Wypowiedzi doradcy ministra edukacji i nauki utrwalają stereotypy płci oraz ingerują w konstytucyjne prawa i wolności, zwłaszcza prawo do równego traktowania – twierdzi rzecznik praw obywatelskich. „Promowanie jednego modelu rodziny i ról pełnionych przez kobiety i mężczyzn może też godzić w konstytucyjne prawo rodziców do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami – tłumaczy rzecznik.
Do RPO wpłynęły skargi na wypowiedź doradcy ministra edukacji i nauki Przemysława Czarnka. Ludzie skarżą się na słowa doradcy MEiN dr. hab. Pawła Skrzydlewskiego, który mówił o „właściwym wychowaniu kobiet, a mianowicie ugruntowaniem dziewcząt do cnót niewieścich”).
„Utrwalają one stereotypy płci oraz ingerują w konstytucyjne prawa i wolności, zwłaszcza prawo do równego traktowania. Promowanie jednego modelu rodziny i ról pełnionych przez kobiety i mężczyzn może też godzić w konstytucyjne prawo rodziców do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami. A edukacja musi być wolna od jakiekolwiek formy dyskryminacji ze względu na płeć” – podkreśla Rzecznik
„Rzecznik stanowczo sprzeciwia się wszelkiej dyskryminacji ze względu na płeć, w tym także takim naruszeniom zasady równego traktowania, które przybierają formę komentarzy opartych na stereotypowym pojmowaniu ról społecznych kobiet i mężczyzn” – czytamy w komunikacie.
RPO przypomina, że art. 33 Konstytucji głosi: „Kobieta i mężczyzna w Rzeczypospolitej Polskiej mają rów, ne prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym. Kobieta i mężczyzna mają w szczególności równe prawo do kształcenia, zatrudnienia i awansów, do jednakowego wynagradzania za pracę jednakowej wartości, do zabezpieczenia społecznego oraz do zajmowania stanowisk, pełnienia funkcji oraz uzyskiwania godności publicznych i odznaczeń”.
Rzecznik wskazuje, że „zasada równego traktowania i niedyskryminacji kobiet i mężczyzn jest podstawą powszechnego systemu praw człowieka, fundamentalną wartością Unii Europejskiej i Rady Europy, a także doniosłą zasadą konstytucyjną”
„Jako sygnatariusz Konwencji CEDAW Polska jest zobowiązana do podjęcia wszelkich stosownych kroków w celu zmiany społecznych i kulturowych wzorców zachowania mężczyzn i kobiet, prowadzących do likwidacji przesądów i zwyczajów lub innych praktyk, opierających się na stereotypach roli mężczyzny i kobiety. Konwencja zobowiązuje Polskę do działąń w celu >>wyeliminowania wszelkich stereotypowych koncepcji pozycji mężczyzny i kobiety na wszystkich szczeblach nauczania i we wszystkich rodzajach kształcenia<<” – przypomina Rzecznik.
„Ponadto promowanie wyraźnie określonego jednego modelu rodziny i ról, pełnionych w niej przez kobiety i mężczyzn, może godzić w art. 48 Konstytucji RP, który stanowi o prawie rodziców do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami” – czytamy. Zastępca RPO Stanisław Trociuk poprosił min. Czarnka o ustosunkowanie się do tych uwag.
Pełną treść jego wystąpienia można znaleźć tutaj.
***
RPO interweniuje też w MEiN ws. zmian w zasadach ewaluacji, które naruszają prawa urlopowanych naukowców. „W przepisach o ewaluacji liczy się czas zatrudnienia a nie świadczenia pracy. Dlatego pomija się urlopy macierzyńskie/rodzicielskie itd. Oznacza to realnie, że pracownik musi podejmować pracę mimo przebywania na urlopie” – wskazuje Rzecznik.
W 2022 r. rozpocznie się ewaluacja jakości działalności naukowej obejmująca lata 2017-2021. Wywołuje ona wiele dyskusji w środowisku naukowym. Również do Rzecznika Praw Obywatelskich docierają głosy naukowców, którzy proponują modyfikacje przepisów.
Do Biura RPO zgłaszają się osoby, które korzystają z urlopów związanych z rodzicielstwem w wymiarze mniejszym niż 24 miesiące. W tym czasie i tak przebywa się na urlopie, jednak pracownik jest zmuszony podejmować pracę.
Więcej na ten temat można przeczytać tutaj.
(JK, GN)
Senat wyraził zgodę na powołanie prof. Marcina Wiącka na Rzecznika Praw Obywatelskich VIII kadencji