W środę przypada 42. rocznica wprowadzenia stanu wojennego

13 grudnia 1981 r., w Polsce został wprowadzony stan wojenny. Władzę w kraju przejęła Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego (WRON). Przerwana została działalność zawiązków zawodowych, w tym Związku Nauczycielstwa Polskiego. Działacze NSZZ „Solidarność” z Lechem Wałęsą na czele zostali internowani. Zawieszone zostały prawa i swobody obywatelskie.

Jeszcze 12 grudnia 1981 r. przed północą rozpoczęły się zatrzymania działaczy opozycji demokratycznej. W niedzielę, 13 grudnia, Polskie Radio i Telewizja Polska emitowały od rana wystąpienie generała Wojciecha Jaruzelskiego, a na ulicach pojawiły się wojsko, milicja i czołgi. W ciągu kilku dni w 49 ośrodkach internowania umieszczono prawie 5 tys. osób; łącznie internowano 10 tys. osób.

Na podstawie dekretu o stanie wojennym zawieszono podstawowe prawa i wolności obywatelskie. Zawieszono m.in. działalność wszystkich organizacji społecznych i kulturalnych, a także zajęcia w szkołach i na wyższych uczelniach. ZNP został zdelegalizowany tak, jak wszystkie inne związki zawodowe (Związek ponownie rozpoczął działalność 5 sierpnia 1983 r. )

Wprowadzono godzinę milicyjną, a na wyjazdy poza miejsce zamieszkania potrzebna była przepustka. Korespondencja podlegała oficjalnej cenzurze, wyłączono telefony. Większość najważniejszych instytucji i zakładów pracy została zmilitaryzowana i była kierowana przez ponad 8 tys. komisarzy wojskowych.

14 grudnia niezależnie od siebie w proteście wobec wprowadzenia stanu wojennego rozpoczęły się strajki okupacyjne w wielu dużych zakładach przemysłowych i kopalniach. 16 grudnia, w trakcie tragicznej pacyfikacji kopalni „Wujek”, funkcjonariusze ZOMO zastrzelili 9 górników.

Stan wojenny zawieszono 31 grudnia 1982 r., a zniesiono 22 lipca 1983 r.

Nie jest znana dokładna liczba ofiar, które w wyniku wprowadzenia stanu wojennego poniosły śmierć. Szacuje się, że zginęło od kilkudziesięciu do ponad 100 osób.  W 2002 r. 13 grudnia został ustanowiony Dniem Pamięci Ofiar Stanu Wojennego.

(GN)

Fot: Sejm

We wtorek mija 41. rocznica wprowadzenia stanu wojennego