Do konsultacji publicznych trafił projekt rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli. Przepisy te dotyczącą nowych zasad kształcenia tej grupy zawodowej.
W projektowanym rozporządzeniu określono szczegółowe kwalifikacje wymagane od nauczycieli według następujących zasad:
>> Nowe wymagania kwalifikacyjne, odpowiadające nowemu standardowi kształcenia nauczycieli, określono wobec osób, które rozpoczęły studia lub studia podyplomowe po dniu wejścia w życie rozporządzenia w sprawie standardu kształcenia, tj. po dniu 3 sierpnia 2019 r.
>> Wobec osób przygotowanych do wykonywania zawodu nauczyciela na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem wejścia w życie rozporządzenia w sprawie standardu kształcenia, tj. przed dniem 3 sierpnia 2019 r., utrzymano dotychczasowe wymagania kwalifikacyjne.
>> W przypadku nauczycieli zatrudnionych w dniu wejścia w życie projektowanego rozporządzenia, posiadających kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela na podstawie dotychczasowych przepisów, zachowano nabyte przez te osoby kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela.
Zgodnie z nowymi przepisami kształcenie przyszłych nauczycieli na studiach realizowane będzie w ramach 5-letniego cyklu. Kształcenie w takim cyklu obejmuje jednolite studia magisterskie lub studia pierwszego i drugiego stopnia realizowane w tym samym zakresie co studia magisterskie.
Jak wyjaśnia Ministerstwo Edukacji i Nauki wydanie nowego rozporządzenia jest konieczne ze względu na zmiany w sposobie kształcenia nauczycieli, które zostały wprowadzone: ustawą z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 lipca 2019 r. w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela.
Zmiany dotyczą one przede wszystkim wymogu kształcenia nauczycieli w 5-letnim cyklu (wyłącznie jednolite studia magisterskie albo studia I i II stopnia). Poza tym kształcenie w zakresie pedagogiki wczesnoszkolnej i przedszkolnej będzie realizowane wyłącznie w ramach jednolitych studiów magisterskich. Ograniczona zostanie też możliwość uzyskania kwalifikacji nauczycielskich w drodze studiów podyplomowych.
Licencjat nie będzie już wystarczający, aby podjąć pracę w szkole. Ale są wyjątki od ogólnej zasady określania kwalifikacji do zajmowania stanowiska nauczyciela:
>> Nauczyciele przedmiotu wychowanie do życia w rodzinie w szkołach podstawowych, którymi mogą być nauczyciele przedmiotu lub zajęć innych niż wychowanie do życia w rodzinie, legitymujący się świadectwem ukończenia kursu kwalifikacyjnego z zakresu wychowania do życia w rodzinie.
>> Osoby, które uzyskały kwalifikacje do pracy w przedszkolach i w klasach I–III szkół podstawowych na podstawie przepisów obowiązujących przez dniem wejścia w życie nowego standardu kształcenia będą nadal posiadały kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela
>> Nauczyciele teoretycznych przedmiotów zawodowych, którzy – tak jak dotychczas – będą legitymowali się wykształceniem wyższym na poziomie studiów co najmniej pierwszego stopnia, a ponadto będą posiadali przygotowanie pedagogiczne
„Pozostawienie dotychczasowych rozwiązań kwalifikacyjnych wobec nauczycieli teoretycznych przedmiotów zawodowych wynika ze specyfiki kształcenia tej grupy nauczycieli. Wielu spośród tych nauczycieli pierwotnie kształciło się w zawodach „nienauczycielskich”, do wykonywania których nie jest wymagane ukończenie studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich. W trakcie pracy zawodowej, będąc fachowcami w swoim zawodzie, często zatrudniają się na stanowisku nauczyciela teoretycznych przedmiotów zawodowych (lub praktycznej nauki zawodu) i uzupełniają przygotowanie pedagogiczne. Specyfika kształcenia tej grupy nauczycieli, w zakresie możliwości uzyskania przygotowania pedagogicznego, jest uwzględniona w przepisach rozporządzenia w sprawie standardu kształcenia” – czytamy m.in. w uzasadnieniu.
>> Nauczyciele praktycznej nauki zawodu, którzy – tak jak dotychczas – będą legitymowali się świadectwem dojrzałości, praktyką zawodową albo dyplomem mistrzowskim i tytułem mistrza w zawodzie, którego będą nauczali, a ponadto będą posiadali przygotowanie pedagogiczne. Nauczyciele praktycznej nauki zawodu, którzy nie posiadają wykształcenia wyższego, mogą uzyskać przygotowanie pedagogiczne w formie kursu kwalifikacyjnego. Jest to jedyna grupa nauczycieli, która ma możliwość uzyskania przygotowania pedagogicznego poza systemem szkolnictwa wyższego.
>> Nauczyciele religii, którzy – tak jak dotychczas – będą spełniali wymagania kwalifikacyjne określone w porozumieniach zawartych między ministrem właściwym do spraw oświaty i wychowania a Konferencją Episkopatu Polski lub władzami innych kościołów i związków wyznaniowych
>> Nauczyciele języków obcych i regionalnych
>> Nauczyciele przedmiotu biznes i zarządzanie, którymi będą mogli być również nauczyciele podstaw przedsiębiorczości
W projekcie znajdują się także nowe wymogi kwalifikacyjne nauczycieli szkół i placówek specjalnych oraz tzw. nauczycieli wspomagających.
Projekt i jego uzasadnienie znajdują się tutaj
(GN)