Dura lex sed lex, lex retro non agit, ignorantia iuris nocet, nemo iudex in causa sua (Twarde prawo ale prawo, prawo nie działa wstecz, nieznajomość prawa szkodzi, nikt nie może być sędzią we własnej sprawie). Takie np. zasady prawa rodem ze starożytnego Rzymu powinny być nauczane w polskich szkołach – wskazuje rzecznik praw obywatelskich dr hab. Adam Bodnar.
RPO zauważa, że poziom świadomości prawnej polskich obywateli od wielu lat jest bardzo niski. Jego zdaniem, do polepszenia tej sytuacji mogłoby się przyczynić wprowadzenie elementów prawa do szkół.
Rzecznik Praw Obywatelskich dostał do zaopiniowania projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia.
Adam Bodnar podzielił przekonanie o korzyściach płynących z wprowadzenia nauki przedmiotu „Język łaciński i kultura antyczna”. Przy okazji poprosił o rozważenie uzupełnienia podstawy programowej w zakresie podstawowym w części „Treści nauczania – wymagania szczegółowe”.
W temacie „Cywilizacja imperium rzymskiego i jej znaczenie dla kształtu i rozwoju świata zachodniego” wskazano, że uczeń powinien rozumieć rolę prawa rzymskiego, zwłaszcza prawa cywilnego dawniej i dziś oraz rozumieć znaczenie takich pojęć, jak: domus, insula, hypocaustum, kamień milowy, limes, bazylika, ius, lex, kodyfikacja justyniańska.
„Moim zdaniem należy uwzględnić także podstawowe sentencje prawnicze, takie jak m.in. dura lex sed lex, lex retro non agit, ignorantia iuris nocet, pacta sunt servanda, nemo iudex in causa sua” – podkreśla Adam Bodnar.
Według niego, znajomość przykładów paremii prawniczych w języku łacińskim może okazać się cenna nie tylko dla osób zainteresowanych studiami prawniczymi, ale także dla pozostałych uczniów – ze względu na uniwersalność tych zasad i ich znaczenie dla zrozumienia podstaw prawa cywilnego.
„Doskonałą ilustracją jest budynek Sądu Najwyższego, na którym umieszczono kilkadziesiąt paremii prawniczych w języku polskim i łacińskim” – czytamy w komunikacie RPO. „Zapoznanie się przez młodych ludzi z podstawowymi sentencjami prawniczymi może prowadzić do lepszego rozumienia otaczającej rzeczywistości i obudzenia ich ciekawości, a w efekcie zwiększyć ich wiedzę na temat wolności i praw człowieka i obywatela” – uważa RPO.
Cały apel RPO do MEN można znaleźć tutaj.
(JK, GN)