Dziś obchodzimy Święto Narodowe Trzeciego Maja upamiętniające rocznicę uchwalenia przez Sejm Czteroletni Ustawy Rządowej, zwanej Konstytucją 3 Maja.
Konstytucja reformująca ustrój I Rzeczypospolitej, uchwalona w 1791 r., była pierwszym takim aktem w Europie i drugim na świecie po konstytucji amerykańskiej przyjętej cztery lata wcześniej. Była postępowa jak na ówczesne polskie realia, chociaż nie wprowadziła faktycznego zrównania wszystkich stanów, likwidowała za to patologie niszczące państwo takie jak nadużywane liberum veto. Jako że w ówczesnych warunkach wprowadzenie republiki nie było możliwe (a sam król Stanisław August Poniatowski należał do współtwórców konstytucji), ustanawiała ustrój polityczny RP jako monarchię konstytucyjną.
Niestety Konstytucja 3 Maja obowiązywała krótko i nie mogła w trwały sposób przyczynić się do zreformowania ustroju Rzeczypospolitej – została obalona w wyniku wojny polsko-rosyjskiej w 1792 r. i przystąpienia króla do konfederacji targowickiej. Zwycięstwo targowiczan – przeciwników reform – było na rękę Rosji, lecz nie powstrzymało drugiego rozbioru I RP, dokonanego przez zaborców w 1793 r.
(DK, GN)
Na zdjęciu: Instalacja okolicznościowa w Szkole Podstawowej nr 139 im. Ludwiki Wawrzyńskiej w Warszawie
Zobacz też:
Dzieje.pl: 100 lat temu Sejm Ustawodawczy wprowadził święto narodowe 3 maja
Ustawa Rządowa z 1791 r. (Konstytucja 3 Maja) jest dostępna online w bibliotece cyfrowej POLONA
