Rozmowa z Magdaleną Łazarczyk, artystką wizualną i scenografką współpracującą z Teatrem Guliwer w Warszawie, prowadzącą warsztaty dla szkół w ramach 4. edycji projektu „#Połączenia”*.
Jakie umiejętności wzmacnia w dzieciach teatr, kontakt z artystkami i artystami?
– W naszym projekcie najważniejsze są doświadczenia twórcze, które wykraczają poza klasyczne formy szkolne. Dzieci mają możliwość pracy przestrzennej, ruchowej i performatywnej. Mogą wyjść poza format kartki A4, bo dajemy im możliwość uruchomienia innych zasobów niż tylko umiejętności plastyczne.
Teatr uczy też ekspresji, umiejętności wyrażania siebie, wychodzenia poza schematy, odpowiedzialności za własny pomysł. Ta otwarta forma tego projektu, praca w dużej skali, czyli na terenie teatru, uczy też tak ważnych kompetencji jak praca w grupie, buduje poczucie sprawczości. Tutaj ważniejsze niż ten efekt końcowy, czyli wspólny występ sceniczny, jest to doświadczenie procesu, w którym dziecko zauważa, że sztuka jest narzędziem komunikacji, refleksji i budowania relacji.
Bardzo na czasie. Czy to oznacza, że kontakt z teatrem, ze sztuką pozwala dzieciom zapomnieć o smartfonach i social mediach?
– O to również chodzi. W teatrze wyobraźnia dziecka uruchamia się w zupełnie innym obszarze niż na co dzień. W pracy z dziećmi bardzo za tą wyobraźnią podążam i staram się ją konsekwentnie wspierać. W naszym projekcie dzieci mogą wejść na scenę, która początkowo – bez scenografii i świateł – wygląda jak czarne pudełko, a następnie skonfrontować ją ze sceną wypełnioną elementami, które same przygotowały w trakcie procesu twórczego. To dla nich niezwykle intensywne doświadczenie. Projekt daje dzieciom możliwość wejścia do teatru jak do magicznego miejsca, do którego na co dzień nie mają dostępu. Dla nas, jako twórców i pedagogów, jest to także ogromne pole do rozmowy, refleksji i wspólnej dyskusji.
Nad czym pracujecie przez dwa miesiące towarzyszenia dzieciom?
– W obecnej edycji brały udział dzieci z najmłodszych klas z czterech warszawskich szkół podstawowych. Każda grupa pracowała jako jeden kolektyw. Tworzyli go wspólnie nauczyciel, artysta, aktor z Teatru Guliwer i dzieci. Ja prowadziłam kolektyw scenograficzno-plastyczny, ponieważ jestem artystką wizualną i scenografką. W innych kolektywach pracowali choreograf, kompozytor, socjoedukator. Dzieci mogły rozwijać różne umiejętności – plastyczne, taneczne i wokalne. Warsztaty odbywały się dwa razy w tygodniu, a ich celem był finał z udziałem publiczności. Najczęściej miało to formę spektaklu, ale czasem była to bardziej otwarta forma performatywna. Ważniejszy niż sama forma pozostaje jednak proces jej powstawania oraz aktywny udział dzieci.
Odkrywacie talenty?
– (śmiech) Zdecydowanie tak. Niesamowite jest to, że podczas warsztatów nauczyciel może dostrzec w dzieciach talenty, które na co dzień pozostają ukryte i nie ujawniają się w czasie lekcji. Nie brakuje też zaskoczeń. Dzieci nieśmiałe, zwykle nieangażujące się na zajęciach, nagle w takim projekcie pokazują niezwykłą wyobraźnię i nieznane wcześniej zdolności. Teatr wyzwala w dzieciach potrzebę zaprezentowania siebie z jak najlepszej strony, jest dla nich jak powiew wolności – innego spojrzenia i otwartości na sztukę.
Chcielibyście być obecni w szkołach częściej?
– To byłoby bardzo cenne. Dzieci, które biorą udział w tym projekcie, są szczęściarzami. Myślę, że każda klasa powinna mieć taką możliwość.
*Podtytuł czwartej edycji projektu brzmiał „Rezydencje artystek i artystów w wielokulturowej szkole”. Finały sceniczne odbyły się w listopadzie i grudniu.
Projekt #Połączenia realizowany w Teatrze Lalek Guliwer jest dofinansowany
w ramach programu Edukacja kulturalna Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
oraz współfinansowany ze środków miasta stołecznego Warszawy.