Szkolne herby, godła, pieczęcie i dokumenty do wymiany? Znamy projekt nowej ustawy o symbolach państwowych

Wkrótce przedszkola, szkoły i placówki oświatowe czeka wielka wymiana m.in. tablic z godłem i herbem RP. Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu chce doprecyzować wygląd m.in. orła znajdującego się w herbie i godle państwowym. Jeżeli np. godło na tablicy urzędowej na budynku szkoły ma inną koronę niż otwarta, to trzeba będzie zmienić tablicę. Dyrektorów czeka ponadto przegląd flag, aby były zgodne ze wzorem z ustawy.

MKDNiS przedstawiło projekt ustawy o symbolach państwowych Rzeczypospolitej Polskiej, która ma zastąpić obecnie obowiązującą ustawę o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej. Jak wynika z dokumentu, cały kraj przejdzie swoisty „rebranding” – wymianę tablic, dokumentów, pieczęci i flag.

Jeżeli dokument ten wejdzie w życie, to wiele przedszkoli, szkół i placówek oświatowych czekać może konieczność wymiany m.in. tablic z godłem RP. Wszystko z powodu nowej definicji godła RP. Obecnie jest to „wizerunek orła białego ze złotą koroną na głowie”. Po zmianach ma to być „wizerunek orła białego w złotej koronie otwartej na głowie”. Ministerstwo kultury doprecyzowało więc, że orzeł musi mieć koronę otwartą. Taki sam orzeł znajdzie się w herbie państwowym.

Jednocześnie w projekcie powtórzono dotychczasowy przepis ustawy, zgodnie z którym herb państwowy z orłem w koronie (otwartej!) będzie musiał wisieć we wszystkich instytucjach publicznych w Polsce, w tym w szkołach i placówkach oświatowych. To oznacza, że herby i godła z orłem w niewłaściwej koronie będą musiały zniknąć z placówek oświatowych. Art. 6 ust. 2 i 3 nowej ustawy zobowiązuje szkoły i placówki oświatowe do stosowania wersji herbu i godła państwowego zgodną z ustawą. Herb lub godło – w prawidłowej postaci – trzeba będzie umieścić w szczególności w pomieszczeniach, gdzie „przyjmowani są interesanci oraz w salach posiedzeń, salach wykładowych i lekcyjnych”.

Nowa wersja herbu i orła znajdzie się też w dokumentach i drukach urzędowych używanych przez instytucje publiczne, w tym szkoły.

Według urzędników MKDNiS, obecna „definicja godła jest błędna z punktu widzenia heraldyki”.

Dlatego ze szkolnych ścian trzeba będzie ponadto zdjąć wszystkie herby przedstawione w wersji trójwymiarowej (płaskorzeźby), które – zdaniem ministerstwa kultury – są „niezgodne z wymogami heraldyki”. Herb państwowy powinien bowiem być „wizerunkiem dwuwymiarowym, nie przestrzennym”.

Dyrektorzy sprawdzą ponadto, czy herb zawiera trójliść i tzw. prześwity w koronie. A także, czy szpony orła są odpowiednio ozłocone.

„Nowy projekt załączony do ustawy dokonuje korekty w tym względzie, równocześnie wprowadzając trójliść, nawiązujący do wcześniejszych przedstawień orła białego. Korekta w projekcie obejmuje również dopracowanie wizerunku korony z prześwitami (obecnymi w projekcie z 1927 r., a następnie zarzuconymi z uwagi na technikę drukarską) oraz ozłocenie całych części rogowych, nie tylko szponów orła (zgodne z zasadami heraldyki). Wszystkie te zmiany mają charakter techniczny: dostosowują herb państwowy do wymogów heraldyki i możliwości współczesnych technik graficznych” – czytamy w uzasadnieniu do projektu.

Zgodnie z ustawą, rząd określi – w drodze rozporządzenia – wzory oraz wymiary tablic z herbami i godłami, jak również sposób umieszczania ich na budynkach siedzib instytucji państwowych „uwzględniając konieczność zachowania właściwej prezentacji herbu państwowego Rzeczypospolitej Polskiej, identyfikacji podmiotu, o którym informują tablice oraz konieczność poszanowania wartości architektonicznych, urbanistycznych i krajobrazowych miejsc ekspozycji tablic”.

Odpowiednie zmiany trzeba będzie wprowadzić także na witrynach internetowych m.in. szkół.

Ministerstwo chce też doprecyzować przepisy dotyczące flag wiszących na budynkach instytucji publicznych. Szkoły używały do tej pory flag państwowych. Teraz zaczną używać flagi narodowej, którą jest „płat tkaniny w barwach Rzeczypospolitej Polskiej, w którym stosunek szerokości płata do jego długości wynosi 5:8”.

„Flaga państwowa i flaga narodowa nie mogą być wywieszane ani umieszczane na budynkach w złym stanie technicznym, na budynkach, których fasady są remontowane, oraz w innych miejscach i okolicznościach, które nie zapewniają dla nich należytej czci i szacunku” – czytamy w projekcie.

Ponadto „nie można podnosić, wywieszać i umieszczać flag zniszczonych, wyblakłych, zabrudzonych, uszkodzonych lub w inny sposób przez swój stan niezgodnych ze wzorem”.

Jak poinformowali twórcy projektu, zmiany czekają 32 270 szkół w całym kraju. „Konieczność wymiany tablic urzędowych; flag oraz herbów Rzeczypospolitej Polskiej. Dostosowanie pieczęci do nowych wzorów; Dostosowanie dokumentów do nowych wzorów” – czytamy w uzasadnieniu do projektu.

Jak policzono, zmiany mają kosztować w sumie 147,8 mln zł, w tym 131,8 mln zł po stronie samorządów i 16 mln zł po stronie budżetu państwa. Szkoły, przedszkola i inne placówki oświatowe nie mają co liczyć – podobnie jak inne instytucje państwowe – na dofinansowanie kosztów tej operacji.

„Wnioskodawca nie zakłada przekazania dodatkowych środków podmiotom sektora finansów publicznych w związku ze zmianami przewidywanymi w projekcie, natomiast zakłada długi okres wprowadzania projektowanych regulacji tak, aby zmiany rozłożyć w czasie” – czytamy w uzasadnieniu.

Dotychczasowe, niezgodne z nową ustawą, tablice z godłem i herbem, trzeba będzie wymienić do 31 grudnia 2025 r. W projekcie zawarto jednakże przepis, zgodnie z którym godła RP, flagi państwowe, flagi i bandery oraz
pieczęcie państwowe, „wykonane przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy zgodnie z
przepisami dotychczasowymi mogą być stosowane do ich zużycia”.

(PS, GN)