Ponad dwie trzecie ankietowanych jest zdania, że w szkołach powinna być prowadzona edukacja antydyskryminacyjna – taki wniosek płynie z przeprowadzonego w 2020 r. przez RPO badania pt. „Świadomość prawna w kontekście równego traktowania”.
„Zarówno w ocenie obywateli, jak i polskiego ustawodawcy oraz organizacji międzynarodowych szkoła powinna zapewniać wolną od dyskryminacji i uprzedzeń przestrzeń dla rozwoju i kształcenia młodych ludzi” – podkreśla Rzecznik.
Publikacja jest opracowaniem wyników badania pod nazwą „Równe traktowanie w szkole podstawowej” przeprowadzonego na zlecenie RPO przez Centrum Badań nad Uprzedzeniami we współpracy z Katedrą Polityki Oświaty i Społecznych Badań Nad Edukacją Uniwersytetu Warszawskiego.
Równe traktowanie w szkole. Raport #RPO z badania w szkołach oraz analiza ilościowa programów wychowawczo-profilaktycznych. #raport #szkoła #bullying #dyskryminacja @CzarnekP @MEIN_GOV_PL #nauczyciel https://t.co/dWJosJddhT
— Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich (@BiuroRPO) January 4, 2022
Co wynika z badania? Zdaniem niemal 75 proc. ankietowanych nauczycieli i nauczycielek edukacja antydyskryminacyjna pomaga zapobiegać przemocy w szkole. Niemal 90 proc. badanych uważa, że edukacja antydyskryminacyjna powinna być obowiązkiem w szkołach. Co dziesiąty twierdzi, że dręczenie jest poważnym problemem w szkole, w której pracują. Tylko co trzeci nauczyciel uczestniczył w warsztatach dotyczących równego traktowania w trakcie swojej kariery zawodowej.
Z badania wśród uczniów wynika, że ci, którzy mają większą świadomość w zakresie równego traktowania, prezentują bardziej negatywne postawy wobec zjawiska dręczenia. Uczniowie i uczennice, którzy negatywnie postrzegają przejawy agresji rówieśniczej, mają lepsze postawy wobec przedstawicieli innych grup społecznych.
Z badania wynika też, że od 10 do 35 proc. uczniów ma poczucie, że doświadcza różnych przejawów nierównego traktowania. Występowanie dręczenia (bullyingu) nie jest zależne od statusu społeczno-ekonomicznego uczniów i uczennic, nie jest też związane z pochodzeniem etnicznym ani z faktem niepełnosprawności. Jedynie osoby, które mają stwierdzone trudności w nauce – dysleksję, dysortografię – są nieco bardziej narażone na przemoc.
Głównym celem projektu była diagnoza stanu realizacji zasady równego traktowania w szkołach podstawowych. Przeprowadzono ją w oparciu o analizę programów wychowawczo-profilaktycznych 326 szkół oraz badanie kwestionariuszowe. Zrealizowano 1 800 wywiadów z młodzieżą. Ankietę dla nauczycieli i nauczycielek wypełniło 1 037 osób. Ankietę skierowaną do dyrekcji szkół – osób decydujących w sprawach programowych – wypełniło natomiast 109 przedstawicieli lub przedstawicielek wylosowanych szkół (po jednej osobie ze szkoły).
Cały raport wraz z rekomendacjami RPO dostępny jest tutaj
(JK, GN)