W tym roku obchodzimy 80. rocznicę powstania Tajnej Organizacji Nauczycielskiej. Przypomnijmy: był to Związek Nauczycielstwa Polskiego działający w konspiracji pod okupacją niemiecką i sowiecką. TON prowadziła m.in. tajne nauczanie i dzięki temu polska szkoła przetrwała w podziemiu czas wojny. Film poświęcony TON stworzyli nauczyciele i uczniowie Zespołu Szkół w Luboniu (Wielkopolska).
Dziewięciominutowy film złożony jest z dwóch części. W pierwszej Małgorzata Okulicz-Kozaryn z Sekcji Emerytów i Rencistów ZNP w Luboniu przedstawiła sylwetki sześciu nauczycieli tajnego nauczania związanych z Luboniem.
W drugiej części filmu młodzież odegrała sceny z tajnych kompletów, niektóre bardzo dramatyczne – np. wracający z zajęć uczniowie z notatkami schowanymi pod kurtką natykają się na ulicy na niemieckich żołnierzy. Autorzy zwracają uwagę, że Wielkopolska w czasie okupacja została włączona do tzw. Kraju Warty i Niemcy na tych ziemiach szczególnie brutalnie niszczyli przejawy polskości. Dlatego prowadzenie tajnego nauczania wiązało się tam z jeszcze większym ryzykiem niż np. w Generalnym Gubernatorstwie.
Ten film to dzieło Anity Plumińskiej-Mieloch, dyrektorki Zespołu Szkół w Luboniu, miłośniczki historii i organizatorki rekonstrukcji historycznych, która nie tylko wpadła na pomysł zrealizowania filmu, ale także napisała scenariusz, zadbała o odpowiednią obsadę aktorską i całość wyreżyserowała. Dodajmy, że Anita Plumińska-Mieloch jest także laureatką Wyróżnienia w Konkursie Nauczyciel Roku 2018. Film zmontował Piotr Świdziński, nauczyciel informatyki w lubońskim Zespole Szkół, w skład którego wchodzi SP nr 3 i LO.
Film, o którym mowa, został odtworzony podczas 42. Krajowego Zjazdu ZNP w Warszawie (delegaci upamiętnili także 80. rocznice TON). Natomiast gośćmi zjazdu byli autorzy filmu – młodzi aktorzy wraz ze swoją nauczycielką Anitą Plumińską-Mieloch oraz matką jednej z uczennic, także występująca w filmie (na zdjęciu: goście z Zespołu Szkół w Luboniu na scenie Teatru Ateneum, w którym odbywał się zjazd).
– Film przygotowali amatorzy, którzy z entuzjazmem podeszli do swojego zadania. W naszej szkole działa silna grupa rekonstrukcyjna, przygotowujemy pokazy mody z przełomu lat 20. i 30. XX w., robimy filmy. Film, który państwo obejrzeli, przygotowany był na uroczystość, w czasie której mieszkańcy Lubonia odsłonili tablicę upamiętniającą nauczycieli tajnego nauczania – opowiadała delegatom Anita Plumińska-Mieloch.
Film można obejrzeć w serwisie You Tube: