Ministerstwo nauki opublikowało w mediach społecznościowych wyliczenia pokazujące, ile musieliby płacić studenci za możliwość studiowania. To odpowiedź na postulat, który pojawił się w kampanii prezydenckiej. Możliwość wprowadzenia opłat za studia wykluczył już jednak minister nauki Marcin Kulasek. Wiceministra nauki i szkolnictwa wyższego, Karolina Zioło-Pużuk, nazwała obecną debatę na temat wprowadzenia płatnych studiów „skrajnie nieodpowiedzialną”.
„Zakładając wycofanie środków przyznawanych w drodze subwencji i dotacji, brak dodatkowych form finansowania publicznego (np. bonów edukacyjnych), utrzymanie finansowania nauki w drodze grantów, krótki termin (przed ukształtowaniem się nowego stanu równowagi), utrzymanie aktualnej oferty kształcenia, kształcenie na studiach mogłoby kosztować nawet 75 tys. zł rocznie” – wskazuje resort.
Płatne studia w Polsce? 🤔 pic.twitter.com/M7mw37T8Gj
— Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (@MNiSW_GOV__PL) April 4, 2025
Jak podaje ministerstwo dzieląc roczną subwencję przez liczbę studentów otrzymujemy przeciętną kwotę subwencji na studenta. „W uczelniach IDUB (Inicjatywa doskonałości – uczelnia badawcza) wyniosłaby ona rocznie ok. 39 tys. zł, a w pozostałych ok. 29 tys. zł. Znając średnią ważoną kosztochłonność studiów, wysokość subwencji i liczbę studentów, możemy obliczyć hipotetyczny koszt rocznej opłaty na studiach.
W uczelniach IDUB koszty – jak podaje resort nauki wyniosłyby rocznie:
>> na kierunkach humanistycznych – ok. 23 tys. zł,
>> na kierunkach medycznych – ok. 75 tys. zł.
W pozostałych uczelniach akademickich rocznie:
>> na kierunkach humanistycznych – ok. 16 tys. zł,
>> na kierunkach medycznych – ok. 53 tys. zł.
„Koszt cyklu 6-letnich studiów medycznych potencjalnie mógłby wynieść ok. 450 tys. zł w uczelniach IDUB oraz ok. 318 tys. zł w pozostałych” – podkreślono.
❌ Płatne studia ⁉️ Nie w Polsce i nie za mojej kadencji❗❗
🔊 Gdyby zrezygnować z finansowania uczelni publicznych:
➡ studia humanistyczne mogłyby kosztować od 16 do 23 tys. zł rocznie,
➡ studia medyczne – nawet 75 tys. zł rocznie.🗣️ Cały cykl 6-letnich studiów… pic.twitter.com/WIw3W4G7D4
— Marcin Kulasek (@MarcinKulasek) April 5, 2025
Jak zastrzega resort przy wyliczeniach uwzględniono uśrednione dane dla ogółu uczelni nadzorowanych przez MNiSW. Przyjęte wartości nie stanowią odpowiedzi na indywidualną sytuację każdej z uczelni. W kalkulacji nie uwzględniono uczelni medycznych nadzorowanych przez Ministerstwo Zdrowia.
Dyskusja o darmowej edukacji w Polsce wraca za sprawą słów o „idealnym świecie” Sławomira Mentzena, w którym studia byłyby płatne.
– Obecny system, w którym mamy studia płatne oraz studia darmowe, prowadzi do tego, że bardzo duża część studentów i tak płaci za swoje studia. Co więcej za studia płacą na ogół osoby biedniejsze, a osoby bogatsze mają te studia za darmo. Wynika to z tego, że mają więcej pieniędzy na korepetycje, większe możliwości edukacyjne – tłumaczył Mentzen w Kanale Zero. – W wielu państwach na świecie typu Wielka Brytania, Stany Zjednoczone, studia są płatne. Spójrzmy na edukację w tych państwach. Wygląda znacznie lepiej niż w Polsce – mówił.
Większość Polaków nie chce płatnych studiów – taki wniosek płynie z sondażu IBRiS przeprowadzonego na zlecenie „Rzeczpospolitej”. Pomysł Sławomira Mentzena zyskał zaledwie 1,6 proc. poparcia. Zdecydowana większość ankietowanych – aż 76,1 proc. – opowiada się za bezpłatnym dostępem do szkolnictwa wyższego.
Na pytanie „Czy Pana/i zdaniem wszystkie studia w Polsce powinny być płatne?” twierdząco odpowiedziało tylko 1,6% badanych. 15,5% uważa, że studia powinny być płatne, ale państwo powinno zapewnić szeroki dostęp do stypendiów dla osób zdolnych i niezamożnych.
Większość respondentów jest jednak przeciwna takiemu pomysłowi: 37,4% uważa, że studia powinny być bezwzględnie bezpłatne. 39,1% jest natomiast zdania, że studia powinny być bezpłatne, ale ich absolwent powinien przez określony czas przepracować w Polsce.
(GN)