Senat jednogłośnie podjął uchwałę w 80. rocznicę wielkiej akcji likwidacyjnej warszawskiego getta, która upamiętnia początek zagłady getta warszawskiego i tysięcy jego mieszkańców. Chcąc też uczcić pamięć blisko 2 mln żydowskich ofiar niemieckiej akcji „Reinhardt” z innych miejscowości okupowanej Polski, Izba oddała hołd pomordowanym polskim Żydom oraz składa cześć Ich pamięci.
80 lat temu, 22 lipca 1942 r., Niemcy rozpoczęli największą akcję wysiedlenia ludności żydowskiej z getta w Warszawie. Żydzi trafiali na bocznicę kolejową, tzw. Umschlagplatz, przy ul Stawki. Towarowymi wagonami przewożono ich do niemieckiego obozu zagłady Treblinka II. Większość z 254 tys. tam deportowanych zginęła.
📜 Dziś przypada 80. rocznica rozpoczęcia przez niemieckiego okupanta likwidacji warszawskiego getta. Aby uczcić pamięć Żydów i innych osób przymusowo przesiedlonych do getta przez nazistów, Senat podjął uchwałę 20 lipca 2022 r. ✡️ pic.twitter.com/hqAdkgfcTH
— Senat RP 🇵🇱 (@PolskiSenat) July 22, 2022
Senatorowie przypomnieli w uchwale, że likwidację warszawskiego getta – największej i najliczniejszej w okupowanej Europie dzielnicy utworzonej przez okupacyjne władze do izolowania ludności żydowskiej – Niemcy rozpoczęli 22 lipca 1942 r., w dzień żydowskiego święta Tisza be-Aw, upamiętniającego zburzenie świątyni jerozolimskiej. Od tego dnia z Umschlagplatzu codziennie odchodziły transporty liczące 5–7 tys., a niekiedy nawet 10 tys. Żydów, w większości obywateli Rzeczypospolitej, wyruszających w swoją ostatnią drogę – na śmierć – do obozu zagłady w Treblince. W ciągu niespełna 2 miesięcy wywiezionych i zamordowanych w komorach gazowych obozu w Treblince zostało, według różnych szacunków, 250–300 tys. Żydów (ok. 75% ówczesnych mieszkańców getta).
Przed 80 laty warszawska społeczność żydowska niemal przestała istnieć. W lecie 1942 r. Niemcy wywieźli do Treblinki blisko 300 tysięcy Żydów.
W tym roku upamiętniamy przesiedleńców do getta warszawskiego.https://t.co/7V7KLY529o pic.twitter.com/9qUhy3k3aM— Żydowski Instytut Historyczny (@JHIInstytut) July 5, 2022
W uchwale czytamy, że akcja wysiedlania getta warszawskiego unaoczniła dramatyczne położenie zamkniętych tam Żydów, zmobilizowała pozostałych przy życiu do szukania ratunku, zwłaszcza dla dzieci, poza murami getta, po tzw. aryjskiej stronie – wśród polskich przyjaciół i członków Polskiego Państwa Podziemnego, a członków konspiracji w getcie zmusiła do przygotowania zbrojnego oporu. Pierwszy akt zbrojnej samoobrony nastąpił już w styczniu 1943 r., a do kulminacyjnych wystąpień doszło w kwietniu 1943 r. podczas powstania w getcie warszawskim.
#TegoDnia 22 lipca 1942 r. Niemcy poinformowali o rozpoczęciu przesiedlenia "na Wschód" Żydów z warszawskiego getta. W rzeczywistości transporty kierowali do nowo utworzonego obozu zagłady w Treblince, gdzie ofiary zabijali w komorach gazowych.
Więcej na 👉https://t.co/wSRGICZDvw pic.twitter.com/wv7SrfBHm7— POLIN Museum (@polinmuseum) July 22, 2022
22 lipca 1942 | Niemcy w Generalnym Gubernatorstwie rozpoczęli likwidację getta warszawskiego. W czasie tzw. Grossaktion Warschau, która trwała do 21 września, do ośrodka zagłady w Treblince deportowano ok. 260 tys. Żydów. pic.twitter.com/HOiSLWiHtl
— Muzeum Auschwitz (@MuzeumAuschwitz) July 22, 2022
Senatorowie podkreślili, że początek wielkiej akcji likwidacyjnej warszawskiego getta to bez wątpienia jedna z najtragiczniejszych dat w dziejach ludności żydowskiej w okupowanej Polsce. Wskazują, że stanowiła ona tylko jeden z etapów operacji „Reinhardt”, mającej na celu wymordowanie wszystkich Żydów w Generalnym Gubernatorstwie, a w dalszym planie – realizację zaplanowanej przez III Rzeszę eksterminacji europejskich Żydów.
„Przypominamy tę tragedię ludności żydowskiej – tragedię ludzką, tragedię narodu – ale także tragedię Warszawy oraz Polski. Wspominamy mordowany naród żydowski, wspominamy polskich Żydów, naszych współobywateli. Niech pamięć o tych dramatycznych wydarzeniach stanowi wyraz sprzeciwu i potępienia zbrodniczych, ludobójczych działań, tak by okrucieństwo, jakie wydarzyło się przed 80 laty, nigdy już się nie powtórzyło” – czytamy w uchwale.
Więcej o likwidacji warszawskiego getta można przeczytać na portalu dzieje. pl
(JK, GN)