Oferta pomocy psychologicznej skierowana jest do wszystkich członków ZNP – zarówno do nauczycieli, jak i do pracowników administracji i obsługi. Dla członków Związku Nauczycielstwa Polskiego jest to kolejna korzyść z tytułu przynależności do naszej organizacji.
Z Jadwigą Aleksandrą Rezler, prezes Okręgu Śląskiego Związku Nauczycielstwa Polskiego, rozmawia Piotr Skura
Na czym polega inicjatywa Okręgu Śląskiego ZNP dotycząca wsparcia psychologicznego dla nauczycieli? Na jaką pomoc mogą oni liczyć?
– W marcu 2020 r. pandemia zaskoczyła wszystkich. Zdalne nauczanie również. W tej nowej sytuacji nie tylko uczniowie potrzebowali wsparcia psychologicznego. Postanowiliśmy choć trochę pomóc nauczycielom i pracownikom niepedagogicznym. W kwietniu 2020 r. zorganizowaliśmy poprzez Teamsa siedem zdalnych sesji wsparcia psychologicznego m.in. dla prezesów oddziałów ZNP w poszczególnych rejonach naszego okręgu. We wrześniu 2020 r. powtórzyliśmy tę grupową terapię, wspierając nauczycieli po powrocie do pracy stacjonarnej. Mając świadomość, że to zbyt mało, przygotowywaliśmy pomoc psychologiczną dla członków Związku z Okręgu Śląskiego ZNP. Wykorzystaliśmy tu sprawdzone formy organizacyjne pomocy prawnej dla członków ZNP w Okręgu Śląskim. Zorganizowaliśmy więc kolejne wsparcie dla posiadaczy legitymacji Związku. Na razie testujemy częstotliwość porad.
Od 19 kwietnia 2021 r. udzielana jest pomoc członkom ZNP dwa razy w tygodniu: w poniedziałek w godz. 16-19 i we wtorek w godz. 8-10. Wsparcia udziela psycholog terapeuta. I ma w całości wypełnione godziny dyżurów.
O jakich konkretnie formach pomocy mówimy?
– Zdecydowaliśmy się na następujące formy pomocy. Pierwsza to wsparcie indywidualne dla członków ZNP w okresie pandemii: poprzez rozmowy telefoniczne psychologa z członkiem Związku, po wcześniejszym sprawdzeniu przynależności do ZNP, oraz indywidualne konsultacje na Teamsie dla członków ZNP mających adres email z rozszerzeniem @znp.edu.pl. Druga to wsparcie indywidualne po zniesieniu obostrzeń. Chodzi o konsultacje indywidualne stacjonarne w siedzibie okręgu (po weryfikacja przynależności do ZNP). Spotkanie z psychologiem w wybranej formie można ustalić telefonicznie przez Biuro Okręgu lub przez przesłanie wiadomości z adresu z rozszerzeniem @znp.edu.pl na adres [email protected]
Czy oferta ta jest skierowana do nauczycieli, czy też do innych pracowników oświaty? Wspomniała Pani, że dotyczy ona tylko członków Związku…
– Oferta pomocy psychologicznej skierowana jest do wszystkich członków ZNP – zarówno do nauczycieli, jak i do pracowników administracji i obsługi. Jest to wsparcie wyłącznie członków naszego Związku. Dlaczego? Ta pomoc jest dla członka ZNP bezpłatna.
Wsparcie psychologa opłaca Okręg Śląski ZNP z własnych funduszy, które pochodzą ze składek członkowskich. Dla członków Związku Nauczycielstwa Polskiego jest to kolejna korzyść z tytułu przynależności do naszej organizacji.
Wiele mówi się o wypaleniu uczniów i ich problemach wynikających ze zdalnej edukacji. Co z nauczycielami? Przecież także dla nich ten rok nauki zdalnej był stresującym i obciążającym doświadczeniem.
– Nauczanie zdalne z pewnością wywiera ogromną presję również na nauczycieli. Rozmawiam z nimi na ten temat. Myślę, że odpowiedzialność za realizację podstawy programowej oraz poziom nauczania przy jego zdalnej formie powoduje ciągłą obawę o to, czy dobrze wykonują swoją pracę. Ocenianie uczniów w systemie zdalnym też stanowi sytuację frustrującą dla nauczycieli, tak naprawdę trudno ocenić zdalnie poziom wiedzy ucznia i jego samodzielną pracę.
Ale należy pamiętać, że wszyscy mają bardzo trudno: nauczyciele, rodzice i przede wszystkim uczniowie. I to właśnie wsparcie psychiczne uczniów po powrocie do szkoły będzie miało ogromne znaczenie. Ale żeby pomóc uczniom, nauczyciele powinni pomóc sobie.
Wielu nauczycieli chce wrócić do pracy stacjonarnej. Przemawia za tym m.in. ich sytuacja rodzinna, bo kiedy wszyscy członkowie rodziny lub większość są na zdalnym, to rosną opłaty za media. Z kolei ograniczony kontakt z uczniami i innymi nauczycielami obniża skuteczność dydaktyczną i wychowawczą. Coraz więcej młodych ludzi ma problemy psychologiczne, a my nie mamy zbyt dużej możliwości pomocy i skutecznej reakcji na uczniów „zagubionych w sieci”.
Jaka jest skala zjawiska, jak wielu nauczycieli Pani zdaniem potrzebuje pomocy psychologicznej? Z jakimi problemami zgłaszają się nauczyciele?
– Myślę, że skala jest duża – szacunkowo nawet do 50 proc. wszystkich nauczycieli może potrzebować wsparcia. Są przeróżne problemy. Dla nich nauczanie zdalne to ogromna zmiana. Nikt nigdy ich do tego nie przygotowywał. Wszystkiego uczyli się sami, i to w bardzo szybkim tempie. Powszechnie wiadomo, że dzisiejsza młodzież znacznie przewyższa poprzednie pokolenia w obsłudze komputera, w poruszaniu się po wirtualnej przestrzeni. To ogromne obciążenie dla nauczycieli, zwłaszcza tych starszych. Rodzice też często bywają krytyczni. Ponadto w okresie zdalnego nauczania znacznie wydłużył się czas pracy nauczyciela.
Czy nauczyciele mogą liczyć na tego typu pomoc ze strony jakichś instytucji państwowych, jak np. MEiN, samorządów? Ktoś pomaga poza ZNP?
– Nie słyszałam, żeby ktoś z MEiN oferował nam taką pomoc. Jeżeli jest pomoc, to ze strony niektórych jednostek samorządu terytorialnego, dyrektorów, ale w zasadzie skierowana do uczniów, a nie do nauczycieli. Tak naprawdę szkoły pozostają z tym wszystkim same. Wiele zależy też od kondycji i wytrzymałości dyrektorów, na których barkach spoczywa olbrzymia i o wiele większa odpowiedzialność niż do tej pory. Problemy dotyczą wszystkich, bez względu na przynależność związkową. Wiemy, że na apel ZNP bezpłatnego wsparcia nauczycielom, edukatorom i rodzicom udziela Fundacja Psycho-Edukacja. My jednak skupiamy się na problemach członków naszego Związku i na wspieraniu właśnie ich.
Pewnego dnia pandemia wygaśnie. Jak Pani sądzi, w jaki sposób odbije się ona długofalowo na nauczycielach, ich kondycji psychicznej?
– Powrót do pracy w systemie stacjonarnym wykaże wszystkie braki i wady nauczania zdalnego. Myślę, że będzie to trudny czas dla nauczycieli. Nadrabianie zaległości, pewnie większa ilość problemów wychowawczych, wynikająca z tak długiej izolacji uczniów, braku możliwości przebywania i pracy w grupie. To nie polepszy kondycji psychicznej nauczycieli. Już dzisiaj obserwujemy większą liczbę urlopów zdrowotnych zalecanych właśnie przez lekarzy psychiatrów.
Obawia się Pani fali odejść z zawodu po tym, jak pandemia się skończy?
– Wielu nauczycieli już dzisiaj decyduje się odejść na świadczenia kompensacyjne, bo po prostu są zmęczeni, Myślę, że to zjawisko będzie się nasilać. Nauczyciele, jak wszyscy, to ludzie o różnej strukturze psychicznej, emocjonalnej. Mam jednak nadzieję, że przez takie działania, jak nasze wsparcie psychologiczne, przez stały kontakt i wzajemną pomoc nie pozwolimy na utratę twórczych, kreatywnych Koleżanek i Kolegów.
Wszyscy musimy przetrwać ten trudny okres, ale warto wyciągnąć wnioski i zaplanować, co robić, jak działać, co jest najważniejsze, a bez czego możemy sobie poradzić i – bogatsi o nowe doświadczenia – po prostu robić swoje.
Gdzie mogą zgłaszać się członkowie Związku, którzy chcieliby skorzystać z pomocy psychologicznej Okręgu Śląskiego ZNP?
– Osoba, która chce skorzystać z pomocy psychologa, może zwrócić się po informację w tej sprawie do swojego Oddziału ZNP lub bezpośrednio do Okręgu Śląskiego ZNP. Telefon: (32) 253 64 57 lub 603 942 205 albo 695 273 259. Kontakt można także znaleźć na stronie internetowej na związkowym Teamsie lub w okręgowych mediach społecznościowych.
Dziękuję za rozmowę.
***
Wywiad ukazał się w GN nr 18-19 z 5-12 maja br. Całe wydanie dostępne w wersji drukowanej i elektronicznej (ewydanie.glos.pl)
Łódź: Po świętach ZNP rusza z pilotażowym programem wsparcia psychologicznego dla nauczycieli