NIK w szkołach i na uczelniach. Co skontrolują inspektorzy?

Organizacja pracy nauczycieli w szkołach publicznych i kształcenie w szkołach specjalnych – to dziedziny, które w 2020 r. zamierza szczegółowo zbadać Najwyższa Izba Kontroli

NIK opublikowała swój plan pracy na bieżący rok. Izba zamierza przeprowadzić ok. 90 zaplanowanych kontroli. Część z nich dotyczy spraw związanych z oświatą i kształceniem uczniów.

Takim tematem jest „Kształcenie w szkołach specjalnych”. Kontrolerzy spróbują odpowiedzieć na pytanie, „czy kształcenie w szkołach specjalnych jest realizowane w sposób prawidłowy oraz czy wspiera adaptację uczniów do dorosłego życia”. Kontrola ma ruszyć wkrótce – na przełomie pierwszego i drugiego kwartału. W trzecim kwartale powinien pojawić się raport.

Izba zajmie się też organizacją pracy nauczycieli w szkołach publicznych. Kontrolerzy postarają się sprawdzić, „czy organizacja pracy nauczycieli sprzyja właściwej realizacji ich zadań”. Kontrola zostanie przeprowadzona w czwartym kwartale 2020 r. i w pierwszym kwartale 2021 r. Jej wyniki poznamy prawdopodobnie w drugim kwartale 2021 r.

Pracownicy NIK zajmą się też dostępnością do finansowanej ze środków publicznych opieki stomatologicznej dzieci i młodzieży. Sprawdzą, „czy dzieci i młodzież szkolna mają zapewniony dostęp do opieki stomatologicznej finansowanej ze środków publicznych”. Wyniki kontroli zostaną opublikowane najprawdopodobniej w drugim kwartale 2021 r.

NIK zamierza prześwietlić temat zabezpieczenia szkół przed zagrożeniami wewnętrznymi i zewnętrznymi. Raport Izby poznamy w trzecim kwartale 2020 r. Jak również efektami realizacji projektów dotyczących zapewnienia szerokopasmowego dostępu do Internetu szkołom z terenu województwa lubelskiego (raport – trzeci kwartał 2021 r.). Izba zajmie się ponadto tematem realizacji przez gminy obowiązku w zakresie dowożenia niepełnosprawnych dzieci i młodzieży do szkół i placówek oświatowych (raport – trzeci kwartał 2020 r.) oraz dostępnością profilaktyki i leczenia dla dzieci i młodzieży z zaburzeniami metabolicznymi wynikającymi z otyłości i chorób cywilizacyjnych (raport – czwarty kwartał 2020 r.).

NIK zaplanowała też kilka kontroli dotyczących szkolnictwa wyższego. Izba zbada:
* Finansowanie szkolnictwa wyższego – kontrolerzy odpowiedzą na pytanie, czy system finansowania szkolnictwa wyższego zapewnia prawidłową realizację zadań przez uczelnie (wyniki – drugi kwartał 2021 r.)
* Kształcenie cudzoziemców na polskich uczelniach – kontrolerzy zbadają, czy zapewniono właściwe warunki prawne i organizacyjne do rekrutacji oraz kształcenia cudzoziemców i w rezultacie prawidłowo finansowano to zadanie (raport – czwarty kwartał 2020 r.)
* Strategiczne programy badań naukowych – w efekcie kontroli przekonamy się, czy realizacja strategicznych programów badań naukowych przyniosła oczekiwane efekty (wyniki – czwarty kwartał 2020 r.)
* Gospodarkę finansową instytutów badawczych, czyli sposób, w jaki instytuty prowadziły gospodarkę finansową i realizowały zadania statutowe, w tym finansowane ze środków publicznych (wyniki – czwarty kwartał 2020 r.)
* Organizację i funkcjonowanie państwowych wyższych szkół zawodowych w województwie dolnośląskim – kontrola sprawdzi, czy oferta edukacyjna państwowych szkół wyższych jest dostosowana do wymogów współczesnego rynku pracy? (wyniki – czwarty kwartał 2020 r.)

Jak poinformowała NIK, co roku w pracach planistycznych uwzględnia sugestie tematów kontroli zaproponowanych przez organy Sejmu RP, Senatu RP, Kancelarię Prezesa Rady Ministrów oraz Rzecznika Praw Obywatelskich. Do Planu pracy NIK na 2020 rok instytucje te zgłosiły 98 sugestii – 29 z sugerowanych zagadnień było lub jest realizowanych w 2019 roku. Sejmowa Komisja do Spraw Kontroli Państwowej zarekomendowała do realizacji 53 tematy, zgłoszone przez 17 komisji sejmowych. Komisje senackie przedstawiły natomiast 18 sugestii tematów kontroli, Rzecznik Praw Obywatelskich – 15, a Kancelaria Prezesa Rady Ministrów – 12 sugestii tematycznych.

NIK zrealizuje 59 proc. sugerowanych tematów kontroli, które są zbieżne z obszarami kontroli wytypowanymi przez NIK. Część sugerowanych przez różne instytucje zagadnień może zostać zbadana w formule kontroli doraźnych. Kontrole doraźne przeprowadzane są co roku w kilkuset podmiotach.

(PS, GN)