Ubywa rodzin w Polsce – zatrważające dane z Narodowego Spisu Powszechnego

W ciągu 10 lat ubyło w Polsce ponad 800 tys. rodzin – poinformował Główny Urząd Statystyczny na podstawie najnowszych wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań w 2021 r. Liczba rodzin z dziećmi spadła o ponad 1/5.

W 2021 r. w Polsce żyło 10 mln 159 tys. rodzin. To aż o 813 tys. – czyli 7,4 proc. – rodzin mniej niż 10 lat temu.

„W okresie międzyspisowym spadek liczby rodzin dotyczył głównie miast – w 2021 r. odnotowano spadek o 824,4 tys. (ponad 12 proc.). Natomiast na wsi odnotowano niewielki wzrost liczby rodzin – nieco ponad 11 tys. (0,3 proc.). Obserwowane w ostatnim spisie zwiększenie się liczby rodzin na wsi w stosunku do liczby rodzin z miast jest konsekwencją postępującego kierunku przemieszczeń ludności z miast na wieś, najczęściej do gmin podmiejskich skupionych wokół dużych miast” – czytamy w raporcie GUS.

W ciągu 10 lat znacząco zmniejszyła się liczba małżeństw. W 2021 r. było ich 7 mln 312 tys. (tj. 72 proc. ogółu rodzin). Dla porównania, w 2011 r. małżeństw funkcjonowało 8 mln 153 tys. (74,3 proc. wszystkich rodzin). Natomiast o 74 proc. wzrosła liczba par żyjących w związkach nieformalnych – w 2011 r. takich par mieszkało w Polsce 316,5 tys., a w 2021 r. – 552,8 tys. Większość z nich, bo ponad 70 proc., mieszkała w miastach. Na wsi obserwuje się natomiast dużo bardziej dynamiczny przyrost takich związków – prawie 2,5-krotny w ciągu 10 lat (w miastach przyrost wyniósł 57 proc.).

„Warto podkreślić, iż obserwowane w okresie międzyspisowym zmiany w strukturze rodzin mogą wynikać m.in. z malejącej liczby zawieranych małżeństw na korzyść pozostawania w związkach niesformalizowanych oraz rosnącej dość dynamicznie w okresie międzyspisowym liczby rozwodów” – ocenił GUS.

W ciągu dekady zmniejszyła się za to liczba samotnych rodziców z dziećmi. W 2021 r. takich rodzin było 2 mln 294 tys., czyli o 208 tys. mniej niż podczas poprzedniego spisu. „Około 2/3 tych rodzin mieszka w mieście. Udział matek z dziećmi w strukturze rodzin wyniósł 18,8 proc., a ojców – 3,8 proc. Należy zwrócić uwagę na wzrost liczby ojców samodzielnie wychowujących dzieci. W 2021 r. ich liczba wyniosła 385,7 tys. (wzrost o 17,4 proc. w odniesieniu do 2011 r.); jakkolwiek w dalszym ciągu jest to najmniej liczny typ rodziny w Polsce” – podkreślił GUS.

„W okresie międzyspisowym największe zmiany dotyczyły grupy małżeństw z dziećmi. Pomimo znacznego spadku ich liczby, niezmiennie ta grupa pozostawała najczęstszym typem rodziny” – poinformował GUS.

W 2021 r. takich rodzin było 4 mln 242 tys. (czyli 41,8 proc. wszystkich rodzin). W ciągu 10 lat liczba rodzin tego typu zmniejszyła się o 1 mln 214 tys., czyli o 22,3 proc. W miastach liczba rodzin z dziećmi spadła o prawie 30 proc., a na wsi – o 13 proc.

Rodziny z dziećmi stanowią w mieście 37 proc. wszystkich rodzin, a na wsi – prawie połowę.

W 2021 r. żyło w Polsce nieco ponad 3 mln małżeństw bez dzieci, to o 13,9 proc. (czyli o 373 tys.) więcej niż dekadę wcześniej.

Podczas ubiegłorocznego spisu GUS osobno policzył gospodarstwa domowe. Stosowano przy tym kryterium mieszkaniowe, czyli wszystkie osoby mieszkające w jednym mieszkaniu potraktowano jako członków tego samego gospodarstwa domowego.

W 2021 r. takich gospodarstw było 12 mln 535 tys., czyli o 360,5 tys. (3 proc.) więcej niż w 2021 r. 2/3 gospodarstw domowych znajduje się w miastach. W 2011 r. w gospodarstwie domowym mieszkały średnio 3,14 osoby, a w 2021 r. – 2,99.

„W okresie międzyspisowym znacznie zwiększyła się liczba najmniejszych gospodarstw domowych – jednoosobowych i dwuosobowych, tworzonych głównie przez osoby młode, które podejmują decyzję o usamodzielnianiu się, bezdzietne pary oraz często przez osoby starsze” – czytamy w raporcie GUS.

GUS oszacował też wstępnie liczbę dzieci urodzonych w 2022 r. W ubiegłym roku na świat przyszło 305 tys. dzieci, tj. o 27 tys. dzieci mniej niż rok wcześniej. Zmarło natomiast 448 tys. osób, czyli o 72 tys. mniej niż w 2021 r.

Źródło danych GUS.

(PS, GN)