Z okazji 550. urodzin Mikołaja Kopernika, przypadających w 2023 roku, Centrum Nauki Kopernik postanowiło wyróżnić osoby i zespoły, których nowatorskie idee i konsekwentna działalność wnoszą nową jakość do edukacji i ustanowiło Nagrody Przewroty. Nagrody po raz pierwszy zostały wręczone podczas uroczystej gali, która odbyła się 24 maja 2024 w Centrum Nauki Kopernik. W kategorii ogólnopolskiej zwyciężył Instytut Dobrej Śmierci, a lokalnej – Oświatowe Centrum Nauki i Techniki w Wodzisławiu Śląskim. Nagrodę specjalną otrzymał Janusz Laska – pomysłodawca i inicjator programu Klub Młodego Odkrywcy. Gratulujemy!
Laureaci otrzymali autorskie statuetki, stworzone przez Centrum Nauki Kopernik oraz nagrody finansowe w wysokości 20 000 złotych.
Centrum Nauki Kopernik ustanowiło nagrodę, aby „poznać i docenić inspirujące działania edukacyjne, realizowane w różnych zakątkach kraju”. „Nazwa nagrody nawiązuje do odkrycia przez Mikołaja Kopernika heliocentrycznej budowy Układu Słonecznego, co doprowadziło nie tylko do przewrotu w astronomii, ale też zapoczątkowało zmianę sposobu myślenia o świecie i miejscu, w jakim znajduje się człowiek. Nieco ponad 100 lat temu John Dewey postulował przewrót kopernikański w edukacji. Porównywał dziecko do Słońca, wokół którego powinny krążyć poczynania wychowawcze” – wyjaśnili pomysłodawcy konkursu w komunikacie dla mediów.
Do pierwszej edycji zgłoszono 366 inicjatyw, spośród których wyłoniono 10 finalistów (5 w kategorii ogólnopolskiej i 5 w lokalnej), a następnie wybrano dwie zwycięskie inicjatywy.
Jak przypomniało CNK, do nagrody można było zgłaszać działania „prowadzone w szkole i w domu, w świecie wirtualnym i rzeczywistym, dla dzieci i dla dorosłych”.
Laureat nagrody w kategorii ogólnopolskiej, Instytut Dobrej Śmierci, to „przestrzeń dialogu i edukacji o umieraniu, śmierci i żałobie” – czytamy na stronie internetowej instytutu. „Inicjatywa proponuje szkolenia, spotkania oraz warsztaty i ma na celu podniesienie poziomu wiedzy o procesie umierania, o różnorodności pochówków i pożegnań oraz zwiększenie świadomości dotyczącej możliwości niesienia i otrzymywania wsparcia. Instytut przełamuje tabu poprzez otwartą rozmowę o śmierci jako naturalnej i nieuniknionej części życia. Choć jego działania skierowane są przede wszystkim do dorosłych, powszechna edukacja na temat śmierci mogłaby przyczynić się do poprawy dobrostanu każdego i każdej z nas” – podało CNK.
Z kolei nagrodzone w kategorii lokalnej Oświatowe Centrum Nauki i Techniki w Wodzisławiu Śląskim prowadzi multidyscyplinarne pracownie naukowe i artystyczne (jest tu np. pracownia mechatroniczna, stolarska, modelarska, krawiecka, ceramiki i rękodzieła, artystyczna, sensoryczno-plastyczna). „Uczniowie szkół podstawowych oraz przedszkolaki z powiatu wodzisławskiego przychodzą tu raz w tygodniu na zajęcia. Przez cztery dni uczą się w swoich placówkach, a jeden spędzają w pracowniach. Inicjatywa została wprowadzona przez samorząd do oficjalnego trybu nauczania w Wodzisławiu Śląskim. To rozwiązanie ułatwia nauczycielom realizację uczniowskich projektów badawczych, pomaga także łączyć teorię z praktyką i wspierać rozwój kompetencji nieujętych w programie nauczania” – podkreśliło CNK.
Laureata nagrody specjalnej wyłonili pracownicy CNK. Janusz Laska to geolog, nauczyciel geografii i przyrody, działacz społeczny, założyciel Kłodzkiego Towarzystwa Oświatowego. „To pomysłodawca i współtwórca programu Klub Młodego Odkrywcy (KMO) – otwartej sieci edukacyjnej, której celem jest uczenie się w działaniu, a także umożliwienie dzieciom i młodzieży rozwijania umiejętności takich jak komunikacja, współpraca, krytyczne myślenie, rozwiązywanie problemów” – czytamy.
Projekt był początkowo realizowany przez Kłodzkie Towarzystwo Oświatowe – w ramach programu „Równać Szanse” Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności i Polskiej Fundacji Dzieci i Młodzieży; potem rolę opiekuna przyjęło Centrum Nauki Kopernik. Dziś w Polsce działa około 1000 klubów, a międzynarodowa sieć obejmuje Gruzję, Armenię, Ukrainę, Rumunię i Etiopię.
Więcej o Nagrodzie Przewroty i laureatach można przeczytać tutaj
(GN)
Fot: CNK
Przewroty – nagroda od Centrum Nauki Kopernik. Zgłoś nowatorską inicjatywę edukacyjną!