Po likwidacji kryteriów oceniania, praca nauczycieli będzie oceniana od września na nowych zasadach. Minister edukacji podpisał w tym celu nowe rozporządzenie w sprawie trybu dokonywania oceny pracy nauczycieli
Dokument ten jest efektem przedwakacyjnej nowelizacji Karty Nauczyciela i wyrzucenia z niej nowego systemu awansu oraz oceny pracy nauczycieli.
W rozporządzeniu określono m.in. tryb dokonywania oceny pracy. Jeśli ocena pracy jest wszczęta z inicjatywy dyrektora szkoły lub na wniosek organu sprawującego nadzór pedagogiczny, organu prowadzącego szkołę, rady szkoły lub rady rodziców, dyrektor szkoły niezwłocznie musi powiadomić nauczyciela, w formie pisemnej, o wszczęciu procedury dokonywania oceny jego pracy. Nauczyciel może zgłosić uwagi i zastrzeżenia do projektu oceny pracy (także w formie pisemnej) w terminie 5 dni roboczych od dnia zapoznania go z projektem oceny. Na wniosek nauczyciela przy zapoznawaniu go z projektem oceny pracy i wysłuchaniu jego uwag i zastrzeżeń może być obecny przedstawiciel wskazanej przez nauczyciela zakładowej organizacji związkowej.
Zasięgane przez dyrektora szkoły opinie samorządu uczniowskiego, doradcy metodycznego, innego nauczyciela dyplomowanego lub mianowanego oraz opiekuna naukowo-dydaktycznego na temat pracy nauczyciela muszą zostać sformułowane w ciągu 14 dni na piśmie i zawierać uzasadnienie.
W rozporządzeniu znalazł się tryb odwoławczy od oceny pracy. Odwołanie od oceny pracy nauczyciela trzeba złożyć za pośrednictwem dyrektora szkoły do organu sprawującego nadzór pedagogiczny. Dyrektor jest obowiązany przekazać odwołanie niezwłocznie (tj. nie później niż w terminie 5 dni roboczych) do organu nadzoru pedagogicznego.
Odwołanie od oceny pracy rozpatrzy zespół oceniający powoływany przez kuratora. Skład tego zespołu uzależniony jest od miejsca zatrudnienia nauczyciela i zajmowanego stanowiska. W skład takiego zespołu zwykle jednak wejdzie przedstawiciel kuratora, przedstawiciel rady pedagogicznej szkoły, przedstawiciel rady rodziców (z wyłączeniem szkół, w których nie tworzy się rad rodziców), nauczyciel-doradca metodyczny lub nauczyciel-konsultant, a także na wniosek nauczyciela – przedstawiciel zakładowej organizacji związkowej wskazanej przez niego. Szefem zespołu zostanie przedstawiciel kuratora.
Zgodnie z rozporządzeniem, zespół oceniający rozpatruje odwołanie od ceny pracy po wysłuchaniu nauczyciela, który wniósł odwołane. O terminie posiedzenia zawiadamia nauczyciela nie później niż na 5 dni roboczych przed terminem posiedzenia zespołu. Niestawienie się nauczyciela nie wstrzymuje rozpatrywania odwołania przez zespół oceniający i wydania rozstrzygnięcia. Rozstrzygnięcia zespołu oceniającego zapadać będzie zwykłą większością głosów w głosowaniu jawnym w obecności co najmniej 2/3 członków zespołu. W przypadku równej liczby głosów zdecyduje głos przewodniczącego zespołu. Wszystkie rozstrzygnięcia będą wymagały pisemnego uzasadnienia.
W przypadku nauczyciela religii, dyrektor dokonując oceny pracy musi uwzględnić „ocenę merytoryczną nauczyciela religii ustaloną przez właściwą władzę kościelną”.
W odróżnieniu od dotychczas obowiązujących przepisów, podczas oceniania pracy nauczyciela nie będzie się brało pod uwagę kryteriów oceny, które zostały wyrzucone z Karty Nauczyciela. Praca nauczyciela zostanie oceniona wyłącznie w oparciu o przepisy art. 6a ust. 1e Karta Nauczyciela, a w przypadku nauczycieli zajmujących stanowisko dyrektora szkoły – w oparciu o art. 6a ust. 1f KN.
Rozporządzenie wejdzie w życie 1 września 2019 r.
Zgodnie z ostatnią nowelizacją Karty Nauczyciela ocena pracy będzie oddzielona od awansu. Podczas awansu oceniany będzie tylko dorobek zawodowy nauczyciela za okres stażu. Znikną kryteria oceny pracy nauczycieli oraz obligatoryjność dokonywania oceny pracy nauczycieli – po zakończeniu stażu na kolejny stopień awansu, po zakończeniu dodatkowego stażu i co 5 lat pracy w szkole.
Ocena pracy nauczyciela będzie mogła zostać przeprowadzona w każdym czasie, ale nie wcześniej niż po upływie roku od dokonania oceny poprzedniej lub oceny dorobku zawodowego. Praca nauczyciela zostanie oceniona z inicjatywy dyrektora lub na wniosek nauczyciela, kuratora, organu prowadzącego, rady szkoły lub rady rodziców.
Od 1 września 2019 r. ocena pracy ma dotyczyć stopnia realizacji obowiązków z art. 6 i art. 42 ust. 2 Karty Nauczyciela a także art. 5 ustawy – Prawo oświatowe. W artykule szóstym Karta w pięciu punktach wymienia obowiązki nauczyciela – rzetelne wykonywania powierzonych zadań, wspieranie uczniów w rozwoju, dążenie do własnego rozwoju osobistego, doskonalenie zawodowe, kształcenie i wychowywanie młodzieży „w umiłowaniu Ojczyzny, w poszanowaniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w atmosferze wolności sumienia i szacunku dla każdego człowieka” oraz dbanie o kształtowanie odpowiednich postaw uczniów. Artykuł 42 ust. KN mówi z kolei o tym, co się składa na czas pracy nauczyciela. I z realizacji tych właśnie godzin nauczyciel będzie rozliczany w czasie oceny. Artykuł piąty Prawa oświatowego zobowiązuje z kolei nauczyciela do tego, by w swojej pracy kierował się „dobrem uczniów, troską o ich zdrowie, postawę moralną i obywatelską, z poszanowaniem godności osobistej ucznia”.
Pozostawiono czterostopniową skalę oceny nauczyciela – wyróżniającą, bardzo dobrą, dobrą i negatywną.
Do postępowań w sprawie dokonania oceny pracy wszczętych i niezakończonych przed dniem 1 września 2019 r. stosowane będą dotychczasowe przepisy.
(PS, GN)