W nocy z 29 na 30 listopada 1830 roku, wybuchło Powstanie Listopadowe – zryw niepodległościowy, którego celem było wyzwolenie Królestwa Polskiego spod panowania rosyjskiego zaborcy.
Głównymi przyczynami wybuchu Powstania Listopadowego były rządy cara Mikołaja I, łamanie przez niego konstytucji z 1815 roku, wprowadzenie cenzury i prześladowanie organizacji patriotycznych.
🇵🇱 W nocy z 29/30 listopada 1830 r. w Warszawie
Wybuchło powstanie listopadowe. Zapoczątkowali go słuchacze Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie.🔴 "Kiedy Naród, niegdyś wolny i potężny, nadmiarem niedoli zmuszonym się widzi uciec do ostatniego z praw swoich: do prawa… pic.twitter.com/Iuoipsynt2
— Historia.org.pl 🇵🇱 (@historia_org_pl) November 29, 2023
Wybuch Powstania Listopadowego poprzedziło utworzenie w 1828 roku tajnego sprzysiężenia w Szkole Podchorążych Piechoty w Warszawie, na czele którego stanął ppor. Piotr Wysocki.
„Polacy! Wybiła godzina zemsty. Dziś umrzeć lub zwyciężyć potrzeba! Idźmy, a piersi wasze niech będą Termopilami dla wrogów” w nocy z 29 na 30 XI 1830 r. rozpoczęło się #PowstanieListopadowe. pic.twitter.com/6c74VoYYqk
— Dzieje Sejmu (@DziejeSejmu) November 29, 2023
Sygnałem do wybuchu powstania miał być pożar browaru na Solcu i kamienicy przy ul. Dzikiej. Powstanie wybuchło wieczorem ok. godz. 18:00 29 listopada 1830, gdy podporucznik Piotr Wysocki wszedł do Szkoły Podchorążych Piechoty w Łazienkach, przerwał zajęcia z taktyki – wygłosił mowę: „Polacy! Wybiła godzina zemsty. Dziś umrzeć lub zwyciężyć potrzeba! Idźmy, a piersi wasze niech będą Termopilami dla wrogów” wyprowadzając podchorążych na miejsce zbiórki – pod pomnik króla Jana III Sobieskiego.
🗓 W nocy z 29 na 30 listopada 1830 r. w Warszawie rozpoczęło się #PowstanieListopadowe.
🪖 Uczestnicy zrywu skierowanego przeciwko rosyjskiemu zaborcy są symbolem niezłomnego ducha narodu, umiłowania wolności oraz determinacji w zmaganiach o prawo do własnej tożsamości.… pic.twitter.com/wc1nLOUsYN
— Ministerstwo Edukacji i Nauki (@MEIN_GOV_PL) November 29, 2023
W nocy z 29 na 30 listopada spiskowcom nie udało się zrealizować wszystkich zamierzeń. Grupie spiskowców atakującej Belweder nie powiodła się próba pojmania wielkiego księcia Konstantego.
Przez prawie 10 miesięcy blisko 150 tysięcy ludzi prowadziło walkę z największą potęgą militarną Europy. Po wielu początkowych sukcesach powstanie zakończyło się klęską militarną. Jego konsekwencją była także Wielka Emigracja i ograniczenie autonomii Królestwa Polskiego.
220. rocznica urodzin Maurycego Mochnackiego – kronikarza Powstania Listopadowego, patrona 2023 r.
220 lat temu, 13 września 1803 r., urodził się Maurycy Mochnacki, krytyk literacki, historyk, teoretyk romantyzmu, pianista, uczestnik i kronikarz Powstania Listopadowego.
W 1819… pic.twitter.com/0KNA4pUp0E
— Sejm RP🇵🇱 (@KancelariaSejmu) September 13, 2023
W rocznicę wybuchu Powstania Listopadowego jest obchodzony Dzień Podchorążego. Z tej okazji są organizowane inscenizacje nocy listopadowej, podchorążowie pełnią honorowe służby i warty w historycznych mundurach z 1830 roku.
(GN)
Fot: Domena publiczna. Wojciech Kossak, „Starcie belwederczyków z kirasjerami rosyjskimi na moście w Łazienkach”