Pojawiały się już pogłoski, że PiS może próbować tak zmienić prawo oświatowe by odebrać nauczycielom prawo do strajku. Czy to tylko plotki?
Do Sejmu trafiła petycja w tej sprawie. Autor? Anonimowy… „Petycja w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej w zakresie wyłączenia prawa pracowników oświaty do strajku w przypadku, gdyby skutkował on naruszeniem prawa uczniów do opieki i nauki” – taka nazwę nosi dokument, który wpłynął do Sejmu. Nadano mu już numer BKSP-145-531/19 i skierowano do sejmowej Komisji ds. Petycji.
Autor petycji (chce pozostać anonimowy) chce wyłączenia prawa pracowników oświaty do strajku w przypadku, gdyby skutkował on naruszeniem prawa uczniów do opieki i nauki.
„W mojej opinii, strajk, który powoduje brak możliwości opieki oraz nauki, a tym bardziej brak możliwości przeprowadzenia obowiązkowych egzaminów, stoi w sprzeczności z art. 70 Konstytucji RP” – napisał autor petycji w uzasadnieniu wniosku, który pojawił się na stronie internetowej Sejmu.
Dlatego – jak twierdzi – posłowie powinni rozważyć możliwość wprowadzenia zmian w przepisach dotyczących organizowania i przeprowadzania strajków.
– W interesie publicznym, a w szczególności w interesie uczniów, wnoszę o zmianę art. 19. ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych w taki sposób, aby wyłączyć prawo do strajku w odniesieniu do pracowników oświaty, jeśli miałoby to spowodować naruszenie prawa uczniów do opieki i nauki. Wnoszę o szczególne uwzględnienie zakazu strajku, jeśli miałoby to naruszyć przebieg obowiązkowych egzaminów – zaznacza autor petycji.
Gdyby doszło do postulowanej przez niego zmiany prawa nauczyciele mieliby status podobny do tego, jaki obecnie obowiązuje w przypadku policjantów czy funkcjonariuszy służby więziennej, którzy niezadowolenie mogą artykułować jedynie poprzez inny tryb wykonywania swojej pracy, np. niewystawianie mandatów.
Prawo do strajku jest zapisane w Konstytucji. Art 58 mówi, że „związkom zawodowym przysługuje prawo do organizowania strajków pracowniczych i innych form protestu w granicach określonych w ustawie”. Władza może go ograniczać jedynie w trosce o dobro publiczne.
Wkrótce petycją zajmie się sejmowa komisja ds. petycji. Do uchwalenia ewentualnych zmian w ustawie o rozwiązywaniu sporów zbiorowych jest oczywiście daleka droga. Ale może to być kolejny, poręczny straszak wobec protestujących nauczycieli.
(JK, GN)
***
Spór zbiorowy i strajk. Przypominamy!
Prawo do strajku jest zagwarantowane w przepisach prawa krajowego i międzynarodowego:
>> Spór zbiorowy pracowników z pracodawcą lub pracodawcami może dotyczyć warunków pracy, płac lub świadczeń socjalnych oraz praw i wolności związkowych pracowników lub innych grup, którym przysługuje prawo zrzeszania się w związkach zawodowych. (ustawa o rozwiązywaniu sporów zbiorowych, art. 1);
>> Nieosiągnięcie porozumienia rozwiązującego spór zbiorowy w postępowaniu mediacyjnym uprawnia do podjęcia akcji strajkowej (ustawa o rozwiązywaniu sporów zbiorowych, art. 15);
>> Związki zawodowe oraz pracodawcy i ich organizacje mają prawo do rokowań, zwłaszcza w celu rozwiązywania sporów zbiorowych, oraz do zawierania układów zbiorowych pracy i innych porozumień. (Konstytucja RP art. 59 ust. 2)
>> Związkom zawodowym przysługuje prawo do organizowania strajków pracowniczych i innych form protestu w granicach określonych w ustawie. (…) (Konstytucja RP art. 59 ust. 3);
>> Pracownicy i pracodawcy, lub ich odpowiednie organizacje, mają, zgodnie z prawem wspólnotowym oraz ustawami i praktykami krajowymi, prawo do negocjowania i zawierania układów zbiorowych pracy na odpowiednich poziomach oraz w przypadkach konfliktu interesów, do podejmowania działań zbiorowych w obronie swoich interesów, w tym akcji strajkowej. (Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej, art. 28 – Prawo do rokowań)
>> Państwa Strony niniejszego Paktu zobowiązują się: (…) zapewnić prawo do strajku, pod warunkiem że będzie ono wykonywane zgodnie z ustawodawstwem danego kraju. (Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych, ratyfikowany przez Polskę w 1977 r., art. 8 ust. 1d);
>> Każdy ma prawo do swobodnego, pokojowego zgromadzania się oraz do swobodnego stowarzyszania się, łącznie z prawem tworzenia związków zawodowych i przystępowania do nich dla ochrony swoich interesów. (Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, ratyfikowana przez Polskę w 1993 r., art. 11 ust. 1)