Sejmowa komisja edukacji i nauki rekomenduje całej izbie przyjęcie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela (druk nr 1945) dotyczącego zmian w rozliczaniu godzin ponadwymiarowych wraz z poprawkami. Poparcie zyskała ważna poprawka ws. wypłacenia nauczycielom wyrównań za straty w ich wynagrodzeniach od 1 września 2025 roku – czyli od czasu obowiązywania niekorzystnych przepisów do 1 stycznia 2026 – czyli do planowanego wejścia w życie nowelizacji. Takie rozwiązanie postulował ZNP. – Bardzo dobrze, że ta poprawka się pojawiła – podkreśliła uczestnicząca w posiedzeniu komisji Urszula Woźniak, wiceprezes ZG ZNP. Przypomniała jednak posłom i posłankom, kto doprowadził do obecnego chaosu.
Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela (druk nr 1945) na posiedzeniu sejmowej komisji edukacji rozpoczęło się z półgodzinnym opóźnieniem, a w trakcie obrad nie obyło się bez awantury między posłami i posłankami PiS, a przewodniczącą komisji Krystyną Szumilas (KO). Potrzebna była nawet przerwa w obradach żeby ostudzić emocje. Poszło jednak nie o merytoryczną zawartość projektu zmian w KN, ale o… procedowanie poprawek.
Poselski projekt dotyczący zmian w Karcie Nauczyciela uzasadniał w imieniu posłów KO poseł Adam Krzemiński, przewodniczący podkomisji zajmującej się inicjatywą obywatelską ZNP „Godne płace i wysoki prestiż nauczycieli”.
Przypomniał, że obowiązujące od września zmiany w rozliczaniu nauczycielskich godzin ponadwymiarowych zostały „źle odebrane przez nauczycieli”.
– Nauczyciele podnosili fakt utraty od 1 września wynagrodzeń z tytułu niezrealizowanych godzin ponadwymiarowych, nie z ich winy, a z winy szkoły – uzasadniał m.in. Adam Krzemiński. – W związku z tym przygotowaliśmy poprawkę wprowadzającą obowiązywanie przepisów z mocą wsteczną od września – ogłosił. Zmiany mają wejść w życie od 1 stycznia 2026, ale wyrównanie od 1 września – jak tłumaczył poseł miałoby być wypłacone do 6 lutego 2026.
Chodzi o zmianę art. 35 ust. 3e ustawy – Karta Nauczyciela, której celem jest przyznanie nauczycielom prawa do wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe w każdym przypadku, gdy niezrealizowanie przez nauczyciela przydzielonych mu godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych nastąpiło z przyczyn niedotyczących nauczyciela, a nauczyciel był gotów do realizacji tych zajęć.
Całą nowelizację wraz z poprawką dotyczącą wyrównań nauczycielskich wynagrodzeń za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe od września br. poparł obecny na posiedzeniu komisji Henryk Kiepura, wiceminister edukacji.
– Bardzo dobrze, że ta poprawka się pojawiła – podkreśliła Urszula Woźniak, wiceprezes ZG ZNP. Przypomniała jednocześnie, że przez ostatnie 33 lata nie było przepisów regulujących płacenie nauczycielom za godziny ponadwymiarowe. – Przepis, który mówił, że nauczyciel otrzyma wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe, jeśli był w pracy, ale lekcje nie odbyły się nie z jego winy został usunięty w 1992 roku – przypomniała.
– Nieprawdą jest, że nauczycielom płacono przez ten czas za godziny ponadwymiarowe, bo płacono różnie w różnych samorządach i szkołach. Nauczycieli często po prostu oszukiwano, szczególnie w gminach – podkreśliła. – Żadna ekipa rządowa przez te 33 lata nie podjęła się nawet próby zmiany tych przepisów – przypomniała.
Odnosząc się do nowelizacji KN, która po 1 września tak zbulwersowała środowisko Urszula Woźniak wskazała, że po tych zmianach były samorządy, które płaciły za godziny ponadwymiarowe i nadal płacą, były takie które nie płaciły i a teraz płacą, ale są też takie, które wcześniej płaciły, a teraz nie płacą.
– Jeśli tego chaosu się nie okiełzna to nie będzie dobrze w edukacji – podkreśliła. – Problemem jest też z interpretacją prawa przez firmy wynajmowane przez organy prowadzące – wskazała wiceprezes ZG ZNP. Zwróciła jednocześnie uwagę, że nie da się zapisać każdej sytuacji, która może się zdarzyć w szkole.
Przypomniała, że to ZNP jako jedyna organizacja postulował aby przywrócić regulację art. 35 ust. 4 KN w wersji obowiązującej do lipca 1992 r., która utrzymywała prawo do wynagrodzenia z tytułu godzin ponadwymiarowych również w wypadku usprawiedliwionego nieodbycia zajęć. Ten postulat został zawarty w opinii ZNP z 17 kwietnia 2025 r. do projektu ustawy o zmianie ustawy Karta Nauczyciela i niektórych innych ustaw.
Choć na posiedzeniu komisji było momentami bardzo burzliwie posłowie i posłanki zarówno koalicji rządzącej jak i opozycji przyznawali się do błędu z uchwaleniem niekorzystnych dla nauczycieli przepisów.
– Z przyjemnością pomożemy w tym bohaterskim rozwiązywaniu problemu, który sami stworzyliście – ironizowali przedstawiciele PiS zwracając się do przedstawicieli koalicji. – Nie stworzyliście tylko stworzyliśmy, bo wszyscy tu obecni przyklasnęli tym zmianom – odpowiadał Adam Krzemiński. – Nauczyciele nie powinni być zmuszani do protestowania, ale błędy się zdarzają i trzeba je naprawiać – komentowała Dorota Olko z Nowej Lewicy.
Przypomnijmy, że zgodnie z poselskim projektem wynagrodzenie będzie przysługiwać nauczycielom za godziny niezrealizowane z przyczyn ich niedotyczących.
„Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe przysługuje również w przypadku, gdy niezrealizowanie przez nauczyciela przydzielonych godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych nastąpiło z przyczyn niedotyczących nauczyciela, a nauczyciel był gotów do realizacji tych zajęć” – to kluczowy zapis, który ma być dodany do Karty Nauczyciela. „Proponuje się żeby nowe przepisy obowiązywały od 1 stycznia 2026 roku” – zapisano.
Na forum Sejmu (w drugim czytaniu projektu) sprawozdanie komisji edukacji przedstawi posłanka KO Elżbieta Gapińska.
Posiedzenie komisji można obejrzeć tutaj
(GN)