Ogólnopolska uroczystość z okazji 120-lecia Związku Nauczycielstwa Polskiego odbędzie się 15 grudnia 2025 r. w Krakowie w Szkole Muzycznej I i II stopnia im. B. Rutkowskiego (ul. Józefińska 10).
Program poniedziałkowych uroczystości:
godz. 11:00 Cmentarz Rakowicki – złożenie kwiatów pod pomnikiem Stanisława Nowaka oraz działaczy ZNP (W. Sieńko, A. Ujejski)
godz. 14:00 Rozpoczęcie uroczystych obchodów – Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. B. Rutkowskiego w Krakowie: przemówienia, wręczenie medali i odznaczeń, prelekcja historyczna, uroczysty koncert przygotowany przez Szkołę Muzyczną.
Przypomnijmy, że w maju w ramach obchodów otwarto Ścieżkę Edukacyjną miasta Krakowa poświęconą Bohaterom Tajnego Nauczania. Odsłonięty został także pomnik Tajnej Organizacji Nauczycielskiej (TON). 14 listopada odbyły się natomiast obchody 120-lecia ZNP w ZNP Oddział Kraków Śródmieście.
Związek Nauczycielstwa Polskiego jest najstarszym związkiem zawodowym w Polsce a początki ZNP są nierozerwalnie związane z walką nauczycieli o prawo do nauczania w języku polskim.
W czasach zaborów nauczyciele zakładali organizacje, bo chcieli być silniejsi w walce o polską szkołę. Jedna z nich – Związek Nauczycieli Ludowych – powstała 1 października 1905 r. w Pilaszkowie koło Łowicza. W ten sposób 120 lat temu zrodziła się organizacja, która stała się zalążkiem Związku Nauczycielstwa Polskiego.
W zaborze austriackim na czele utworzonego 28 grudnia 1905 r. Krajowego Związku Nauczycielstwa Ludowego w Galicji stanął Stanisław Nowak. Związek powstał w Krakowie podczas zebrania delegatów z Galicji, tzw. Ankiety.
Oprócz Stanisława Nowaka czołową postacią tego ruchu był także Julian Smulikowski, współtwórca Związku, wiceprezes ZNP, poseł na Sejm w okresie II RP.
Obchody jubileuszu 120-lecia Związku Nauczycielstwa Polskiego powoli dobiegają końca. W ramach obchodów w mijającym roku odbywało się wiele uroczystych wydarzeń poświęconych jego historii i dorobkowi w okręgach, oddziałach i ogniskach ZNP. Przyświeca im hasło „Edukacja dla pokoleń”.
Jednym z pierwszych wydarzeń związanych z obchodami 120 – lecia ZNP były styczniowe obchody 90 – lecia Oddziału ZNP w Kościerzynie.
3- 4 października odbyły się uroczystości z okazji powstania Związku w Pilaszkowie, gdzie 1 października 1905 r. narodził się Związek Nauczycielstwa Polskiego na tajnym zjeździe nauczycieli ludowych.
W dawnej szkole znajduje się dziś Muzeum ZNP a na jego ścianie powstał okolicznościowy mural, odsłonięty podczas piątkowych uroczystości. Natomiast w Strykowie miało miejsce uroczyste posiedzenie Zarządu Głównego ZNP z udziałem zaproszonych gości.
25 października 2025 r. odbył się uroczystości jubileuszowe z okazji 120-lecia ZNP oraz 105-lecia Związku Nauczycielstwa Polskiego w Wielkopolsce. Ostatnio – 5 grudnia odbyły się obchody 120-lecia ZNP i 80-lecia Okręgu Pomorskiego ZNP w Gdańsku.
Więcej informacji na stronie ZNP tutaj
(GN)
120 lecie ZNP: Ogólnopolskie obchody Jubileuszu Związku w Pilaszkowie oraz Strykowie