Zapraszamy nauczycieli na webinar „Dezinformacja w mediach społecznościowych a postawy społeczne”. Kiedy: 12 maja br., godz. 17.00. Rejestracja: fb.com/FundacjaMISO
Dlaczego tak łatwo manipulować faktami w czasie w pandemii?
Wprowadzenie do tematyki webinarium
Pandemia uwidoczniła niebezpieczne zjawiska, które już wcześniej istniały w przestrzeni internetowej. Ograniczone kompetencje medialne i obciążająca emocjonalnie sytuacja powodują, że stajemy się łatwym celem dezinformacji. Manipulacja faktami może prowadzić do radykalizacji postaw i pogłębienia polaryzacji społecznej.
Wiele badań sondażowych i obserwacji rzeczywistości potwierdza powszechny pogląd, że dezinformacja w trakcie pandemii zebrała obfite żniwo. 29 proc. respondentów w USA uważa, że koronawirus powstał w laboratorium, a w Wielkiej Brytanii korona-sceptycy licznie podpalali maszty z nadajnikami 5G, które w niewyjaśniony sposób miały powodować chorobę. Najlepszym dowodem na powszechność dezinformacji na temat COVID-19 jest jednak reakcja właścicieli mediów społecznościowych. Liczba dezinformacyjnych treści dotyczących koronawirusa, pandemii i szczepionek była tak duża, że nawet niechętne regulowaniu udostępnianych treści platformy społecznościowe, wprowadziły zasadę specjalnego oznaczania wszystkich postów dotyczących COVID-19 i zaczęły usuwać te o charakterze korona-sceptycznym. Biorąc pod uwagę, że nikt nie ma tylu naszych danych co Facebook, możemy z całą pewnością stwierdzić, że sytuacja jest poważna.
Pandemia uwidoczniła zjawiska, z którymi społeczeństwa na całym świecie mierzą się już od kilku lat. Platformy internetowe dają nam wiele nowych, fantastycznych możliwości – wystarczy pomyśleć, o ile gorzej znieślibyśmy lockdown bez możliwości utrzymywania zdalnego kontaktu z rodziną, przyjaciółmi i współpracownikami. Jednocześnie algorytmy sterujące ruchem w mediach społecznościowych z dużą skutecznością podsuwają nam treści nieprawdziwe, radykalne i kontrowersyjne. Dzieje się tak, ponieważ ludzie chętniej czytają wiadomości wywołujące emocje (nie mamy na to wpływu i nie będziemy mieli), a algorytmy są tak skonstruowane, że najtwardszą walutą jest czas spędzany przez użytkowników przed monitorem i ich zaangażowanie na portalach społecznościowych (na to też wpływu nie mamy, ale mieć możemy).
W literaturze naukowej opisano liczne negatywne zjawiska dotyczące mediów społecznościowych, które mogą wpływać na postawy społeczne. Jednym z łatwiejszych do zobrazowania jest zjawisko zaburzonej percepcji powszechności postaw i norm społecznych. Przykładowo w codziennym offline’owym życiu niezmiernie rzadko, jeśli w ogóle, możemy spotkać osobę, która uważa, że ziemia jest płaska. Jednak w mediach społecznościowych bez większego trudu znajdziemy towarzyszy i towarzyszki w anty-kopernikańskiej wierze, co utwierdzi nas w przekonaniu, że kwestionowanie kulistości ziemi jest powszechne i społecznie dopuszczalne. Skoro tak, to bez większych oporów uwierzymy też, że waszyngtońska pizzeria była przykrywką dla pedofilskiej szajki amerykańskich demokratów (jak uważają setki tysięcy sympatyków QAnon, w tym członkini Izby Reprezentantów).
Ze słusznych powodów sposób działania mediów społecznościowych staje się więc przedmiotem zainteresowania regulatorów w Europie i USA. Choć problem jest ewidentny, nie ma prostych rozwiązań. Zapewne minie jeszcze kilka lat zanim zobaczymy wymierne efekty działań systemowych. Nie pozostaje więc nam nic innego, niż podjęcie próby zwiększenia własnej odporności na wyzwania związane ze sposobem funkcjonowania mediów społecznościowych – w tym poprzez wzmocnienie kompetencji medialnych, zarówno swoich jak i najbliższego otoczenia.
Webinarium poprowadzi Ignacy Niemczycki, prezes Fundacji Centrum im. Profesora Bronisława Geremka i członek zarządu Akcja Demokracja. Specjalista od spraw komunikacji i europejskich. Były pracownik służby cywilnej pracujący nad budżetem UE i dziennikarz zajmujący się sprawami UE. Pełnił funkcję dyrektora ds. komunikacji korporacyjnej w IKEA Polska. Absolwent Uniwersytetu Bocconi i Lancaster. Działalność autora jest możliwa dzięki stypendium Alfred Landecker Democracy Fellowship.
Kolejne spotkania online:
>> O wpływie mediów społecznościowych na postawy społeczne młodzieży i dorosłych będziemy dyskutować podczas seminarium online dla nauczycielek i nauczycieli, które odbędzie się 12 maja 2021 r. o godz. 17:00. Spotkamy się m.in. z ekspertką Anną Mierzyńską, która na co dzień analizuje dezinformację w sieci. https://www.facebook.com/events/943628049733762
>> Nauczycielki i nauczycieli zapraszamy również do zgłaszania klas na bezpłatne zajęcia z kompetencji medialnych dla młodzieży w ramach projektu „Lekcje o Europie i dezinformacji dla szkół” https://geremek.pl/index.php?id=1112
***
Patronem medialnym projektu jest Głos Nauczycielski