79 lat temu, 19 kwietnia 1943 r., w getcie warszawskim wybuchło powstanie. Był to największy zbrojny zryw Żydów podczas II wojny światowej, a także pierwsze powstanie wielkomiejskie w okupowanej Europie.
Powodem wybuchu powstania była decyzja Niemców o likwidacji getta w ramach planu zagłady europejskich Żydów. W nierównej, trwającej prawie miesiąc walce słabo uzbrojeni bojownicy Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB) i Żydowskiego Związku Wojskowego (ŻZW) stawili opór żołnierzom z oddziałów SS, Wehrmachtu, Policji Bezpieczeństwa i formacji pomocniczych. W tym czasie Niemcy zrównali getto z ziemią, metodycznie paląc dom po domu. Powstańcy getta walczyli do 16 maja 1943 roku.
[1/2] 79 lat temu, 19 kwietnia 1943 r., wybuchło powstanie w getcie warszawskim. #AkcjaŻonkile symbolizuje pamięć o tych wydarzeniach. Przypnijmy żonkil, udostępnijmy tę rocznicową grafikę i zdjęcia żonkili z hashtagami #ŁączyNasPamięć, #AkcjaŻonkile i #polinmuseum, @polinmuseum. pic.twitter.com/sBtupaHYMt
— POLIN Museum (@polinmuseum) April 19, 2022
Symbolem powstania jest żonkil – na pamiątkę jednego z przywódców powstania, który przeżył zryw – Marka Edelmana. Edelman każdego roku składał bukiet żółtych kwiatów przy Pomniku Bohaterów Getta na Muranowie. Od tamtej pory żonkil stał się symbolem szacunku i pamięci o powstaniu w getcie warszawskim.
Do 30 kwietnia na warszawskiej patelni zobaczycie mural przygotowany z okazji 79. rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim. Przedstawia kilkanaście postaci, dla których miłość do drugiego człowieka była nadrzędną wartością. Poznajcie ich historie: 👉https://t.co/z8nt9FyfOw pic.twitter.com/WlcPZJLsZ1
— POLIN Museum (@polinmuseum) April 18, 2022
Ponad 1,1 tys. wolontariuszek i wolontariuszy Muzeum Polin wyjdzie we wtorek na ulice Warszawy, by rozdawać przechodniom papierowe żonkile. Żółtych kwiatów przygotowano 368 tys. – tyle, ilu żydowskich mieszkańców miała stolica przed II wojną światową.
Akcji od początku towarzyszy hasło „Łączy nas pamięć”, które podkreśla siłę wspólnoty, znaczenie solidarności, potrzebę dialogu ponad podziałami. Tematem przewodnim akcji w tym roku jest miłość.
19 kwietnia 1943 | 79 lat temu Żydzi w Getcie Warszawskim rozpoczęli powstanie przeciwko Niemcom. Trwało 27 dni. Pamiętajmy o odwadze i poświęceniu tych, którzy stawili opór bez szans na sukces, by umrzeć z godnością i ocalić ducha. https://t.co/DPO2fuQqLs #ŁaczyNasPamieć pic.twitter.com/x74MokAzrz
— Muzeum Auschwitz (@MuzeumAuschwitz) April 19, 2022
Akcję Żonkile wspierają nowi ambasadorzy i ambasadorki: Irena Santor, Krzysztof Gonciarz, Eliza Rycembel, Janusz Gajos, Andrzej Piaseczny i Aleksandra Popławska oraz nasi wspaniali wolontariusze – Dariusz, Joanna i Weronika.
Program obchodów 79 rocznicy powstania w getcie warszawskim znajduje się tutaj
(JK, GN)
Fot: M. Jaźwiecki/Muzeum Historii Żydów Polskich
W poniedziałek przypada 78. rocznica powstania w getcie warszawskim