6 marca przypada Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych. Święto to w 2012 roku ustanowił Parlament Europejski, by upamiętniać osoby, które w XX wieku z narażeniem życia przeciwstawiały się reżimom totalitarnym. Idea nawiązuje do nadawanego przez Państwo Izrael tytułu Sprawiedliwego wśród Narodów Świata. „Wierzymy, że każdy z nas może odkryć w sobie Sprawiedliwego” – podkreśla Muzeum Polin.
Od 1963 roku Instytut Yad Vashem w Jerozolimie przyznaje osobom niebędącymi Żydami, które ratowały Żydów podczas Zagłady, tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata.
Uchwała Parlamentu Europejskiego z 2012 roku rozszerzyła pojęcie „Sprawiedliwego”, dokonując jego uniwersalizacji. W tym ujęciu Sprawiedliwymi są osoby, które „motywowane osobistym poczuciem odpowiedzialności przeciwstawiały się zbrodniom przeciwko ludzkości i totalitaryzmowi”. W kilkudziesięciu krajach (m.in. w Armenii, Bośni, Rwandzie, we Włoszech i Francji) powstały lokalne Ogrody Pamięci Sprawiedliwych i komitety przyznające ten tytuł.
6 marca to Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych. W 2012 roku Parlament Europejski ustanowił to święto, aby upamiętniać osoby, które w XX wieku z narażeniem życia przeciwstawiały się reżimom totalitarnym. 👉https://t.co/n1XQGZAx7R
Medal "Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata" 👇 pic.twitter.com/HRKXYNVIsG
— Muzeum POLIN (@polinmuseum) March 6, 2024
Pierwszy w Polsce, i jak dotąd jedyny, Ogród Sprawiedliwych powstał w 2014 roku w Warszawie, na skwerze im. Jerzego Jura-Gorzechowskiego na Muranowie, w sąsiedztwie Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, a uhonorowani tym tytułem zostali m.in. Emanuel Ringelblum, Antonina Wyrzykowska, Tadeusz Mazowiecki, Anna Politkowska, Armin Wegner czy Antonia Locetelli.
Każdego roku, 6 marca, Komitet Fundacji Ogród Sprawiedliwych ogłasza nazwiska osób, które zostaną upamiętnione w Ogrodzie Sprawiedliwych w Warszawie – na ich cześć sadzi się drzewa i odsłaniane są pamiątkowe kamienie. Coroczne ceremonie honorujące nowych Sprawiedliwych otwierają możliwość przypominania i przybliżania ich sylwetek oraz edukacji w zakresie praw człowieka.
(GN)
Fot: kombatanci.gov.pl
W piątek obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką