Przyjmowanie dzieci ukraińskich do szkół odbywa się w ciągu całego roku szkolnego, a ustalenie klasy, w której uczeń będzie kontynuował naukę odbywa się na podstawie sumy ukończonych lat nauki szkolnej za granicą – przypomniało ministerstwo edukacji w liście dotyczącym edukacji uczniów z Ukrainy
17-stronnicowy list ministra edukacji Przemysława Czarnka trafił do kuratorów, dyrektorów, nauczycieli i samorządowców. Dotyczy on „rozwiązań systemowych dotyczących zapewnienia opieki i edukacji uczniom będącym obywatelami Ukrainy, którzy po dniu 24 lutego 2022 r. przybyli do Rzeczypospolitej Polskiej, do wykorzystania
w rozpoczynającym się roku szkolnym 2022/2023”.
W liście przypomniano, że uczniowie z Ukrainy przyjmowani są do szkół na takich samych warunkach, jak dzieci polskie. Dzieci można zapisywać do szkoły w trakcie roku szkolnego, a klasę, do której trafią, ustala się na podstawie sumy ukończonych lat nauki szkolnej za granicą. Można to zrobić na podstawie dokumentów wystawionych przez szkołę ukraińską lub – w przypadku ich braku – oświadczenia rodziców o sumie lat nauki.
„Ponadto rodzice dziecka mogą zwrócić się do dyrektora o przyjęcie do niższej klasy niż wynika to z sumy lat nauki szkolnej, np. ze względu na wiek dziecka” – czytamy w liście.
Uczniowie z Ukrainy, którzy nie znają języka polskiego, powinni trafić do oddziałów przygotowawczych prowadzonych w oparciu o „realizowane w szkole programy nauczania z zakresu kształcenia ogólnego dostosowane pod względem zakresu treści nauczania oraz metod i form ich realizacji do potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów”.
Ministerstwo edukacji poinformowało, że do tej pory na realizację „dodatkowych zadań oświatowych związanych z kształceniem, wychowaniem i opieką nad dziećmi i uczniami będącymi obywatelami Ukrainy” samorządy otrzymały 836,7 mln zł.
MEiN przypomniało o rozwiązaniach wprowadzonych w roku szkolnym 2022/2023:
1) do 31 sierpnia 2023 r. godziny ponadwymiarowe w wymiarze wyższym niż określony w art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2021 r. poz. 1762, z późn. zm.) mogą być przydzielone nauczycielowi języka polskiego, za jego zgodą, także w szkole, w której nie utworzono dodatkowego oddziału w celu zapewnienia kształcenia, wychowania i opieki dzieciom i uczniom będącym obywatelami Ukrainy;
2) do dnia 31 sierpnia 2023 r. wprowadzono możliwość podjęcia przez osobę korzystającą z uprawnienia do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego pracy na stanowisku nauczyciela języka polskiego, w tym także jeżeli w szkole nie utworzono dodatkowego oddziału w celu zapewnienia kształcenia, wychowania i opieki dzieciom i uczniom będącym obywatelami Ukrainy, bez zawieszenia prawa do tego świadczenia;
3) w roku szkolnym 2022/2023 dodatkowa nauka języka polskiego, o której mowa w art. 165 ust. 7 Prawa oświatowego, może być prowadzona w grupie międzyszkolnej;
– w przypadkach uzasadnionych warunkami demograficznymi organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego będącej organem prowadzącym szkołę, w której zorganizowano dodatkową naukę języka polskiego, o której mowa w art. 165 ust. 7 Prawa oświatowego, może kierować do tej szkoły uczniów, o których mowa w art. 165 ust. 7 tej ustawy, uczęszczających do innych szkół prowadzonych przez tę samą jednostkę samorządu terytorialnego w celu korzystania z dodatkowej nauki języka polskiego;
– jednostki samorządu terytorialnego prowadzące szkoły mogą zawierać porozumienia w celu kierowania przez organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego uczniów prowadzonej przez siebie szkoły na dodatkową naukę języka polskiego, o której mowa w art. 165 ust. 7 Prawa oświatowego, którą zorganizowano w szkole prowadzonej przez inną
jednostkę samorządu terytorialnego.
Ponadto 1 września 2022 r. weszły w życie zmiany systemowe do art. 165 Prawa Oświatowego:
1) możliwość tworzenia od 1 września 2022 r. oddziałów przygotowawczych w szkołach sportowych i szkołach mistrzostwa sportowego;
2) osoby niebędące obywatelami polskimi, podlegające obowiązkowi szkolnemu lub obowiązkowi nauki, które nie znają języka polskiego albo znają go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki, mają prawo do dodatkowej, bezpłatnej nauki języka polskiego nie dłużej niż przez okres 24 miesięcy.
W roku szkolnym 2022/2023 obowiązywać będą też rozwiązania funkcjonujące w poprzednim roku szkolnym:
1) zwiększenie do 25 maksymalnej liczby uczniów w oddziale przygotowawczym;
2) zwiększenie do minimum 6 godzin liczby godzin przeznaczonych na nauczanie języka polskiego;
3) przy przyjmowaniu do szkoły, oświadczenia o sumie lat nauki dziecka w Ukrainie mogą składać nie tylko rodzice i opiekunowie, ale także inne osoby sprawujące opiekę nad uczniem
4) możliwość zwiększenia liczebności oddziału przedszkolnego o nie więcej niż 3 dzieci będących obywatelami Ukrainy, którzy po 24 lutego 2022 r., przybyli do Rzeczypospolitej Polskiej oraz liczebności oddziału
klas I–III szkoły podstawowej o nie więcej niż 4 uczniów będących ww. obywatelami Ukrainy;
5) możliwość zwiększenia liczebności oddziałów integracyjnych i specjalnych w przedszkolach i szkołach o nie więcej niż 2 uczniów niepełnosprawnych, będących obywatelami Ukrainy;
6) możliwość zwiększenia liczby uczniów w klasach łączonych w szkołach specjalnych, w tym funkcjonujących w jednostce pomocy społecznej, o nie więcej niż 2 uczniów niepełnosprawnych będących obywatelami Ukrainy;
7) możliwość zwiększenia liczby wychowanków w grupie wychowawczej w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym lub specjalnym ośrodku wychowawczym o nie więcej niż 2 wychowanków niepełnosprawnych będących obywatelami Ukrainy; oddział, klasa i grupa wychowawcza, w których liczbę dzieci lub uczniów lub wychowanków niepełnosprawnych zwiększono, może funkcjonować ze zwiększoną liczbą dzieci lub uczniów lub wychowanków niepełnosprawnych będących obywatelami Ukrainy, w ciągu całego etapu edukacyjnego
8) zwiększenie o nie więcej niż 4 liczby dzieci w świetlicach przebywających pod opieką jednego nauczyciela (z 25 do 29), natomiast liczba uczniów niepełnosprawnych na zajęciach świetlicowych pozostających pod opieką jednego nauczyciela może być zwiększona o nie więcej niż 2 uczniów niepełnosprawnych będących obywatelami Ukrainy;
9) w przypadku przedszkoli specjalnych, szkół specjalnych, specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych lub specjalnych ośrodków wychowawczych możliwość przyjęcia do przedszkola, oddziału przedszkolnego, szkoły lub ww. ośrodka ucznia niepełnosprawnego, będącego obywatelem Ukrainy, na podstawie oświadczenia rodziców lub opiekuna tymczasowego o złożeniu do poradni psychologiczno-pedagogicznej wniosku o wydanie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego;
10) możliwość zatrudniania w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradniach specjalistycznych oraz w publicznych placówkach oświatowo-wychowawczych, osób, które nie są nauczycielami. Zatrudnienie tych osób będzie następowało za zgodą kuratora oświaty. Celem rozwiązania jest usprawnienie procesu
rozpoznawania specjalnych potrzeb edukacyjnych dzieci i młodzieży, będących obywatelami Ukrainy, a także udzielania im pomocy psychologiczno-pedagogicznej;
11) niepodleganie dzieci i uczniów, będących obywatelami Ukrainy, przybyłych po 24 lutego, uczących się w szkole lub przedszkolu działającym w systemie państwa ukraińskiego w formule kształcenia na odległość (nauka zdalna), obowiązkowi rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązkowi szkolnemu albo obowiązkowi nauki w rozumieniu prawa polskiego;
12) uczeń będący obywatelem Ukrainy uczęszczający do oddziału przygotowawczego nie będzie podlegał klasyfikacji rocznej w przypadku gdy rada pedagogiczna uzna, że nie zna on języka polskiego lub znajomość języka polskiego jest niewystarczająca do korzystania z nauki, lub też zakres realizowanych w szkole zajęć edukacyjnych uniemożliwia przeprowadzenie klasyfikacji rocznej tego ucznia. W tym przypadku zamiast świadectwa szkolnego uczeń otrzyma
zaświadczenie o uczęszczaniu do oddziału przygotowawczego;
13) w oddziale przygotowawczym zorganizowanym w branżowej szkole I stopnia lub technikum umożliwiono realizację wybranych elementów podstawy programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego. Z uwagi na brak możliwości zrealizowania wszystkich efektów kształcenia z podstawy programowej dla danego zawodu, przewidzianych na danym etapie kształcenia, uczniowie oddziałów przygotowawczych zorganizowanych w jednej z ww. szkół prowadzących kształcenie zawodowe także nie będą musieli podlegać klasyfikacji – na warunkach opisanych powyżej. W takiej sytuacji otrzymane przez nich zaświadczenie o uczęszczaniu do oddziału przygotowawczego ułatwi zakwalifikowanie ich do odpowiedniego oddziału w kolejnym roku szkolnym;
14) dodatkowe zajęcia lekcyjne z języka polskiego są prowadzone indywidualnie lub w grupach liczących nie więcej niż 15 uczniów, w wymiarze nie niższym niż 6 godzin lekcyjnych tygodniowo;
15) zniesiono ustalony na 5 godzin tygodniowo łączny limit dodatkowych zajęć z języka polskiego i zajęć wyrównawczych;
16) określono zasady bezpieczeństwa dla tworzonych innych lokalizacji prowadzenia zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych. Zróżnicowano konieczne wymagania w zależności od wieku dzieci i uczniów korzystających z lokali przedszkolnych lub szkolnych. W odniesieniu do szkół wprowadzono możliwość prowadzenia zajęć w lokalach szkolnych, które mogą znajdować się również w innym niż szkoła użytkowanym budynku użyteczności publicznej lub jego części. Taki budynek (lub jego część) musi spełniać wymagania określone w przepisach dotyczących ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów, właściwe dla kategorii zagrożenia ludzi tej strefy pożarowej, w której lokal szkolny się znajduje, a w szczególności nie występują w tym lokalu ani na drogach ewakuacyjnych z tego lokalu warunki techniczne będące podstawą do uznania budynku za zagrażający życiu ludzi;
17) określono ponownie warunki ukończenia w roku szkolnym 2022/2023 szkoły podstawowej przez uczniów będących obywatelami Ukrainy. Uczeń taki, aby ukończyć szkołę podstawową, musi uzyskać pozytywne roczne oceny klasyfikacyjne z obowiązkowych zajęć edukacyjnych realizowanych w klasie VIII oraz przystąpić do egzaminu ósmoklasisty; w przypadku gdy uczeń klasy VIII szkoły podstawowej nie spełni ww. warunków, musi powtórzyć tę klasę oraz przystąpić do egzaminu ósmoklasisty, w roku w którym powtarza klasę VIII;
18) w arkuszu ocen oraz na świadectwie ukończenia szkoły podstawowej ucznia będącego obywatelem Ukrainy, w miejscu przeznaczonym na wpisanie ocen z obowiązkowych zajęć edukacyjnych: muzyka, plastyka, przyroda i technika, będzie wstawiana pozioma kreska;
19) w przypadku ww. ucznia, który w roku szkolnym 2021/2022 otrzymał promocję do klasy VIII, w arkuszu ocen oraz na świadectwie ukończenia szkoły podstawowej w miejscu przeznaczonym na wpisanie ocen z obowiązkowych zajęć edukacyjnych: przyroda i technika, będzie wstawiana pozioma kreska;
20) możliwość przystąpienia do egzaminu ósmoklasisty, egzaminu maturalnego i egzaminu zawodowego – w przypadku uczniów, którzy rozpoczną naukę w klasie VIII szkoły podstawowej, a w przypadku szkoły artystycznej realizującej kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej – w ostatnim roku nauki odpowiadającym klasie VIII szkoły podstawowej, po dniu 30 września 2022 r. – złożenie deklaracji w sprawie egzaminu ósmoklasisty będzie następowało w terminie do 15 marca 2023 r. Dyrektor szkoły będzie obowiązany przekazać wykaz tych uczniów do dyrektora okręgowej
komisji egzaminacyjnej w terminie do 22 marca 2023 r.;
– w przypadku uczniów, którzy rozpoczną naukę w ostatniej klasie liceum ogólnokształcącego, technikum lub szkoły artystycznej realizującej kształcenie ogólne w zakresie liceum ogólnokształcącego po 30 września 2022 r. i którzy zamierzają w tym samym roku szkolnym przystąpić do egzaminu maturalnego – datą graniczną złożenia deklaracji przystąpienia do tego egzaminu będzie dzień 15 marca 2023 r. Dyrektor szkoły będzie obowiązany przekazać wykaz tych uczniów do dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej w terminie do 22 marca 2023 r.;
– w przypadku uczniów, którzy rozpoczną naukę w branżowej szkole I stopnia lub technikum po 15 września 2022 r. i którzy zamierzają przystąpić do egzaminu zawodowego – datą graniczną złożenia deklaracji przystąpienia do tego egzaminu będzie 15 marca 2023 r. Dyrektor szkoły będzie obowiązany przekazać wykaz tych uczniów do dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej w terminie do 22 marca 2023 r.;
21) możliwość powoływania do składu zespołu egzaminacyjnego sprawdzających prace egzaminacyjne obywateli Ukrainy, którzy przystąpili do egzaminu ósmoklasisty lub egzaminu maturalnego, osób niebędących egzaminatorami wpisanymi do ewidencji egzaminatorów, znających język ukraiński. Osoby te będą obowiązane odbyć szkolenie dla egzaminatorów;
22) w roku szkolnym 2022/2023 uczeń będący obywatelem Ukrainy uczęszczający do oddziału przygotowawczego nie będzie podlegał klasyfikacji śródrocznej – w przypadkach określonych w przepisach rozporządzenia;
23) dyrektor szkoły lub placówki ma możliwość w roku szkolnym 2022/2023 podobnie jak roku poprzednim ustalania, w porozumieniu z radą pedagogiczną i radą rodziców, potrzeby modyfikacji realizowanego w szkole lub placówce programu wychowawczo-profilaktycznego profilaktycznego oraz, w razie potrzeby, modyfikuje ten program.
W dokumencie przypomniano ponadto, że obywatele Ukrainy mogą ubiegać się w Polsce o pracę na stanowisku nauczyciela na takich samych zasadach, które obowiązują obywatela Rzeczypospolitej Polskiej.
„Jeżeli osoba, która uzyskała kwalifikacje do wykonywania zawodu nauczyciela w Ukrainie, chce w Polsce podjąć pracę w tym zawodzie, musi dokonać uznania zagranicznego dyplomu, aby następnie móc się ubiegać o uzyskanie uprawnień
zawodowych, zgodnie z przepisami określającymi zasady wykonywania tego zawodu w Polsce” – czytamy w liście.
List dostępny jest TUTAJ
(PS, GN)