Zgodnie z projektem ustawy budżetowej na rok 2026, który trafił do Rady Dialogi Społecznego, kwota bazowa dla nauczycieli w 2026 r. ma wynieść 5 597,86 zł. W stosunku do obecnej kwoty bazowej (5 434,82 zł) oznacza to wzrost o 163,04 zł ( 3 proc.). MEN opublikuje projekt nowego rozporządzenia płacowego na początku przyszłego roku, ale już dziś można przyjąć, że minimalne stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli z wykształceniem wyższym i przygotowaniem pedagogicznym wzrosną w 2026 roku od 119 do 186 złotych brutto. Wzrost stawek nie ma więc charakteru podwyżki lecz stanowi waloryzację o prognozowany wskaźnik inflacji.
Rząd przygotował projekty ustawy budżetowej i okołobudżetowej na 2026 rok. Zgodnie z nimi wynagrodzenia nauczycieli mają wzrosnąć o 3 proc.
Zgodnie z obowiązującym w tym roku rozporządzeniem płacowym MEN: minimalne wynagrodzenie zasadnicze nauczyciela początkującego z tytułem zawodowym magistra i z przygotowaniem pedagogicznym wynosi 5153 zł zł brutto, nauczyciela mianowanego – 5310 zł brutto, nauczyciela dyplomowanego – 6211 zł brutto.
Jak czytamy w projekcie budżetu na 2026 rok „zabezpieczono środki na podwyżkę wynagrodzeń o 3% pracowników państwowej sfery budżetowej, w tym funkcjonariuszy i żołnierzy, pracowników ministerstw, urzędów centralnych i wojewódzkich, nauczycieli, a także zwiększono fundusz wynagrodzeń pracowników ZUS i KRUS” „ Łączny koszt podwyżek wynagrodzeń wraz z pochodnymi r/r to około 6,7 mld zł” – wskazano.
Średnioroczny wskaźnik wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej ustalono w wysokości 103,0%. „Zgodnie z art. 30 ust. 3 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2024 r. poz. 986 i 1871 oraz z 2025 r. poz. 620, 1019 i 1160) ustala się kwotę bazową dla nauczycieli w wysokości 5 597,86 zł” – zapisano. W stosunku do obecnej kwoty bazowej 5 434,82 zł oznacza to wzrost o 163,04 zł.
Na tej podstawie możemy wywnioskować, o ile w przyszłym roku podwyższone zostaną minimalne stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli. Stawki te zostaną zwaloryzowane odpowiednio o ok. 3%, w związku z czym najprawdopodobniej wyniosą – na wyższym poziomie wykształcenia (magister z przygotowaniem pedagogicznym):
>> 5 272 zł – nauczyciel początkujący,
>> 5 469 zł – nauczyciel mianowany,
>> 6 397 zł – nauczyciel dyplomowany.
Znamy już także projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2026. Projekt tzw. ustawy okołobudżetowej jest ściśle związany z projektem ustawy budżetowej na 2026 rok. Przewidziane propozycje odpowiadają kwotom, które są ujęte w projekcie budżetu i zapewniają jego prawidłową realizację.
Wysokość kwoty bazowej dla nauczycieli ujętej w art. 9 ust 2 projektu ustawy budżetowej na rok 2026 generuje wzrost wynagrodzenia średniego nauczycieli mianowanych i dyplomowanych od dnia 1 stycznia 2026 r. o 3%.
„W przypadku nauczycieli początkujących wzrost kwoty bazowej nie przekłada się na zapowiedziany wzrost wynagrodzenia średniego. W związku z powyższym, proponuje się dodanie w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2024 r. poz. 986, z późn. zm.) przepisu zwiększającego w roku 2026 wysokość wynagrodzenia średniego nauczycieli początkujących, ustalanego na podstawie art. 30 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela, o 2,308%. Zmiana ta zagwarantuje wzrost wynagrodzenia średniego tych nauczycieli o 3%, tak jak w przypadku nauczycieli mianowanych i dyplomowanych” – zapisano w projekcie tzw. ustawy okołobudżetowej.
Środki finansowe niezbędne do wypłaty średnich wynagrodzeń nauczycieli mają zostać zagwarantowane przez państwo w dochodach jednostek samorządu terytorialnego, a także w projekcie ustawy budżetowej na rok 2026.
Nie podajemy jednak wyliczeń dotyczących projektowanych średnich wynagrodzeń nauczycieli w 2026 roku dlatego, że to teoretyczna konstrukcja prawna składająca się z wielu elementów, których część nawet nie jest wynagrodzeniem, jak odprawy emerytalne i rentowe. Średnie wynagrodzenie jest przez to sztucznie zawyżone. O tym czym jest tzw. średnie wynagrodzenie można przeczytać tutaj
Przypomnijmy, że związki zawodowe, w tym ZNP domagały się wzrostu wynagrodzeń w przyszłym roku na poziomie 12 proc. Jeszcze w tym roku Związek domaga się podwyżek dla nauczycieli o 10 proc. co jest jednym z postulatów artykułowanych w ramach pogotowia protestacyjnego i zgłaszanych na ostatniej manifestacji przed MEN.
ZNP postuluje także uchwalenie obywatelskiej inicjatywy ZNP o powiązaniu wynagrodzeń nauczycieli z przeciętnym wynagrodzeniem w gospodarce „Godne płace i wysoki prestiż zawodu nauczyciela”. Rozwiązanie ma zastąpić dotychczasowy mechanizm wyznaczania kwoty bazowej przez parlament i stawek wynagrodzenia przez ministra edukacji.
– Polska dołącza do grupy 20. największych gospodarek na świecie. Polska to najszybciej rosnąca duża unijna gospodarka – przekonywał Andrzej Domański, minister finansów prezentując projekt budżetu państwa na 2026 rok. – Realna wartość wynagrodzeń Polaków wzrośnie o 6,4 proc. – zapowiedział.
Minister Domański przypomniał, że w 2024 r. nauczyciele dostali 30 proc. podwyżki, a tzw. budżetówka 20 proc. – Teraz dbamy o to żeby realna wartość tych wynagrodzeń nie spadała – oświadczył.
– Budżetowa projekcja na 2026 rok mówiąca o 3-punktowym wzroście płac jest policzkiem wymierzonym nauczycielom. Bo to oznacza, że wzrost wynagrodzeń będzie oscylował wokół 150-160 zł. Jak mamy motywować do pracy tych, na których szkoła czeka, jak mamy zasypać dziurę kadrową, jak mamy zachęcać do pracy absolwentów szkół wyższych? – pytał retorycznie prezes ZNP Sławomir Broniarz podczas Ogólnopolskiej Manifestacji Pracowników Oświaty i Nauki ZNP, która 1 września odbyła się przed gmachem MEN.
– Koniec z biedą nauczycieli i pracą na dwa, trzy etaty! Koniec ze słuchaniem, że dostaliście podwyżkę w 2024 r. i czego wy jeszcze chcecie! Tak dalej być nie może! – wzywał.
Projekt ustawy budżetowej na 2026 rok, który trafił do RDS można znaleźć tutaj, a projekt ustawy okołobudżetowej opublikowano w RCL tutaj
OPZZ czeka na uwagi do projektu budżetu państwa na 2026 rok. Więcej informacji tutaj
(GN)