Władze Warszawy zaprotestowały przeciwko planom MEiN obcięcia w 2024 r. środków na kształcenie uczniów z Ukrainy. Jeśli planowane zmiany wejdą w życie, stolica otrzyma na ten cel aż o 93 mln zł mniej niż w roku obecnym. To oznacza m.in. mniej godzin języka polskiego dla dzieci i młodzieży oraz zajęć integrujących.
W projekcie rozporządzenia MEiN o podziale subwencji oświatowej w 2024 r. znalazły się nowe wagi, na podstawie których naliczane będą środki na uczniów korzystających z dodatkowej bezpłatnej nauki języka polskiego. I tak:
* wagę P55 dotyczącą szkół, w których na danym etapie edukacyjnym z dodatkowej nauki języka polskiego korzysta od 4 do 9 uczniów, zmniejszono prawie 4-krotnie – z 1,5 do 0,38
* wagę P55 dotyczącą szkół, w których na danym etapie edukacyjnym z dodatkowej nauki języka polskiego korzysta powyżej 9 uczniów, zmniejszono ponad 8-krotnie – z 1,5 do 0,18.
„Konsekwencją tych działań będzie drastyczne obniżenie w roku 2024 kwoty subwencji dla jednostek samorządu terytorialnego prowadzących szkoły, w których kształci się duża liczba uczniów cudzoziemskich” – czytamy w piśmie wiceprezydent Warszawy Renaty Kaznowskiej do MEiN.
Stołeczny ratusz policzył, że w Warszawie zmiany dotkną aż 98 proc. szkół, w których kształcą się uczniowie cudzoziemscy. Według wstępnych szacunków, dochody Warszawy zmniejszą się z tego powodu w 2024 r. aż o 93 mln zł, w tym z tytułu samej subwencji oświatowe – o ok. 36 mln zł, natomiast w przypadku środków z Funduszu pomocy – o ok. 57 mln zł.
„Warto zauważyć, że sposób naliczenia części oświatowej subwencji ogólnej ma bezpośredni wpływ na kwotę naliczaną dla jednostek samorządu terytorialnego na uczniów uchodźczych z Ukrainy w ramach środków z Funduszu pomocy” – przypomniały władze stolicy.
Samorząd uznał tak drastyczny spadek dochodów w ciągu roku – aż o 86 proc. – za „działanie niekonstytucyjne”. „Aktualnie jednostki samorządu terytorialnego mają już skonstruowane projekty budżetów na roku 2024, a proponowane teraz przez MEiN zmiany destabilizują cały przyszłoroczny budżet. Taki sposób wprowadzania nowych przepisów, mających tak istotne znaczenie dla samorządów, podważa zasadę zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa, której elementem jest m.in. przewidywalność działań organów państwa” – zauważyła wiceprezydent Warszawy.
Plany MEiN uznała za „niezrozumiałe, a wręcz szkodliwe”. W ciągu ostatnich 10 lat liczba cudzoziemców wśród uczniów w Warszawie wzrosła aż 30-krotnie. W latach 2012-2013 w stołecznych szkołach kształciło się 1,5 tys. takich uczniów, obecnie jest ich niemal 45 tys. Stanowią oni 13 proc. uczniów w Warszawie. „Nie są rzadkością przedszkola i szkoły, w których cudzoziemcy stanowią 20-30 proc. Tylko częściowo przyczyną takiego stanu rzeczy są działania wojenne na terytorium Ukrainy. Według danych z SIO w Warszawie uczniowie, którzy przybyli z powodu wojny w Ukrainie stanowią ok. 34 proc. cudzoziemców” – czytamy w piśmie Renaty Kaznowskiej.
I dalej: „W tej sytuacji istotną częścią procesu dydaktycznego jest integracja uczniów i uczennic z innych krajów z uczniami i uczennicami polskimi. Warszawskie szkoły i placówki oświatowe tak profilują swoją ofertę edukacyjną, aby integracja społeczności szkolnej byłą jak najbardziej efektywna”.
Wiceprezydent stolicy podkreśliła, że Warszawa – podobnie jak inne samorządy – od 24 lutego 2022 r. udziela dużego wsparcia obywatelom Ukrainy którzy uciekli ze swojej ojczyzny przed wojną. W 2023 r. do stołecznych szkół przyjęto dodatkowo ponad 16 tys. dzieci. Kluczowym elementem ich integracji jest możliwość nauki języka polskiego, którą zorganizowano praktycznie w każdej szkole kształcącej dzieci uchodźcze. Do tego dochodzą zajęcia wyrównawcze, pomoc psychologiczna, dokształcanie nauczycieli do pracy z dziećmi uchodźczymi, wsparcie rodziców uczniów, pomoc materialna.
Ankieta Głosu. Zapraszamy do udziału w głosowaniu:
Ministerstwo edukacji oszacowało, że zmiana wag spowoduje oszczędności sięgające 143 mln zł.
W 2024 r. subwencja oświatowa ma wynieść 76,2 mld zł, z czego:
1) do gmin trafi 46,1 mld zł,
2) powiatów – 29,2 mld zł,
3) samorządów wojewódzkich – 0,9 mld zł.
(PS, GN)