„Kształtuj przyszłość Europy z nauczycielami!” – to hasło wspólnej kampanii europejskich związków zawodowych zrzeszonych w Europejskim Komitecie Związków Zawodowych Oświaty i Nauki (ETUCE).
Uczestnikiem wspólnej kampanii związków zawodowych zrzeszonych w ETUCE jest także Związek Nauczycielstwa Polskiego. Przed wyborami do Parlamentu Europejskiego, które w Polsce odbędą się w niedzielę 26 maja br., prezes ZNP Sławomir Broniarz wystosował list do kandydatek oraz kandydatów do PE. Prezes Związku zaapelował w liście o uwzględnienie przez nich priorytetów kampanii „Kształtuj przyszłość Europy z nauczycielami!”.
Kampania ta ma na celu dostarczenie kontrargumentów wobec rozpowszechnionych poglądów podważających wartość zawodu nauczyciela i szkolnictwa finansowanego ze środków publicznych.
„W ostatnich miesiącach pracownicy edukacji protestowali lub strajkowali m.in. we Francji, Holandii, Niemczech, Portugalii. Ich protesty miały takie samo lub podobne podłoże jak Strajk Szkolny w Polsce. W wielu krajach spadło zainteresowanie zawodem nauczyciela; nauczycieli brakuje do tego stopnia, że w niektórych regionach Holandii lekcje odbywają się już tylko cztery dni w tygodniu. Inne kraje, jak Niemcy, otwierają swoje rynki pracy już nie tylko dla polskich pielęgniarek i lekarzy, ale także dla polskich nauczycieli” – napisał prezes ZNP w liście do osób ubiegających się o mandat w PE.
W imieniu Związku wyraził oczekiwanie, że kandydatki i kandydaci „wykażą się świadomością i wrażliwością na problemy dotyczące edukacji, że publicznie zadeklarują, iż jako Posłanki i Posłowie w Parlamencie Europejskim będą energicznie podejmować kwestie dotyczące edukacji we współpracy z partnerami społecznymi na poziomie europejskim i krajowym”.
ZNP podkreśla, że potoczne wyobrażenie, jakoby Unia Europejska nie miała wpływu na krajowe polityki edukacyjne, nie jest do końca prawdziwe. UE prowadzi przecież m.in. programy wspierające wymianę uczniów i studentów (Erasmus+) oraz wymianę nauczycieli, a także realizuje inne ważne programy.
Oprócz tego Komisja Europejska w każdym krajowym raporcie semestralnym poświęca sprawom edukacji odrębny akapit. W tworzeniu tych raportów ważną rolę odgrywają konsultacje z partnerami społecznymi, w tym z ZNP. W ostatnim raporcie z lutego 2019 r. Komisja zwróciła polskiemu rządowi uwagę m.in. na:
>> utrzymujące się braki w dostępie do edukacji przedszkolnej i opieki nad dzieckiem;
>> niskie wynagrodzenia nauczycieli;
>> problem podwojonego rocznika, wynikający ze zmian strukturalnych wywołanych wprowadzeniem reformy.
W liście czytamy również, że w perspektywie 2014-2020 Polska otrzymała 4,7 mld euro na Program Wiedza, Edukacja, Rozwój. Środki te zostały zainwestowane m.in. w reformę kształcenia zawodowego (2013-2015), w przygotowanie e-podręczników oraz modernizację podstawy programowej. Niestety, wiele z wypracowanych za unijne fundusze rozwiązań zostało następnie zarzuconych i zmarnotrawionych w związku z ostatnią reformą edukacji.
Prezes ZNP zaznaczył, że naprawa polskiej edukacji, która stała się koniecznością w związku z destrukcyjnymi zmianami wprowadzonymi w ostatnich trzech latach, wymagać będzie nie tylko zaangażowania ekspertów, udziału partnerów społecznych i poparcia polityków, ale także przeznaczenia na ten cel środków finansowych.
„Jeśli nasz kraj ma je pozyskać, potrzebuje takich reprezentantów w przyszłym Parlamencie Europejskim i w Komisji Europejskiej, którzy rozumiejąc problemy krajowej oświaty, są w stanie widzieć je także w szerszym europejskim kontekście” – dodał Sławomir Broniarz.
Kluczowe Postulaty ETUCE dla przyszłości Europy!
- WYSOKIEJ JAKOŚCI EDUKACJA DLA WSZYSTKICH
Wysokiej jakości edukacja ma fundamentalne znaczenie dla każdego obywatela. Stanowi ona podstawowe prawo człowieka i dobro publiczne, a zatem rządy europejskie ponoszą za nią odpowiedzialność.
ETUCE domaga się dostępu do darmowej edukacji wysokiej jakości dla każdego dziecka i ucznia, dostosowanej do jego potrzeb niezależnie od jego uwarunkowań społeczno-ekonomicznych.
Stałe finansowanie rozwoju zawodowego nauczycieli od etapu ich kształcenia przez cały przebieg kariery zawodowej stanowi podstawowy warunek nowoczesnego, innowacyjnego szkolnictwa, zdolnego do odpowiadania na potrzeby uczniów w szybko zmieniającym się świecie. Zapewnienie nauczycielom i innym pracownikom oświaty autonomii w zarządzaniu różnorodnością stanowi niezbędny element dynamicznie rozwijającego się społeczeństwa.
- WZROST PUBLICZNYCH NAKŁADÓW I PODNIESIENIE ATRAKCYJNOŚCI ZAWODU NAUCZYCIELA
Atrakcyjność zawodu nauczyciela i jego wizerunek w społeczeństwie od pewnego czasu ulegają stopniowemu pogorszeniu. Nauczycielom i edukatorom, wśród których 73 proc. stanowią kobiety, stawia się coraz większe wymagania.
Duże obciążenie pracą oraz związany z nią stres, brak autonomii zawodowej i wsparcia, w połączeniu z nieatrakcyjnymi oraz niepewnymi warunkami zatrudnienia, płacami i emeryturami, doprowadziły w wielu krajach europejskich do poważnego niedoboru nauczycieli.
Cięcia budżetowe w szkolnictwie, tendencje zmierzające do urynkowienia i prywatyzacji stanowią dalsze zagrożenie dla jakości edukacji publicznej.
Dlatego też ETUCE domaga się zwiększonego i zrównoważonego finansowania publicznego w dziedzinie edukacji z myślą o pozyskiwaniu i zatrzymywaniu w zawodzie najlepiej wykwalifikowanych nauczycieli poprzez zapewnienie im godziwych warunków zatrudnienia, obejmujących ustawiczny rozwój zawodowy, dostosowany do ich potrzeb, a także środowisko pracy i infrastrukturę, wspierające ich dobrostan i motywację.
- UMACNIANIE DIALOGU SPOŁECZNEGO I ZAANGAŻOWANIE EDUKACYJNYCH ZWIĄZKÓW ZAWODOWYCH W PROCES DECYZYJNY
ETUCE wzywa rządy i organy szkolnictwa do uznania edukacyjnych związków zawodowych za partnerów w procesie stałego, efektywnego dialogu społecznego, widząc w nim konstruktywny wkład w zbudowanie wysokiej jakości systemów edukacyjnych oraz w zapewnianie niezależnego, profesjonalnego spojrzenia. Edukacyjne związki zawodowe powinny odgrywać zasadniczą rolę w procesie decyzyjnym na poziomie krajowym i europejskim w wypracowywaniu elementów polityki edukacyjnej, zwłaszcza w kwestiach pedagogicznych i programów nauczania.
- PROMOWANIE DEMOKRATYCZNEGO SPOŁECZEŃSTWA OBYWATELSKIEGO ORAZ INTEGRACJI
ETUCE domaga się zrównoważonego finansowania oraz wsparcia nauczycieli i innych pracowników oświaty w nauczaniu do demokracji, praw człowieka, wartości uniwersalnych, a także umiejętności obywatelskich, aby mogli oni w sposób kompetentny odpowiadać na potrzeby swoich uczniów i je spełniać.
***
ETUCE – European Trade Union Committee For Education, czyli Europejski Komitet Związków Zawodowych Oświaty i Nauki. Reprezentuje 132 edukacyjne związki zawodowe w Europie, skupiające 11 mln nauczycieli na wszystkich poziomach edukacji we wszystkich krajach Europy, w tym 4,2 mln nauczycieli z krajów UE. ETUCE jest partnerem społecznym w sprawach edukacji w Unii Europejskiej. ETUCE stanowi europejską strukturę Międzynarodówki Edukacyjnej (Education International), światowej konfederacji edukacyjnych związków zawodowych.