Toruński Oddział ZNP w 2020 r. świętuje 100-lecie swojej działalności. Inauguracja obchodów jubileuszu Związku odbędzie się w niedzielę 26 stycznia br. w Centrum Kulturalno-Kongresowym „Jordanki”.
Uroczystość inauguracji obchodów 100-lecia powstania struktur Związku w Toruniu objęli honorowym patronatem marszałek województwa kujawsko-pomorskiego Piotr Całbecki i prezydent Torunia Michał Zaleski. Podczas spotkania w centrum „Jordanki” związkowcy będą także świętować 115. rocznicę powstania ZNP. Patronat medialny nad toruńskimi obchodami sprawuje m.in. Głos Nauczycielski.
Jako patron medialny mamy przyjemność poinformować, że to właśnie na naszych łamach prawie sto lat temu ukazała się informacja o zawiązaniu się 5 grudnia 1920 r. ogniska Związku Polskiego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych (pod tą nazwą Związek działał do 1930 r., kiedy po połączeniu ze Związkiem Zawodowym Nauczycielstwa Polskich Szkół Średnich przekształcił się w Związek Nauczycielstwa Polskiego – przyp. red.). Struktury Związku mogły powstać w grodzie Kopernika dopiero po powrocie miasta do Macierzy.
„Celem zawiązania Ogniska przybyli dnia 5 grudnia r. u. (roku ubiegłego – przyp. red.) do Torunia K. Mierzwiński (Kazimierz – przyp. red.), prezes Komisji Zarządu Gł. w Poznaniu i Ed. Stelmach, przewodniczący Sekcji organizacyjnej. Po pięknem i rzeczowem przemówieniu kol. J. Turka z Torunia kolega Mierzwiński skreślił powstanie Związku i jego potrzebę i działalność i wyraził radość, że na ziemi pomorskiej powstanie nowa placówka pracy oświatowo-narodowej”** – informował Głos Nauczycielski nr 3-4 z 28 lutego 1921 r. (w cytatach zachowano pisownię oryginalną).
W informacji Głosu czytamy dalej, że kolega Mierzwiński przedstawił także siłę organizacyjną Związku, który w Wielkopolsce „przyciąga masowo kolegów tamtejszych, którzy zrozumieli, że w jedności siła”. „Nadmienił, że Ognisk mamy w Poznańskiem 25. W końcu wzniósł okrzyk na cześć Naczelnika Państwa Piłsudskiego, a potem prezesa Nowaka, które zebrani, powstawszy, gromko powtórzyli” – relacjonował Głos. Z kronikarskiego obowiązku dodajemy, że głos zabrali jeszcze kol. Stelmach (o potrzebie założenia Ogniska i o statucie), a w dyskusji wzięli udział kol. kol.: Bucholz, Knechtel, Śliwiński i Szumanówna.
„Uchwalono założyć Ognisko, a do Zarządu weszli: Ciomborowski Jan, prezes, Lamparczyk Juljan, zast., Kędzierzawski Fr., sekr., Jaśkiewicz st., skarbnik oraz członkowie Turek Józef, Czaporówna Maria, Czarnecki Fr. Do Ogniska wpisało się zaraz 34 członków (w tem 6 Pomorzan) i złożyło wpisowe” – cytujemy za naszym czasopismem sprzed 99 lat. „Odśpiewaniem pieśni związkowej zakończono to piękne zebranie nauczycielstwa polskiego na Pomorzu” – podsumował Głos Nauczycielski.
Relacja z zebrania założycielskiego w Toruniu ukazała się w rubryce „Z życia Ognisk nauczycielskich”.
Wracając do programu obchodów 100-lecia, oprócz inauguracji w centrum „Jordanki” planowane są również: uroczystość zasadzenia „Dębu Stulecia ZNP” w kwietniu, Spotkanie Pokoleń w grudniu, a także szereg inicjatyw upamiętniających pracowników oświaty, którzy tworzyli historię.
Tymczasem miasto Toruń także świętuje jubileusz stulecia – 100. rocznicę powrotu miasta do Macierzy. 18 stycznia 2020 r. odbyło się w Toruniu szereg wydarzeń związanych z jubileuszem.
Z tej okazji rozstrzygnięto także konkurs „Współczesny torunianin stulecia”. Zasłużonych torunian wybierano w sześciu kategoriach: kultura, nauka, sport, gospodarka, zdrowie i oświata. Laureatem w ostatniej z nich został Alojzy Kowalski, człowiek o ogromnym talencie pedagogicznym i organizacyjnym, budowniczy szkół w mieście i okolicach, wizjoner i społecznik.
Jego kandydaturę do konkursu zgłosiła Marta Humienna, szefowa Oddziału ZNP w Toruniu. Natomiast inicjatorką uhonorowania zasług Alojzego Kowalskiego była wieloletnia prezes oddziału Urszula Polak.
Urodzony w 1933 r. Alojzy Kowalski jest absolwentem Państwowego Liceum Pedagogicznego w Toruniu, współtwórcą i honorowym Prezesem Stowarzyszenia Absolwentów i Sympatyków Liceów Pedagogicznych ,,Pedagogium” w Toruniu. Jest także członkiem ZNP uhonorowanym jego Złotą Odznaką (1989 r.) oraz Odznaką za 50 lat przynależności (2017 r.). Pełniąc funkcję kierownika i dyrektora szkół, zbudował i rozbudował kilka z nich.
18 stycznia 1920 r. wojska polskie pod dowództwem płk. Stanisława Skrzyńskiego wkroczyły do Torunia, znajdującego się wcześniej pod kontrolą niemiecką. 21 stycznia br. do miasta przyjechał gen. Józef Haller, dowódca Frontu Pomorskiego, a wcześniej Błękitnej Armii.
DK
***
Więcej informacji na temat 100-lecia powrotu Torunia do Macierzy oraz sylwetka Alojzego Kowalskiego – laureata konkursu „Współczesny torunianin stulecia” w kategorii oświata – w artykule Justyny Wojciechowskiej-Narloch w Głosie Nauczycielskim nr 4 z 22 stycznia br.