Co trzecie dziecko poniżej 5. roku życia jest niedożywione, a 2 na 3 dzieci, które mają mniej niż 2 lata, nie jest odżywiana prawidłowo. Ubóstwo, urbanizacja, zmiany klimatyczne i złe praktyki żywieniowe prowadzą do niezdrowej diety – ostrzega UNICEF
Jak wynika z przygotowanego przez UNICEF raportu „The State of the World’s Children 2019: Children, food and nutrition”, ponad 200 mln dzieci poniżej 5. roku życia jest niedożywionych lub ma nadwagę. Z kolei niemal 2 na 3 dzieci w wieku od 6. miesiąca do 2 lat nie otrzymuje pożywienia, które wspiera ich rozwijające się ciała i mózgi. To z kolei ma wpływ na gorszą zdolność uczenia się, niską odporność, większą podatność na infekcje, a w wielu przypadkach nawet śmierć.
– Pomimo postępu technologicznego, kulturowego i społecznego w ostatnich dekadach, straciliśmy z oczu ten najbardziej podstawowy fakt: jeśli dzieci jedzą źle, żyją źle – podkreśliła Henrietta Fore, dyrektor generalna UNICEF. – Miliony dzieci mają niezdrową dietę, ponieważ po prostu nie mają lepszego wyboru. Sposób, w jaki rozumiemy niedożywienie i reagujemy na nie, musi się zmienić. Nie chodzi tylko o to, aby dostarczyć dzieciom wystarczającą ilość pożywienia. Chodzi przede wszystkim o zapewnienie im pożywienia odpowiedniej jakości. Dziś, to nasze wspólne wyzwanie – dodała.
UNICEF policzył, że:
• 149 mln dzieci rośnie zbyt wolno lub jest zbyt niska jak na swój wiek,
• 50 mln dzieci waży stanowczo za mało jak na swój wiek,
• 340 mln dzieci – lub 1 na 2 – cierpi na niedobór witamin i minerałów takich jak witamina A czy żelazo,
• 40 mln dzieci ma nadwagę lub otyłość.
Złe praktyki żywieniowe zaczynają się od pierwszych dni życia. Chociaż karmienie piersią może uratować życie, to jedynie 42 proc. dzieci poniżej 6. miesiąca życia jest karmionych w ten sposób. Niestety coraz większa liczba najmłodszych dostaje mleko modyfikowane. Jego sprzedaż rośnie w wielu krajach.
Rozszerzanie diety u dzieci występuje około 6. miesiąca życia. Według ekspertów, niestety zbyt wiele z nich nie otrzymuje prawidłowych produktów. Na całym świecie około 45 proc. dzieci w wieku od 6. miesięcy do 2 lat nie dostaje żadnych owoców lub warzyw, a niemal 60 proc. nie je nabiału, jajek, ryb lub mięsa.
Kiedy dzieci dorastają, częstotliwość spożywania niezdrowej żywności jest alarmująca, na co wpływa głównie nieodpowiednia reklama, popularność wysokoprzetworzonej żywności, a także zwiększony dostęp do fast foodów i słodzonych napojów.
Według UNICEF, 42 proc. nastolatków mieszkających w krajach o niskim i średnim dochodzie, spożywa słodzone napoje gazowane co najmniej raz dzienne. Z kolei 46 proc. z nich je fast foody co najmniej raz w tygodniu. W krajach o wysokich dochodach te wskaźniki są jeszcze wyższe, odpowiednio 62 proc. i 49 proc. W rezultacie, na całym świecie rośnie liczba dzieci i młodych ludzi z nadwagą i otyłością. W latach 2000-2016 liczba dzieci z nadwagą w wieku od 5 do 19 lat podwoiła się (z 1 na 10 do niemal 1 na 5). Obecnie, w porównaniu do 1975 r., dziesięć razy więcej dziewcząt i dwanaście razy więcej chłopców w tej grupie wiekowej cierpi na skutek otyłości.
Natomiast niedożywienie w każdej formie najbardziej dotyka dzieci i młodzież w krajach najuboższych i w najbardziej marginalizowanych społecznościach. Jedynie 1 na 5 dzieci w wieku od 6 miesięcy do 2 lat mieszkających w najuboższych gospodarstwach domowych ma zróżnicowaną dietę. Nawet w krajach o wysokich dochodach takich jak Wielka Brytania, nadwaga występuje ponad dwa razy częściej na obszarach ubogich niż w regionach najbogatszych.
Według UNICEF, katastrofy związane ze zmianami klimatu powodują poważne kryzysy żywnościowe. Na przykład, susza jest odpowiedzialna w 80 proc. za szkody i straty w rolnictwie, radykalnie zmniejszając ilość i jakość pożywienia dostępnego dla dzieci i ich rodzin.
– Tracimy grunt pod nogami w walce o zdrową dietę – oceniła Henrietta Fore. – To nie jest bitwa, którą możemy wygrać sami. Potrzebujemy rządów państw, sektora prywatnego i społeczeństwa obywatelskiego, aby na pierwszym miejscu postawić żywienie dzieci. Musimy współpracować, aby walczyć z przyczynami niezdrowego jedzenia we wszystkich jego formach – dodała.
Aby zaradzić niedożywieniu we wszystkich jego formach, UNICEF apeluje do rządów państw, sektora prywatnego, darczyńców, rodziców, rodzin i świata biznesu o wsparcie dzieci w prawidłowym rozwoju. UNICEF rekomenduje:
1. Przekonywanie rodzin, dzieci i młodych ludzi, by sięgać po żywność bogatą w składniki odżywcze, w tym poprzez edukację żywieniową i wprowadzenie odpowiedniego ustawodawstwa takiego jak podatek od cukru.
2. Nakłanianie dostawców żywności, by dostarczać dzieciom zdrową i niedrogą żywność.
3. Budowanie zdrowego środowiska żywieniowego dla dzieci i młodzieży poprzez np. stosowanie odpowiednich i łatwych do zrozumienia etykiet czy większej kontroli reklamy niezdrowej żywności.
4. Jednoczesne wspieranie systemów zdrowia, wody i sanitariatów, edukacji i opieki społecznej.
5. Gromadzenie, analizowanie i wykorzystywanie wiarygodnych danych, aby wyznaczać kierunki działań i śledzić postępy.
UNICEF/Karimova
(PS, GN)