Po szybkim doposażeniu szkół i uczniów w Polsce w sprzęt komputerowy w efekcie wprowadzenia nauki zdalnej nadchodzi czas na działania systemowe, które mają zaadaptować technologię do procesu edukacji. To szansa na przekroczenie masy krytycznej rozwiązań cyfrowych w szkołach i zainicjowanie reakcji łańcuchowej, która przeobrazi proces edukacji, dostosowując go do wymogów współczesnego, w coraz większym stopniu scyfryzowanego świata.

28 grudnia ubiegłego roku Minister Edukacji i Nauki ogłosił rozporządzenie, w którym określone zostały minimalne wymagania techniczne dla sprzętu komputerowego wykorzystywanego w szkołach do realizacji działań dydaktycznych. Stanowi ono podstawę do postępowań przetargowych, w których zakupione zostaną urządzenia dla nauczycieli i uczniów. Działania te stanowić będą realizację jednego z kamieni milowych polskiego KPO.

W jego ramach już w III kwartale br. do szkół ma trafić 365 tys. komputerów dla uczniów, którzy rozpoczną naukę w IV klasie szkoły podstawowej, oraz 465 tys. urządzeń dla dydaktyków, tak aby służbowe laptopy miało 90 proc. nauczycieli publicznych szkół podstawowych i ponadpodstawowych kształcących w formie dziennej. Kolejna partia urządzeń – 370 tys. sztuk – ma trafić do następnego rocznika czwartoklasistów w przyszłym roku. Te liczby z pewnością robią wrażenie, obrazując ogromną szansę na cyfrowy skok, przed jaką stoi sektor edukacji w Polsce. Jak wykorzystać ją w pełni?

Edukacja to nie terra incognita

Należy pamiętać, że komputery, które trafią do szkół, nie są pierwszymi elektronicznymi urządzeniami, jakie tam zagoszczą. Nie jest to ziemia jałowa, gdzie technologia dopiero wkracza. Ogromna zmiana nastąpiła choćby wskutek przejścia w tryb edukacji zdalnej, kiedy to znaczne ilości różnorodnego sprzętu powędrowały do uczniów i nauczycieli. Stąd dziś szkoły to środowisko, w którym już od dłuższego czasu funkcjonują z powodzeniem pewne rozwiązania odnośnie wykorzystywanego oprogramowania czy dobrych praktyk z zakresu nauki z wykorzystaniem technologii cyfrowych. By uniknąć chaosu warto więc zadbać, aby nowo wprowadzane urządzenia bez kłopotu wpasowały się w istniejący ekosystem, co powoli zapewnić ciągłość działania i rozwój, zamiast rewolucji.

Rozszerzając tę myśl warto zauważyć, że żadna szkoła nie jest osobnym bytem, ale podmiotem, który działa w ramach struktury, podlegając np. jednostkom samorządu terytorialnego. W nich zaś funkcjonują już określone systemy informatyczne, z którymi nowy sprzęt w określonym zakresie będzie musiał współpracować. Istotne jest zatem zapewnienie jak największej spójności wszystkich tych rozwiązań, by zagwarantować możliwość sprawnego działania w ramach zsynchronizowanego ekosystemu.

W sieci i poza nią

Jeśli o sprawnym działaniu mowa, to warto pamiętać, że w ramach Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej (OSE), czyli programu, który zapewnia szkołom dostęp do internetu, placówki edukacyjne wyposażane są w łącze światłowodowe o przepustowości 100 Mbit/s. Ta wielkość pozwala zaś na sprawną pracę od 20 do 40 urządzeń działających w systemie native cloud. Dlatego, choć załącznik do ministerialnego rozporządzenia uwzględnia także tzw. laptopy przeglądarkowe, które do sprawnego działania wykorzystują stałe połączenie z chmurą, warto postawić na klasyczny i bardziej wszechstronny sprzęt, który może pracować zarówno online, jak i offline.

„Do tego warto pamiętać, że uczeń z komputera ma korzystać nie tylko w szkole” – zauważa Ewa Kołodziejczyk, Industry Executive Education z polskiego oddziału Microsoft. „A z dostępem do sieci czy jakością połączenia internetowego wciąż bywa różnie i nie można zakładać, że uczeń poza szkołą nie będzie miał z tym kłopotów. Stąd sprzęt, który pozwala zarówno na sprawną pracę w trybie online, jak i offline, stanowi optymalne rozwiązanie. Tego typu urządzenia działają zresztą w większości domów. Jak podaje GUS, używa ich 82 proc. gospodarstw domowych w Polsce. Więc doposażenie ucznia w klasyczny komputer czy laptop sprawi, że otrzyma on narzędzie, które już w jakiejś mierze zna, z którego środowiskiem operacyjnym i oprogramowaniem jest oswojony. A jeśli nie on sam, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że znają je jego rodzice, opiekunowie czy koledzy, w związku z czym uzupełnienie pewnych braków czy luk nie będzie stanowiło większego wyzwania. To samo dotyczy nauczycieli”.

Środek do celu

Warto mieć na uwadze, że sprzęt, jaki trafi do szkół, jest tylko i aż narzędziem otwierającym dostęp do szeregu możliwości, które za nim stoją. Dlatego dobór właściwych urządzeń jest kluczowy dla efektywności działań edukacyjnych. I tak np. wybór laptopa z Windows 11 Pro dla Edukacji od takich producentów, jak Acer, Asus, Dell, HP lub Lenovo, to nie tylko decyzja o zakupie narzędzia. Oznacza ona dostęp do konkretnego ekosystemu, stworzonego i rozwijanego z myślą o edukacji z wykorzystaniem najnowocześniejszych technologii. Ekosystemu, który został już nie raz przetestowany w polskich szkołach i znalazł wielu zwolenników, zarówno wśród uczniów, jak i nauczycieli.

Jego podstawę stanowi właśnie sprzęt, czyli wspomniane urządzenia z systemem Windows 11 Pro Edu. Wyposażone są w najbezpieczniejszy system, który chroni dane szkoły, a także informacje umożliwiające identyfikację tożsamości uczniów czy nauczycieli (PII). Urządzenia z systemem Windows 11 Pro dla Edukacji umożliwiają wszystkim uczniom bezpieczną naukę, tworzenie i współpracę. Dzięki nim również nauczyciele mogą z łatwością gromadzić informacje, zdjęcia czy ilustracje z różnych źródeł, by przygotować ciekawe lekcje. Ponadto pozwalają w pełni korzystać z wbudowanych narzędzi edukacyjnych. Wyświetlanie materiałów na tablicy interaktywnej czy też połączenia wideo, np.: w ramach zdalnych zajęć, nie stanowią dla tych urządzeń żadnego problemu.

Obok sprzętu, kluczowym elementem tego ekosystemu jest licencja Microsoft 365 A3 dla edukacji. Otwiera ona dostęp do środowiska złożonego z:

• aplikacji Office 365 w wersji A3 – pakiet Office połączony z rozwiązaniami dla przedsiębiorstw, wsparciem wydarzeń na żywo w Teams i zaawansowanym zarządzaniem bezpieczeństwem;
• Windows 10 i 11 Education A3 – dedykowane wersje systemu operacyjnego Microsoftu dla szkół;
• EMS A3 (Enterprise Mobility and Security) – zestaw rozwiązań do zarządzania organizacją:
  • Intune – rozwiązanie chmurowe do kontroli dostępu, które znacznie upraszcza zarządzanie urządzeniami i aplikacjami mobilnymi w organizacji;
  • Azure Active Directory (AD) – usługa zarządzania dostępem, która obejmuje takie funkcje, jak uwierzytelnianie wieloskładnikowe i logowanie jednokrotne;
  • Azure Information Protection (AIP) – klasyfikacja, oznaczanie i wykrywanie poufnych informacji;
• bezpłatne i legalne licencje dla uczniów z możliwością instalacji na 5 komputerach, 5 tabletach i 5 smartfonach.

Zestaw ten wspiera nauczycieli w codziennej pracy, pomaga dyrektorom w zarządzaniu placówką, dba o bezpieczeństwo i ułatwia komunikację na linii szkoła–uczeń–rodzic. Uzupełnia go zaś np. uwielbiana przez młodszych i starszych gra Minecraft Education Edition, której liczne mapy wspierają naukę wielu przedmiotów szkolnych. W Szwecji stanowi ona już nawet stałą część podstawy programowej. Minecraft Education Edition może być wykorzystany w ramach każdego przedmiotu szkolnego. Specjalnie przygotowane, gotowe mapy pozwalają na przeprowadzenie lekcji dostosowanych do wymogów podstawy programowej.

Systemowa cyfryzacja szkół

Decyzja o wdrożeniu cyfrowych narzędzi w edukacji może zatem w znacznym stopniu przypominać wybór określonego zestawu podręczników. Podobnie bowiem ustanawiają one pewien standard pracy w szkole, wprowadzając swoisty ekosystem rozwiązań. Obok zgodności z wytycznymi ministerialnymi istotne jest więc, by były one atrakcyjne w przekazie i łatwe w użyciu zarówno dla uczniów, jak i nauczycieli, a ich dostawcy oferowali także dodatkowe wsparcie dla tych, którzy będą z nich korzystać.

„Rozwiązania Microsoft dla edukacji pozwalają na zbudowanie w szkole spójnego ekosystemu, który umożliwia jej bezpieczne, wydajne, nowoczesne i przyjazne funkcjonowanie” – zauważa Barbara Michalska, dyrektor rynku edukacyjnego w polskim oddziale Microsoft. „Oferowane przez nas narzędzia cyfrowe to gotowe środowisko do komunikacji, współpracy i prowadzenia lekcji. Stanowi ono tło dla codziennej pracy nauczycieli, skutecznie wspierając ich w zadaniach organizacyjnych, metodycznych i wychowawczych. Dzięki dodatkowym możliwościom i rozwiązaniom nasze narzędzia pomagają w przekazywaniu wiedzy, angażują, wspierają uczniów z potrzebami SPE, usprawniają komunikację z uczniami i rodzicami, a młodym ludziom pomagają uzyskać umiejętności, dzięki którym będą mogli w przyszłości odnosić sukcesy osobiste i zawodowe.”