Przepisy Karty Nauczyciela wskazują precyzyjnie ramy czasowe, w których zarówno rzecznicy dyscyplinarni, jak i komisje dyscyplinarne, wszczynają i prowadzą wobec nauczycieli odpowiednio postępowanie wyjaśniające i postępowanie dyscyplinarne – twierdzi MEiN w odpowiedzi na interwencję rzecznika praw obywatelskich ws. przewlekłości postępowań dyscyplinarnych nauczycieli.
Przypomnijmy, że RPO zwrócił uwagę MEiN na kwestie postępowań wyjaśniających i dyscyplinarnych, które pojawiły się w związku z rozpatrywaniem skarg od nauczycieli i dyrektorów szkół.
„Przepisy nie określają, jak długo komisja dyscyplinarna powinna rozpatrywać taką sprawę. Nie dają też osobie obwinionej prawa do ponagleń lub do skargi na przewlekłość postępowania. A długi czas postępowania ma znaczenie zarówno dla obwinionego, jak i dla pokrzywdzonego, który oczekuje szybkiego rozpatrzenia swojej skargi” – argumentował zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich Stanisław Trociuk do sekretarza stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki Dariusza Piontkowskiego.
Odpowiedź MEiN ws. zbyt długich postępowań wyjaśniających i dyscyplinarnych wobec nauczycieli⬇️https://t.co/81gfGNzBwz
— Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich (@BiuroRPO) March 27, 2023
„Należy dołożyć starań, aby postępowania wyjaśniające i dyscyplinarne były prowadzone zgodnie z obowiązującymi zasadami, a jednocześnie przy zachowaniu wszelkich standardów związanych z ochroną praw należnych wszystkim osobom dotkniętym jego skutkami” – wskazywał Trociuk.
„Jak wynika z materiałów prasowych, w 2022 r. liczba postępowań wyjaśniających i dyscyplinarnych wobec nauczycieli była wyższa niż w latach poprzednich. Może to być następstwem wprowadzenia w 2019 r. obowiązku zawiadomienia rzecznika dyscyplinarnego przez dyrektora szkoły albo organ prowadzący szkołę o podejrzeniu popełnienia przez nauczyciela lub dyrektora szkoły czynu naruszającego prawa i dobro dziecka. Wzrost liczby spraw może mieć także związek z większą świadomością praw i wolności wśród uczniów i ich rodziców” – pisał RPO.
„Nie ulega wątpliwości, że zgłoszone nieprawidłowości w pracy nauczyciela lub dyrektora szkoły powinny być zbadane w sposób obiektywny i dokładny. Wydaje się jednak, że kilkuletni okres prowadzenia czynności powoduje, że okoliczności sprawy zacierają się w pamięci osób, których dotyczyły, a szczegóły stają się coraz trudniejsze do ustalenia. Jest także możliwość przedawnienia odpowiedzialności dyscyplinarnej” – przekonywał i podkreślił, że wszczęcie i czas trwania postępowania ma znaczenie zarówno dla obwinionego (możliwe konsekwencje to zawieszenie w pełnieniu obowiązków, utrata reputacji, stres, koszty pomocy prawnej), jak i dla pokrzywdzonego, który oczekuje szybkiego rozpatrzenia swojej skargi.
W odpowiedzi wiceminister edukacji Dariusz Piontkowski przytoczył przepisy Karty Nauczyciela dotyczące postępowań wyjaśniających i dyscyplinarnych.
W jego opinii powołane przepisy ustawy – Karta Nauczyciela wskazują precyzyjnie ramy czasowe, w których zarówno rzecznicy dyscyplinarni, jak i komisje dyscyplinarne, wszczynają i prowadzą wobec nauczycieli odpowiednio postępowanie wyjaśniające i postępowanie dyscyplinarne.
W odpowiedzi informuje też, że wobec postulatów strony społecznej o wznowienie rozmów na temat aktualnych problemów i wyzwań polskiej szkoły, Minister Edukacji i Nauki podjął decyzję o powołaniu grupy roboczej w ramach Zespołu do spraw statusu zawodowego pracowników oświaty. Jednym z tematów, jakie zostaną podniesione podczas kolejnych spotkań grupy będzie odpowiedzialność dyscyplinarna nauczycieli. Jak dodaje Piontkowski, przygotowanie projektu kompleksowych zmian legislacyjnych w zakresie odpowiedzialności dyscyplinarnej nauczycieli będzie możliwe po zakończeniu prac tej grupy.
Odnośnie do skali spraw rozpatrywanych przez Odwoławczą Komisję Dyscyplinarną dla Nauczycieli przy Ministrze Edukacji i Nauki oraz skarg dotyczących przebiegu postępowań komisja wydała 98 orzeczeń dyscyplinarnych oraz 65 postanowień, a do ministerstwa wpłynęły:
>> 4 skargi na działanie rzeczników dyscyplinarnych przy wojewodach (skargi te zgodnie z właściwością zostały przekazane do właściwych wojewodów);
>> 4 pisma, w których podnoszone były m.in. kwestie dotyczące przebiegu postępowań dyscyplinarnych (2 sprawy zostały przekazane do rozpatrzenia przez właściwych wojewodów, natomiast w przypadku 2 pozostałych spraw udzielono stosownych wyjaśnień);
>> 2 skargi na działania komisji dyscyplinarnych przy wojewodach (skargi te zostały przesłane wyłącznie do wiadomości MEiN).
(GN)
RPO: „Dyscyplinarki” nauczycieli i dyrektorów szkół trwają zbyt długo. Rzecznik występuje do MEiN