14 marca obchodzimy Międzynarodowy Dzień Matematyki i Międzynarodowy Dzień Liczby Pi

Wykłady, pokazy, warsztaty i konkursy z okazji przypadającego w czwartek Dnia Liczby Pi zapowiadają uczelnie w całej Polsce. Święto jednej z najbardziej inspirujących liczb jest obchodzone na świecie od ponad 30 lat. Od 2019 roku – 14 marca – jest także świętem królowej nauk – matematyki.

Liczba pi jest stałą matematyczną wyrażającą stosunek obwodu koła do długości jego średnicy. Fascynuje ludzkość już od czasów starożytności, a jako pierwszy jej właściwości i znaczenie w matematyce badał w III w. p.n.e. Archimedes, dlatego też bywa nazywana stałą Archimedesa. Swoje trzecie imię – ludolfina – zawdzięcza niemieckiemu matematykowi Ludolphowi van Ceulenowi, który w XVII wieku podał jej rozwinięcie z dokładnością do 35 miejsc po przecinku.

Od XVIII wieku znana jest jako π – od pierwszej litery greckiego słowa oznaczającego obwód. Jest jedyną liczbą, która ma swoje święto. Inspiruje naukowców i artystów, którzy tworzą wierszyki ułatwiające zapamiętanie kolejnych cyfr jej rozwinięcia dziesiętnego, a polska noblistka Wisława Szymborska poświęciła jej jeden ze swoich wierszy. Ludolfina doczekała się nawet ronda swojego imienia.

Jak podaje ministerstwo nauki i szkolnictwa wyższego powołując się na dane z systemu POL-on w roku 2022 matematykę na studiach pierwszego i drugiego stopnia można było studiować w każdym polskim województwie. Wykładało ją ponad 1300 nauczycieli akademickich, w większości mężczyzn, w 32 uczelniach publicznych. Jedyną uczelnią zawodową, która w 2022 roku kształciła studentów na kierunku matematyka była Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Chełmie.

W Polsce na kierunku matematyka studiowało wówczas ponad 5600 pasjonatów królowej nauk i większość z nich (52%) stanowiły kobiety. W 2023 roku środowisko polskich naukowców zyskało 36 doktorów, 12 doktorów habilitowanych i 8 profesorów w dyscyplinie matematyka. Adeptami królowej nauk chciało wówczas zostać ponad 8000 kandydatów, z których ostatecznie na studia przyjęto nieco ponad 2700.

Jak przypomina z kolei ministerstwo edukacji  rekordowa ilość cyfr po przecinku została obliczona za pomocą komputera i wynosi ponad 31 bilionów. W 2018 roku w Warszawie został pobity rekord tak zwanego – żywego łańcucha rozwinięcia liczby Pi. Aż 627 osób stało z karteczkami, na których widniały kolejne liczby po przecinku. W ten sposób powstało żywe rozwinięcie liczby Pi. π ≈ 3,141592 653589 793238 462643 383279 502884 197169 399375 105820 974944 592307 816406 …

Liczba Pi jest wspomniana w Biblii (przy okazji budowy świątyni Salomona), została też upamiętniona w poezji, piosenkach, książkach i filmie. Na całym świecie powstają tzw. pi-ematy, czyli wiersze, w których liczba liter w kolejnych wyrazach odpowiada kolejnym cyfrom liczby Pi po przecinku.

(GN)

Fot: UMCS.pl

PISA 2022: Polscy uczniowie nadal w europejskiej czołówce, ale stracili dużo więcej niż rówieśnicy w innych krajach

Warszawa wyda ponad 14,5 mln zł na nowy program wsparcia uczniów w nauce matematyki