10 kwietnia to szczególna data w historii Polski. To właśnie tego dnia w 2010 w Smoleńsku rozbił się prezydencki tupolew. W katastrofie lotniczej zginęło 96 osób, a wśród nich m.in prezydent Lech Kaczyński i jego żona Maria Kaczyńska, ostatni prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski, a także wicemarszałkowie Sejmu i Senatu, liczni parlamentarzyści oraz szefowie instytucji państwowych. W czwartek w całym kraju odbywają się uroczystości państwowe upamiętniające tamto tragiczne wydarzenie.
15 lat temu polska delegacja miała udać się ze Smoleńska do pobliskiego Katynia na uroczystości związane z rocznicę śmierci 22 tys. oficerów. Piloci próbowali lądować przy fatalnej pogodzie, w gęstej mgle, przy niewielkiej widoczności. Samolot rozbił się kilkaset metrów przed pasem lotniska, wcześniej ścinając drzewa i tracąc kawałek skrzydła po zderzeniu z brzozą.
🇵🇱 Mija 15 lat od katastrofy smoleńskiej. 10 kwietnia 2010 r. nieopodal lotniska wojskowego w Smoleńsku na terytorium Rosji rozbił się polski samolot TU-154. Na pokładzie znajdowała się delegacja udająca się do Katynia, by wziąć udział w obchodach 70. rocznicy sowieckiej zbrodni… pic.twitter.com/MoACVHTV99
— Ministerstwo Edukacji Narodowej (@MEN_GOVPL) April 10, 2025
Oprócz prezydenta Lecha Kaczyńskiego i jego żony Marii Kaczyńskiej, w ostatnią podróż wybrali się m.in. wicemarszałkowie Sejmu: Krzysztof Putra i Jerzy Szmajdziński, wicemarszałek Senatu Krystyna Bochenek, szef Kancelarii Prezydenta Władysław Stasiak, szef BBN Aleksander Szczygło, sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Paweł Wypych.
Pamięć o katastrofie smoleńskiej i jej Ofiarach nie powinna nas dłużej dzielić. Odbudowanie wspólnoty i wzajemnego szacunku jest możliwe i konieczne, nawet jeśli wciąż bardzo trudne. Spróbujmy. Na taki hołd pamięci czekają. Niech spoczywają w pokoju.
— Donald Tusk (@donaldtusk) April 10, 2025
Na pokładzie samolotu byli m.in.: ostatni prezydent na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski, rzecznik praw obywatelskich Janusz Kochanowski, prezes IPN Janusz Kurtyka, sekretarz ROPWiM Andrzej Przewoźnik, wiceminister kultury Tomasz Merta, prezes NBP Sławomir Skrzypek, szef Sztabu Generalnego Franciszek Gągor, były marszałek Sejmu Maciej Płażyński, szef PKOL Piotr Nurowski, legenda “Solidarności” Anna Walentynowicz, parlamentarzyści i parlamentarzystki: Grażyna Gęsicka, Izabela Jaruga-Nowacka, Aleksandra Natalli-Świat, Jolanta Szymanek-Deresz, Leszek Deptuła, Grzegorz Dolniak, Przemysław Gosiewski, Sebastian Karpiniuk, Arkadiusz Rybicki, Zbigniew Wassermann, Wiesław Woda, Edward Wojtas, Stanisław Zając, biskup polowy Wojska Polskiego gen. Tadeusz Płoski, aktor Janusz Zakrzeński, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej Joanna Agata-Indecka.
10 kwietnia 2010 roku Polska poniosła najboleśniejszą stratę w swojej najnowszej historii.
W katastrofie smoleńskiej zginęli Prezydent RP Lech Kaczyński, Pierwsza Dama Maria Kaczyńska oraz 94 członków oficjalnej delegacji – Państwowców reprezentujących wszystkie najważniejsze…— Andrzej Duda (@AndrzejDuda) April 10, 2025
Przyczyny katastrofy w Smoleńsku zbadała Komisja Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego. Zgodnie z opublikowanym w czerwcu 2011 r. raportem końcowym, główną przyczyną wypadku było zejście samolotu poniżej minimalnej wysokości zniżania, przy nadmiernej prędkości opadania, w warunkach atmosferycznych uniemożliwiających wzrokowy kontakt z ziemią i spóźnione rozpoczęcie procedury odejścia na drugi krąg.
Do katastrofy przyczyniła się m.in. fatalna pogoda, błędy popełnione przez załogę samolotu oraz naprowadzających ją rosyjskich kontrolerów lotów, niestosowanie się do procedur, braki w wyszkoleniu załogi.
W czwartek od rana m.in. w Warszawie oraz Krakowie trwają obchody związane z 15. rocznicą katastrofy.
(GN)