Przedwojenny gmach Ministerstwa Edukacji i Nauki przy al. Szucha 25 w Warszawie został uznany za „pomnik historii”. Z tej okazji MEiN przygotowało specjalną publikację
Dziś na ścianie gmachu MEiN zostanie odsłonięta tablica potwierdzająca, że budynek ten jest „pomnikiem historii”.
Z tej okazji przygotowano publikację na temat historii gmachu ministerstwa pt. „Szucha 25. Pierwsze ministerstwo wolnej Polski”.
„Zabytkowy gmach dawnego Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w alei Szucha 25 został uznany za pomnik historii. Wyróżnienie to jedna z form ochrony zabytków. Jest przyznawane obiektom o szczególnym znaczeniu dla polskiej kultury. W treści prezydenckiego rozporządzenia podkreślono, że budynek jest wybitnym przykładem architektury publicznej okresu dwudziestolecia międzywojennego o zachowanym wystroju i wyposażeniu wnętrz, a jednocześnie stanowi symbol martyrologii narodu polskiego” – czytamy w komunikacie MEiN.
Status „pomnika historii” przyznawany jest rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W treści dokumentu wymienia się cechy zabytku świadczące o jego szczególnej wartości.
Gmach MEiN uznany za pomnik historii. Jest rozporządzenie prezydenta
W prezydenckim rozporządzeniu w sprawie uznania za pomnik historii gmachu dawnego Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego można przeczytać, że celem takiej decyzji „jest zachowanie, ze względu na wartości historyczne, artystyczne, naukowe oraz autentyczność, gmachu będącego wybitnym przykładem architektury publicznej okresu dwudziestolecia międzywojennego o zachowanym wystroju i wyposażeniu wnętrz, a jednocześnie stanowiącego symbol martyrologii narodu polskiego, który był więzieniem i siedzibą Urzędu Tajnej Policji Politycznej III Rzeszy – Gestapo w czasie II wojny światowej”.
Gmach, które jest obecnie siedzibą MEiN, powstał w latach 1927-1930 według projektu prof. Zdzisława Mączyńskiego. Przed wojną w budynku urzędowało Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego i była to pierwsza siedziba ministerstwa w przedwojennej Polsce wybudowana w tym właśnie celu.
„Architektura budynku odznacza się wysokim materialnym standardem i surową klasyczną formułą, zaliczaną do tzw. klasycyzmu redukcyjnego. Wnętrza gmachu zaprojektował Wojciech Jastrzębowski, profesor warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych, który wraz z grupą młodych artystów stworzył piękne i niepowtarzalne przestrzenie w stylu art déco” – czytamy w komunikacie MEiN.
W czasie okupacji gmach stał się miejscem męczeństwa wielu Polaków, którzy wpadli w tryby terroru III Rzeszy. Pod adresem al. Szucha 25 siedzibę miało gestapo – policja polityczna nazistowskich Niemiec. W budynku ulokowano Urząd Komendanta Policji Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa Dystryktu Warszawskiego, który był miejscem brutalnych przesłuchań, tortur i morderstw. Na parterze i w piwnicach znajdowało się więzienie dla przesłuchiwanych przez gestapo, których w tym celu przewożono z Pawiaka.
Obecnie gmach jest jednym z najlepiej zachowanych budynków z okresu polskiego modernizmu. W ostatnich kilku latach wnętrza gmachu odrestaurowano przywracając mu stan z okresu międzywojennego.
(PS, GN)