Komisje ZNP proponują poprawki do emerytur stażowych. Co należy zmienić w projekcie?

Komisja Pedagogiczna i Komisja Ochrony Pracy ZNP zaproponowały pakiet poprawek do ministerialnego projektu dotyczącego emerytur stażowych dla nauczycieli. Pobierający emeryturę nauczyciele powinni mieć prawo podjęcia pracy w szkole, należy też rozszerzyć prawo do świadczenia kompensacyjnego na kolejne grupy nauczycieli.

– W czasie prac sejmowych nad projektem dotyczącym emerytur stażowych dla nauczycieli najprawdopodobniej zarekomendujemy wprowadzenie poprawek – poinformował wiceprezes ZG ZNP Krzysztof Baszczyński po wspólnym posiedzeniu Komisji Pedagogicznej i Komisji Ochrony Pracy ZNP.

Komisje zajęły się zgłoszonym przez posłów PiS (w imieniu MEiN) projektem nowelizacji Karty Nauczyciela. Najważniejsza część liczącego 88 stron (wraz z uzasadnieniem) projektu dotyczy nowych świadczeń dla nauczycieli, czyli emerytur stażowych. Ministerstwo edukacji nie zdecydowało się bowiem – mimo obietnic ministra Przemysława Czarnka – na przywrócenie wcześniejszych emerytur z art. 88 Karty i rozszerzenie uprawnień na kolejne roczniki.

Nie ma powrotu do art. 88 Karty. Posłowie PiS skierowali do Sejmu projekt dotyczący emerytur stażowych

W zamian, w KN ma się pojawić art. 88a, który znacząco różni się od “oryginalnego” przepisu przyznającego nauczycielom prawo do wcześniejszej emerytury.

Zgodnie z projektowanym art. 88a, nauczyciele – po rozwiązaniu na swój wniosek stosunku pracy – będą mogli przejść na emeryturę w wieku niższym niż ustawowy (czyli 60 lat u kobiet i 65 lat u mężczyzn) po spełnieniu łącznie następujących warunków:
* rozpoczęcia przed dniem 1 stycznia 1999 r. “faktycznego wykonywania pracy na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego”
* udokumentowaniu okresu składkowego wynoszącego co najmniej 30 lat, w tym co najmniej 20 lat “faktycznego wykonywania pracy na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego”
* udokumentowania, że nie przysługuje im prawo do przejścia na wcześniejszą emeryturę z art. 88

Niestety emerytura stażowa będzie obliczana na niekorzystnych dla nauczycieli zasadach, a na pewno mniej atrakcyjnych niż to się dzieje w przypadku nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych. Przypomnijmy – nauczyciel przechodzący na “kompensówkę” nie musi naruszać swoich środków zgromadzonych na koncie emerytalnym, a świadczenie wypłacane jest ze specjalnej dotacji z budżetu państwa. Środki z konta emerytalnego są uruchamiane zaś dopiero w momencie osiągnięcia ustawowego wieku emerytalnego.

Emerytura stażowa Czarnka nie dla kobiet? Urszula Woźniak komentuje propozycję MEiN

Na emeryturę stażową nauczyciele będą mogli przejść począwszy od dnia:
1) 1 września 2024 r. – nauczyciele urodzeni przed dniem 1 września 1966 r.;
2) 1 września 2025 r. – nauczyciele urodzeni po dniu 31 sierpnia 1966 r. a przed dniem1 września 1969 r.;
3) 1 września 2026 r. – nauczyciele urodzeni po dniu 31 sierpnia 1969 r.

Komisja Ochrony Pracy i Komisja Pedagogiczna zarekomendują Prezydium ZNP, które ma się zebrać 30 maja br., pakiet poprawek do projektu nowelizacji Karty. Jeśli Prezydium przyjmie to stanowisko, poprawki zostaną zgłoszone – za pośrednictwem posłów – podczas prac sejmowych nad zmianami w Karcie.

– Zaproponujemy, by pobierający emeryturę stażową nauczyciel mógł pracować na cały etat w szkole i żeby nie potrzebował do tego zgody kuratora oświaty – relacjonował Krzysztof Baszczyński.

W projekcie bowiem znajduje się przepis umożliwiający takiemu nauczycielowi zatrudnienie w szkole co najwyżej na 1/2 etatu i po otrzymaniu zgody kuratora.

Związek chciałby jednocześnie poszerzyć uprawnienia dotyczące nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych. W nowelizacji Karty znalazł się zresztą punkt dotyczący objęcia prawem do „kompensówki” nauczycieli pracujących w poradniach psychologiczno-pedagogicznych. Według ZNP, takie prawo powinni otrzymać także nauczyciele pracujący w innych placówkach oświatowych, którzy do tej pory nie mogli przechodzić na świadczenia kompensacyjne.

Rekordowe “kompensówki”

– Chcielibyśmy poszerzenia kręgu nauczycieli uprawnionych do świadczenia kompensacyjnego m.in. na zatrudnionych w młodzieżowych domach kultury, pałacach młodzieży i centrach kształcenia zawodowego. Zabiegamy o to od długiego czasu, ale propozycje te były odrzucane. Teraz nadarzyła się szansa, by nasz postulat spełnić – podkreślił Krzysztof Baszczyński.

Komisje rekomendowały ponadto umożliwienie nauczycielom pobierającym „kompensówkę” bezterminową pracę w szkole. Po agresji Rosji na Ukrainę 24 lutego 2022 r. Sejm wprawdzie zmienił prawo i umożliwił zatrudnienie w szkołach nauczycieli przebywających na świadczeniach kompensacyjnych, ale możliwość ta wygaśnie z końcem sierpnia br.

ZNP od wielu miesięcy postulował zniesienie zakazu pracy nauczycieli przebywających na świadczeniach kompensacyjnych w przedszkolach, szkołach i placówkach oświatowych nauczycieli argumentując, że zakaz ten jest anachroniczny w sytuacji braku nauczycieli w Polsce i problemów szkół w znalezieniu osób chętnych do pracy z dziećmi i młodzieżą.

Więcej na ten temat – w kolejnym numerze „Głosu”.

(PS, GN)