6 marca przypada Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych. Święto to ustanowił w 2012 r. Parlament Europejski, by upamiętniać osoby, które w XX wieku z narażeniem życia przeciwstawiały się reżimom totalitarnym. Idea ta nawiązuje do nadawanego przez Państwo Izrael tytułu Sprawiedliwego wśród Narodów Świata.
„Wierzymy, że każdy z nas może odkryć w sobie Sprawiedliwego. Zwłaszcza dzisiaj – w obliczu wojny w Ukrainie” – podkreśla Muzeum Historii Żydów Polskich Polin.
Polin przypomina, że od 1963 r. Instytut Yad Vashem w Jerozolimie przyznaje osobom nie będącym Żydami, które ratowały Żydów podczas Zagłady, tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata.
Uchwała Parlamentu Europejskiego z 2012 r. rozszerzyła pojęcie „Sprawiedliwego”, dokonując jego uniwersalizacji. W tym ujęciu Sprawiedliwymi są osoby, które „motywowane osobistym poczuciem odpowiedzialności przeciwstawiały się zbrodniom przeciwko ludzkości i totalitaryzmowi”. W kilkudziesięciu krajach (m.in. w Armenii, Bośni, Rwandzie, we Włoszech i Francji) powstały lokalne Ogrody Pamięci Sprawiedliwych i komitety przyznające ten tytuł.
Pierwszy w Polsce, i jak dotąd jedyny, Ogród Sprawiedliwych powstał w 2014 r. w Warszawie, na skwerze im. Jerzego Jura-Gorzechowskiego na Muranowie, w sąsiedztwie Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, a uhonorowani tym tytułem zostali m.in. Emanuel Ringelblum, Antonina Wyrzykowska, Tadeusz Mazowiecki, Anna Politkowska, Armin Wegner, czy Antonia Locetelli.
W tym roku Komitet Ogrodu Sprawiedliwych w Warszawie przyznał tytuł Sprawiedliwego kolejnym osobom: Mosze Bejskiemu, Bronisławowi Geremkowi, Wilhelmowi Hosenfeldowi oraz Antoninie i Janowi Żabińskim. Uroczystość upamiętniająca te postaci odbędzie się we wrześniu.
Więcej na portalu sprawiedliwi.org oraz na portalu dzieje.pl
(GN)
Fot: Polin
W czwartek obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką