W szkołach ma się pojawić nowy przedmiot – „lekcja o zdrowiu”. Jego przygotowaniem zajmie się Ministerstwo Edukacji i Nauki oraz Ministerstwo Zdrowia. Tak wynika z projektu Narodowego Program Zdrowia na lata 2021-2025
Zgodnie z programem, różnego rodzaju instytucje państwa, przy współpracy z m.in. organizacjami pozarządowymi, mają prowadzić politykę służącą poprawie zdrowia obywateli.
W tym celu sformułowano „cele operacyjne”. Obejmują one:
1. Profilaktykę nadwagi i otyłości;
2. Profilaktykę uzależnień;
3. Promocję zdrowia psychicznego;
4. Zdrowie środowiskowe i choroby zakaźne;
5. Zdrowe i aktywne starzenie się.
W ramach profilaktyki nadwagi i otyłości rząd powierzył MEiN oraz MZ zadanie: „Wprowadzenie przedmiotu >>lekcja o zdrowiu<< do podstawy programowej nauczania”. Zadanie to ma zostać zrealizowane w 2022 r.
Z kolei w latach 2021-2025 mają zostać dofinansowane szkolne kluby sportowe oraz zorganizowana promocja aktywności fizycznej dzieci i młodzieży.
Z myślą o m.in. nauczycielach, pracodawcach, przedstawicielach zawodów medycznych w latach 2021-2025 mają ruszyć szkolenia „w zakresie zasad zdrowego żywienia i aktywności fizycznej”.
W ramach celu pod nazwą „profilaktyka uzależnień” przewidziano m.in. prowadzenie edukacji zdrowotnej i profilaktyki uzależnień „zgodnie z wynikami badań epidemiologicznych i innych wiarygodnych źródeł informacji” (w latach 2021-2025).
Rząd zamierza też monitorować „sytuację epidemiologiczną w zakresie używania środków odurzających, substancji psychotropowych i NSP oraz używania wyrobów tytoniowych, w tym nowatorskich wyrobów tytoniowych i elektronicznych papierosów”. Czym zajmie się m.in. MEiN. Przewidziano tu m.in. szkolenia z profilaktyki uzależnień dla nauczycieli.
Kolejny cel to „promocja zdrowia psychicznego”. Ministerstwo edukacji ma się zająć m.in. „realizacją programów profilaktycznych opartych na podstawach naukowych, w tym programów profilaktyki uniwersalnej, wskazującej i selektywnej”.
Ministerstwo skupi się ponadto na „rozwijaniu odpowiedzialnej polityki informacyjnej na temat zachowań samobójczych oraz czynników ryzyka i czynników chroniących z nimi związanych, w tym monitorowaniu mediów, stosowaniu zaleceń specjalistów (np. suicydologów, specjalistów zdrowia publicznego) w opracowywaniu materiałów informacyjnych i innych przekazów o charakterze medialnym przez instytucje publiczne oraz media publiczne”.
Pomoc dla młodzieży ma polegać np. na stworzeniu telefonów wsparcia i zaufania, poradni internetowych, infolinii i linii wsparcia.
Ministerstwo edukacji weźmie udział w „opracowaniu (przy udziale suicydologów i specjalistów zdrowia publicznego), aktualizacji, upowszechnianiu i monitorowaniu wdrażania standardów postępowania w przypadku ryzyka zachowań samobójczych skierowanych do adekwatnych grup osób i instytucji, m.in. służby zdrowia, opieki społecznej, kadry pedagogicznej, rodziców, służb mundurowych, mediów i osób duchownych”.
Towarzyszyć temu będzie „rozwój kompetencji pracowników ochrony zdrowia, pracowników oświaty, pomocy społecznej, służb mundurowych, osób duchownych i innych grup zawodowych, w zakresie wczesnego wykrywania symptomów zachowań samobójczych oraz podejmowania interwencji wobec osób przejawiających zachowania samobójcze”.
Czwarty cel programu to „zdrowie środowiskowe i choroby zakaźne”. Przewidziano tu m.in. „działania edukacyjne dotyczące wpływu środowiska życia na zdrowie”.
„Celem strategicznym Narodowego Programu Zdrowia na lata 2021–2025, zwanego dalej „NPZ”, jest zwiększenie liczby lat przeżytych w zdrowiu oraz zmniejszenie nierówności w zdrowiu” – czytamy w programie.
Piętą achillesową NPZ, podobnie jak innych tego typu programów, może okazać się finansowanie. Duża część zadań ma zostać sfinansowana w ramach „środków własnych” ministerstw i innych urzędów państwowych. Wysokość finansowania wspomnianych powyżej „celów operacyjnych” przewidziano na poziomie jedynie (biorąc pod uwagę rozmach stawianych zadań) 140 mln zł.
„Zadania przewidziane projektowanym rozporządzeniem będą sfinansowane ze środków budżetu państwa oraz ze środków państwowych funduszy celowych pozostających w dyspozycji ministra właściwego do spraw zdrowia oraz ministra właściwego do spraw sportu, a także innych środków pozostających w dyspozycji realizatorów, tj. ze środków własnych podmiotów odpowiedzialnych za realizację zadań oraz realizatorów zadań (zgodnie z ustawą)” – czytamy w uzasadnieniu do projektu programu.
Autorzy programu z góry zastrzegli, że „realizacja NPZ nie będzie stanowiła podstawy do ubiegania się o zwiększenie limitu wydatków budżetu państwa przez poszczególnych dysponentów środków budżetowych i nie będzie powodowała dodatkowych potrzeb etatowych (poza wynikającymi z ustawy)”.
Program ma więc być realizowany bez dodatkowych pieniędzy i etatów. W tym wprowadzenie do szkół nowego przedmiotu z zakresu edukacji zdrowotnej.
(PS, GN)