Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, to Sejm wybierze nowego premiera w poniedziałek 11 grudnia br. wieczorem. Tak zapisano w harmonogramie opublikowanym przez Kancelarię Sejmu. Co oznacza, że 8-letnie rządy PiS-u definitywnie dobiegną końca.
Prawo i Sprawiedliwość od przegranych 15 października br. wyborów parlamentarnych robi, co może, żeby odwlec moment oddania władzy o kolejne tygodnie. Najpierw związany z tym obozem prezydent Andrzej Duda czekał do ostatniego dnia zapisanego w Konstytucji RP terminu zwołania pierwszego posiedzenia Sejmu, potem powierzył misję tworzenia rządu Mateuszowi Morawieckiemu (również ostatniego, przewidzianego w Konstytucji, dnia), a następnie czekał do ostatniej chwili z zaprzysiężeniem jego rządu.
A wszystko to w sytuacji, w której PiS nie ma szans na zdobycie większości w Sejmie (194 posłów to o 37 za mało, by taka operacja zakończyła się sukcesem). Taką większością dysponują natomiast ugrupowania demokratycznej opozycji – KO, Trzecia Droga i Nowa Lewica (w sumie – 248 mandatów).
W efekcie, choć od zwycięskich przez opozycję wyborów minęły prawie dwa miesiące, to władzę nadal sprawuje partia, która dostała od wyborców czerwoną kartkę.
Co teraz?
Zgodnie z Konstytucją, Sejm najpóźniej 11 grudnia br. powinien wysłuchać expose powołanego przez Andrzeja Dudę premiera, a następnie zagłosować nad udzieleniem mu wotum zaufania. Zgodnie z opublikowanym harmonogramem, Mateusz Morawiecki wyjdzie na mównicę sejmową o godzinie 10.00. W punkcie tym przewidziano „przedstawienie przez Prezesa Rady Ministrów programu działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania”.
W punkcie tym zapisano także 10-minutowe oświadczenia w imieniu klubów i 5-minutowe oświadczenie w imieniu koła. Następnie posłowie będą mogli zadawać premierowi pytania.
W sumie, na ten punkt obrad Sejmu zarezerwowano aż 5 godzin – do godz. 15.00.
Chwilę potem odbędzie się głosowanie nad udzieleniem wotum zaufania. Wynik głosowania łatwo przewidzieć.
Już o godzinie 15.05 Sejm przystąpi do procedury wyłonienia nowego rządu. To tzw. drugi krok zapisany w Konstytucji RP, gdy inicjatywa powołania premiera i rządu przechodzi na Sejm.
Harmonogram zakłada więc, że od godziny 15.05 do 16.30 w obradach Sejmu nastąpi przerwa, w czasie której będzie można zgłaszać kandydatury na Prezesa Rady Ministrów.
Ankieta Głosu. Zapraszamy do udziału w głosowaniu!
Zgodnie z art. 113. Regulaminu Sejmu, w tzw. drugim kroku kandydata na premiera może zgłosić grupa co najmniej 46 posłów. Koalicja KO-Trzecia Droga-Nowa Lewica zapowiedziała już, że jej kandydatem na tę funkcję jest lider Koalicji Obywatelskiej Donald Tusk. Czy mogą pojawić się inni kandydaci? To niewykluczone. Możliwe jest zgłoszenie kandydata np. przez PiS. Nic nie stoi na przeszkodzie, by okazał się nim także Mateusz Morawiecki, pomimo przegranego krótko wcześniej głosowania. Czy tak się stanie? O tym przekonamy się w poniedziałek.
Regulamin Sejmu zakłada też, że wybór premiera dokonuje się w głosowaniu imiennym. To oznacza tradycyjne głosowanie z urną oraz podpisanymi przez posłów kartami do głosowania. To anachroniczny sposób wyłaniania szefa rządu, który zostanie zmieniony już wkrótce. Marszałek Sejmu Szymon Hołownia zapowiedział we wtorek 5 grudnia br., że w Regulaminie Sejmu zostanie wprowadzona zmiana – posłowie mają zastąpić głosowanie imienne głosowaniem przy użyciu systemu elektronicznego, który stosuje się dziś przy wszystkich innych głosowaniach w izbie.
Zgodnie z harmonogramem obrad, procedura wyboru nowego premiera rozpocznie się o godz. 16.30 i potrwa do 20.00. W tym czasie przewidziano 10-minutowe oświadczenia w imieniu klubów i 50minutowe oświadczenie w imieniu koła. Tuż po zakończeniu dyskusji odbędzie się głosowanie.
Jeśli wszystko przebiegnie zgodnie z planem, to nowy Prezes Rady Ministrów zostanie wyłoniony przez Sejm o godz. 20.05.
Procedury parlamentarne będą kontynuowane następnego dnia, tj. we wtorek 12 grudnia. O godzinie 9.00 premier wygłosi expose, przedstawi skład rządu i wystąpi z wnioskiem w sprawie wyboru rządu (wotum zaufania). Na dyskusję nad tym punktem obrad (10-minutowe oświadczenia w imieniu klubów i 5-minutowe oświadczenie w imieniu koła plus pytania) przewidziano 6 godzin – do godz. 15.00.
Chwilę potem ma się odbyć głosowanie nad wnioskiem premiera. Jeśli w harmonogramie nie dojdzie do zmian, to we wtorek o godz. 15.05 Sejm powinien powołać skład nowego rządu.
Symbolicznym zwieńczeniem całej procedury będzie uroczystość wręczenia nominacji i odebrania przysięgi od premiera i członków rządu przez prezydenta Andrzeja Dudę. Kiedy taka uroczystość się odbędzie? Tego jeszcze nie wiadomo.
(PS, GN)