W tym roku realizowana jest VII edycja programu edukacyjnego „5 porcji warzyw, owoców lub soku”, którego celem jest edukacja społeczeństwa na temat zasad zbilansowanej diety, a także kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych. Tegoroczna edycja została również rozbudowana o program skierowany do szkół podstawowych, aby zwrócić szczególną uwagę na rolę edukacji dzieci w zakresie zrównoważonej diety, bogatej w warzywa i owoce, w tym soki. Więcej na ten temat mówią eksperci programu.

Już po raz VII Stowarzyszenie Krajowa Unia Producentów Soków (KUPS) realizuje program „5 porcji warzyw, owoców lub soku”, co jest jego celem?

Barbara Groele, Sekretarz Generalny Stowarzyszenia Krajowej Unii Producentów Soków (KUPS): Program „5 porcji warzyw, owoców lub soku” ma przede wszystkim na celu edukację dotyczącą zasad zbilansowanej diety, istotnej roli jaką pełnią w niej warzywa, owoce i soki, a także kształtowanie prawidłowych postaw żywieniowych. Od początku istnienia, czyli już od 7 lat, program prowadzony jest zgodnie ze światowymi i lokalnymi zaleceniami dotyczącymi zdrowia, formułowanymi przez renomowane instytucje. Zarówno Światowa Organizacja Zdrowia, jak i polski Instytut Żywności i Żywienia, zalecają spożycie minimum 400 g owoców i warzyw dziennie w podziale na 5 porcji.

Dlaczego to warzywa i owoce powinny stanowić podstawę diety?

Dr Katarzyna Stoś, prof. nadzw. Instytutu Żywności i Żywienia: Warzywa i owoce dostarczają wielu cennych i niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu składników oraz przyczyniają się do ograniczenia ryzyka rozwoju różnych chorób, na przykład chorób układu krążenia, cukrzycy, a także niektórych nowotworów. Owoce i warzywa oraz 100% przetwory bez dodatku cukru i tłuszczu, na przykład soki, są źródłem składników bioaktywnych m.in. witamin i składników mineralnych. Z uwagi na szczególne walory żywieniowe i zdrowotne, w 2016 roku Instytut Żywności i Żywienia dokonał zmian w Piramidzie Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej uznając za jej podstawę – a tym samym podstawę codziennej diety – warzywa oraz owoce.

Dlaczego szklanka soku może stanowić porcję warzyw lub owoców?

Dr Katarzyna Stoś, prof. nadzw. Instytutu Żywności i Żywienia: Soki powstają z warzyw i owoców, a więc zawierają podobny poziom substancji odżywczych. Co więcej, zgodnie z obowiązującym prawem[1] do soków owocowych, 100% warzywnych i soków pomidorowych (w tym soków z dłuższym terminem przydatności oraz jednodniowych, a także soków w butelce lub kartonie) zakazane jest dodawanie cukru lub innych substancji słodzących. Zgodnie z tym samym prawem, do wszystkich rodzajów soków zabronione jest dodawanie konserwantów, sztucznych barwników czy sztucznych aromatów. Soki, podobnie jak warzywa i owoce, są bogate w witaminy i składniki mineralne, a ze względu na ich płynną formę mogą stanowić wygodny i wartościowy element diety, a także w prosty sposób dostarczać organizmowi porcji warzyw i owoców.

Jak wygląda spożycie warzyw i owoców w Polsce?

Barbara Groele, Sekretarz Generalny Stowarzyszenia Krajowej Unii Producentów Soków (KUPS): W Polsce średnie spożycie owoców i warzyw jest niższe od wymagań i wynosi około 280 gramów na osobę na dzień[2]. Niestety nadal wiele osób pomija owoce i warzywa w swoim jadłospisie, zastępując je mniej zdrowymi produktami. Polacy nie spożywają również wystarczającej ilości soków. W 2016 roku piliśmy ich ok. 14 l na osobę na rok, co daje 38 ml, czyli ok. 3 łyżki na dzień na osobę.^[3] Jest to błąd, gdyż szklanka soku ok. 200 ml, może stanowić porcję warzyw lub owoców. Dlatego edukacja na temat zbilansowanej diety i jej komponentów jest niezwykle istotna, gdyż to właśnie prawidłowe żywienie ma duży wpływ na utrzymanie dobrego stanu zdrowia.

Kto poza rodzicami powinien być zaangażowany w edukację żywieniową dzieci?

Prof. dr hab. Krystyna Gutkowska: Tylko edukacja i długotrwałe budowanie prawidłowych postaw żywieniowych od najmłodszych lat dają szansę na to, że w przyszłości nasze społeczeństwo nie będzie musiało ponosić kosztów – zdrowotnych i materialnych nieprawidłowego trybu życia, a w tym nieprawidłowego sposobu odżywiania. Nawyki wyrobione w dzieciństwie zwykle towarzyszą nam przez całe życie, dzięki czemu dzieci mają większą szansę wyrosnąć na bardziej świadomych dorosłych, którzy znane sobie zasady zastosują na co dzień w praktyce. Dlatego istotne jest tu zaangażowanie i współpraca wszystkich osób czy środowisk opiniotwórczych – dietetyków, lekarzy, ekspertów ds. żywienia, jak też przedstawicieli mediów. – Między innymi dlatego tegoroczna edycja programu „5 porcji warzyw, owoców lub soku” została wzbogacona o program edukacyjny „5 porcji w szkole”, którego start zaplanowany jest wraz z rozpoczęciem nowego roku szkolnego. Zamiar ten podyktowany jest przekonaniem, że uwzględnienie tych zagadnień w środowisku szkolnym, poza efektem czysto edukacyjnym, przyniesie również skutek polegający na kreacji nowych zachowań żywieniowych naśladowanych przez rówieśników. Program skierowany do szkół ma na celu zwrócenie uwagi na potrzebę szerzenia wiedzy w zakresie zrównoważonej diety już od najmłodszych lat, a także jej roli w kształtowaniu prawidłowych postaw żywieniowych – dodaje Barbara Groele, Sekretarz Generalny Stowarzyszenia Krajowej Unii Producentów Soków (KUPS).

W jaki zatem sposób powinna odbywać się edukacja żywieniowa?

Prof. dr hab. Krystyna Gutkowska – Dziekan Wydziału Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego: Edukacja żywieniowa powinna odbywać się na wielu poziomach. Jak pokazują badania, 97% badanych matek potwierdza, że rozmawia ze swoim dzieckiem na temat zasad zbilansowanej diety, ale już tylko 58% respondentek daje dziecku dobry przykład samej zdrowo się odżywiając[4]. Takie rozbieżności świadczą o tym, że wiedza żywieniowa nie ma niekiedy swoich realnych odniesień do codziennej praktyki. Dlatego dorośli powinni zadbać o własne nawyki żywieniowe, gdyż to rodzice są dla dziecka wzorem, źródłem wiedzy oraz bodźcem motywującym nie tylko do prawidłowego żywienia, ale w ogóle do zdrowego stylu życia.

 UWAGA SZKOŁY!

„5 PORCJI ZDROWIA W SZKOLE” – to program edukacyjny mający na celu zwrócenie uwagi na potrzebę edukacji w zakresie zbilansowanej diety już od najmłodszych lat. Inicjatywa jest częścią działań prowadzonych w ramach ogólnopolskiej kampanii informacyjno-edukacyjnej „5 porcji warzyw, owoców lub soku”. W ramach programu, nauczyciele otrzymają bezpłatne materiały do przeprowadzenia lekcji na temat zbilansowanego żywienia, którego podstawą są warzywa, owoce, a także soki. Każda klasa, która weźmie udział w programie, dodatkowo może zgłosić się do konkursu i zyskać atrakcyjne nagrody. Misją programu „5 porcji zdrowia w szkole” jest dotarcie do edukatorów szkolnych, nauczycieli, dyrektorów.

Zapisy do programu rozpoczną się 13.08.2018 r.

 Więcej szczegółów o programie i konkursie, a także nagrodach do wygrania na stronie www.wszkole.5porcji.pl

————————————-

Program sfinansowany ze środków Funduszu Promocji Owoców i Warzyw.
Organizator Stowarzyszenie Krajowa Unia Producentów Soków