Do kas zapomogowo-pożyczkowych będą mogły zapisywać się także osoby świadczące pracę za wynagrodzeniem na innej podstawie niż stosunek pracy – tak zakłada przygotowany w ministerstwie pracy projekt ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych
KZP są ważną instytucją wspierającą pracowników w wielu zakładach pracy, w tym w przedszkolach, szkołach i placówkach oświatowych.
Do tej pory zasady funkcjonowania kas określały przepisy ustawy o związkach zawodowych. Ministerstwo pracy postanowiło jednak wyjąć ten segment przepisów, a sposób funkcjonowania kas unormować w osobnej ustawie. Przy okazji dostosowując je do rozwiązań wpisanych w 2019 r. do ustawy o związkach zawodowych.
Chodzi przede wszystkim o to, kto będzie mógł się zapisać do KZP. W 2019 r. prawem tworzenia i wstępowania do związków zawodowych, objęto wszystkie osoby wykonujące pracę zarobkową. Do tej grupy oprócz pracowników, należą także osoby świadczące pracę za wynagrodzeniem na innej podstawie niż stosunek pracy, jeżeli nie zatrudniają do tego rodzaju pracy innych osób, niezależnie od podstawy zatrudnienia, oraz mają takie prawa i interesy związane z wykonywaniem pracy, które mogą być reprezentowane i bronione przez związek zawodowy.
Dlatego też do kas będą mogli wstępować nie tylko pracownicy, ale także inne osoby świadczące pracę na rzecz danego pracodawcy.
Przejście na emeryturę lub na rentę nie spowoduje utraty członkostwa w kasie.
W konsekwencji zmieni się także sposób zakładania kas. Uprawnienie do utworzenia KZP mają otrzymać nie – jak obecnie – tylko pracownicy, ale także inne osoby świadczące pracę. Uprawnienie do utworzenia u pracodawcy KZP przysługiwać ma grupie co najmniej 10 osób wykonujących pracę zarobkową u danego pracodawcy, które zadeklarują przynależność do KZP. Osoby wykonujące pracę zarobkową, występujące z inicjatywą założenia KZP, powinny opracować projekt statutu, uchwalić go, potwierdzić przyjęcie statutu poprzez złożenie pod nim swoich podpisów, a także dokonać wyboru organów KZP.
Jeśli u danego pracodawcy przynależność do KZP zadeklaruje mniej niż 10 osób wykonujących pracę zarobkową, to pojawi się możliwość utworzenia międzyzakładowej KZP. Międzyzakładowa KZP obejmie zakresem swojego działania co najmniej dwóch pracodawców. Łączna liczba osób wykonujących pracę zarobkową, od której zależy utworzenie międzyzakładowej KZP, nie powinna być mniejsza niż 10.
Społeczny nadzór nad KZP sprawować będzie działający u pracodawcy związek zawodowy (lub związki, jeżeli jest ich więcej). Jeżeli u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa, to wówczas nadzór społeczny nad KZP zostanie powierzony radzie pracowników, utworzonej na podstawie przepisów ustawy z dnia 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji.
Ustawa ma też doprecyzować, czym jest wkład członkowski. Zgodnie z nowym przepisem, jest nim suma zgromadzonych przez członka KZP miesięcznych wkładów członkowskich po potrąceniu ewentualnego zadłużenia członka KZP.
(PS, GN)