiej dotyczący zmian w rozliczaniu godzin ponadwymiarowych – zgodnie z zapowiedziami premiera Donalda Tuska – pojawił we wtorek ok. godziny 15 na stronie Sejmu. „Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe przysługuje również w przypadku, gdy niezrealizowanie przez nauczyciela przydzielonych godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych nastąpiło z przyczyn niedotyczących nauczyciela, a nauczyciel był gotów do realizacji tych zajęć” – to kluczowy zapis, który ma być dodany do Karty Nauczyciela. Proponuje się, aby ustawa weszła w życie z dniem 1 stycznia 2026 r.” – napisano w uzasadnieniu projektu.
Do dokumentu załączono wymaganą liczbę podpisów posłów KO.Pod projektem podpisały się m.in.: przewodnicząca sejmowej komisji edukacji Krystyna Szumilas, wiceminister edukacji Katarzyna Lubnauer, Dorota Łoboda i Kinga Gajewska. Do reprezentowania wnioskodawców na forum Izby upoważniony został poseł Adam Krzemiński, przewodniczący podkomisji zajmującej się inicjatywą obywatelską ZNP „Godne płace i wysoki prestiż nauczycieli”.
Projekt może być procedowany już na najbliższym 44. posiedzeniu Sejmu, które zaplanowano w dniach 5, 6 i 7 listopada 2025 r. (środa-piątek).
Co jest dokładnie w projekcie?
Jak czytamy w uzasadnieniu projektu, nauczyciele otrzymają wynagrodzenie za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe w różnych przypadkach nieodbycia zajęć z przyczyn leżących po stronie szkoły, a nie nauczyciela, np. z powodu:
>> nieobecności ucznia na zajęciach, które są z nim prowadzone indywidualnie,
>> wyjazdu klasy na wycieczkę,
>> wyjścia klasy na jakieś wydarzenie poza szkołą, itp.
Warunkiem zachowania prawa do wynagrodzenia jest pozostawanie nauczyciela w tym czasie w gotowości do realizacji tych zajęć.
„Zmiany zaproponowane w przedmiotowym projekcie są odpowiedzią na liczne apele nauczycieli o rozszerzenie przypadków, w których nauczyciele zachowują prawo do wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe. Wejście w życie z dniem 1 września 2025 r. nowych rozwiązań w zakresie wynagradzania za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe spotkało się z negatywnym odbiorem nauczycieli wielu szkół, w których wobec niejednoznacznych przepisów obowiązujących do 31 sierpnia 2025 r. i powstających rozbieżności interpretacyjnych dotychczas wypłacano wynagrodzenie za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe w jeszcze innych przypadkach niż wymienione w art. 35 ust. 3e ustawy” – czytamy w uzasadnieniu projektu o zmianie ustawy Karta Nauczyciela.
Jak zapisano w ocenie skutków regulacji „w związku z powyższym, proponuje się zmianę art. 35 ust. 3e ustawy – Karta Nauczyciela, której celem jest przyznanie nauczycielom prawa do wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe w każdym przypadku, gdy niezrealizowanie przez nauczyciela przydzielonych mu godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych nastąpiło z przyczyn niedotyczących nauczyciela, a nauczyciel był gotów do realizacji tych zajęć”.
Projekt poselski zakładający płatne godziny ponadwymiarowe w przypadku tzw. gotowości do pracy nauczycieli złożony w Sejmie. pic.twitter.com/b8IItAf0WC
— KrystynaSzumilas🇵🇱 (@kr_szumilas) November 4, 2025
Możliwe będzie też przydzielenie zajęć „zamiast”…
Ponadto – jak czytamy – „aby kwestia możliwości przydzielenia nauczycielowi pozostającemu w gotowości do pracy, do realizacji w tym czasie innych zadań, nie rodziła wątpliwości, proponuje się również doprecyzowanie w ustawie – Karta Nauczyciela, że w takim przypadku nauczycielowi można przydzielić do realizacji w czasie, w którym zostały zaplanowane godziny zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych, zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze lub wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 ustawy – Karta Nauczyciela”.
Inaczej mówiąc, w projekcie uwzględniono oczekiwany przez ZNP zapis o utrzymaniu wynagrodzenia w przypadku nieodbycia zajęć nie z winy nauczyciela i jednoczenie wprowadzono jako inną możliwość lansowane przez MEN rozwiązanie, aby w sytuacji pozostawania nauczyciela w gotowości do pracy można było przydzielić mu inne „zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły”.
Kiedy nastąpi obniżenie wymiaru pensum – doprecyzowanie
Wnioskodawcy proponują też doprecyzowanie brzmienia przepisu zawartego w art. 35 ust. 3f. „Zgodnie z treścią art. 35 ust. 3f w obecnie obowiązującym brzmieniu tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć (pensum) nauczyciela obniża się na potrzeby ustalenia wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe odpowiednio o 1/5 albo 1/4 tego wymiaru, za każdy dzień usprawiedliwionej nieobecności w pracy, dzień ustawowo wolny od pracy, dzień, w którym dla nauczyciela nie zaplanowano zajęć, lub dzień w danym tygodniu, który przypada w innym miesiącu” – zapisano.
„Zamiarem ustawodawcy było to, aby ww. obniżenie obejmowało także tygodnie, w których przypadają dni, na które nauczycielowi nie zaplanowano zajęć, w związku z czym – w celu uniknięcia możliwych wątpliwości – proponuje się doprecyzowanie przepisu przez odniesienie do art. 42 ust. 2 pkt 1.” – czytamy.
Zmiany w art. 42 ust. 2cb – doraźne zastępstwa zamiast ponadwymiarówek
Proponuje się również zmianę art. 42 ust. 2cb ustawy – Karta Nauczyciela polegającą na rozszerzeniu tego przepisu o zajęcia realizowane w ramach godzin ponadwymiarowych – jeżeli nauczyciel z przyczyn dotyczących szkoły nie będzie mógł zrealizować również godzin ponadwymiarowych, będzie można przydzielić mu zamiast zaplanowanych godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, realizację godzin doraźnych zastępstw. To konsekwencja wprowadzenia możliwości realizowania ww. zajęć zamiast godzin ponadwymiarowych, które się nie odbywają z usprawiedliwionych powodów.
W takim przypadku nauczyciel realizuje godziny doraźnych zastępstw w ramach wynagrodzenia, jakie przysługuje mu za zaplanowane zajęcia dydaktyczne, wychowawcze lub opiekuńcze, tj. w przypadku zaplanowanych godzin ponadwymiarowych otrzyma wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe.
Cały projekt ustawy o zmianie ustawy Karta Nauczyciela z OSR oraz podpisami znajduje się tutaj
(GN)
(DK, GN)