– Pragnę podziękować wszystkim nauczycielom i nauczycielkom, dyrektorom i dyrektorkom szkół, całej społeczności szkolnej za pomoc dzieciom ukraińskim. Tym, którzy od momentu wybuchu wojny pomogli dzieciom ukraińskim znaleźć bezpieczne miejsce i dali wsparcie – mówiła szefowa MEN Barbara Nowacka podczas międzynarodowej konferencji „Związki Zawodowe w Edukacji wspierają integrację uchodźców i migrantów” organizowanej przez Europejski Komitet Związków Zawodowych w Edukacji (ETUCE) w siedzibie ZNP w Warszawie.
Dwudniowa konferencja (25–26 września 2025 r.), która odbywa się w siedzibie Związku Nauczycielstwa Polskiego, organizowana jest w ramach projektu ETUCE „W edukacji i poprzez edukację: Związki Zawodowe w Edukacji wspierają integrację uchodźców i migrantów” (ETU4REF).
Celem projektu jest budowanie potencjału związków zawodowych w zakresie wspierania swoich członkiń i członków w działaniach integracyjnych, promowania atrakcyjności zawodu nauczyciela – również dla osób z doświadczeniem migracyjnym – oraz reprezentowania głosu całej kadry edukacyjnej w Europie.
Przemówienie powitalne wygłosili: prezydent ETUCE John MacGabhann, prezes ZNP Sławomir Broniarz i Minister Edukacji Narodowej Barbara Nowacka.
Ministra edukacji podkreśliła, że polski system oświaty, choć początkowo nieprzygotowany, potrafił się błyskawicznie dostosować do sytuacji. Dzięki ogromnej postawie Polaków oraz wsparciu organizacji pozarządowych i samorządów dzieci szybko otrzymały pomoc, szczególnie w szkołach, które stały się dla nich bardzo ważnym miejscem bezpieczeństwa i wsparcia.
– Mimo że szkoły nie były formalnie przygotowane, nauczyciele i dyrektorzy podjęli ogromny wysiłek, często wolontaryjny, aby dzieci te mogły znaleźć swoje spokojne miejsce i nadzieję na przyszłość – powiedziała Barbara Nowacka. – Dziękuję nauczycielom na wszystkich szczeblach edukacji za ich zaangażowanie. Silna szkoła to silne społeczeństwo, a silne społeczeństwo tworzą silni nauczyciele – dodała.
– Nieprzypadkowo ustawiliśmy w tej sali roll-up przypominający projekt Międzynarodówki Edukacyjnej z 2017 roku – „Nauczyciele na rzecz wysokiej jakości edukacji uchodźców”. Ten baner to nie tylko symbol, ale też świadectwo drogi, którą przeszliśmy. Wtedy w Polsce było około 3 tysięcy uchodźców. Dziś skala wyzwań jest nieporównywalna, a kontekst polityczny znacznie bardziej złożony. Myślę, że zmieniło się także nasze postrzeganie problemu – mówił m. in. prezes ZNP.
– Dziś, bardziej niż kiedykolwiek, potrzebujemy stałej dyskusji, wymiany doświadczeń i permanentnej pracy nad tym, jak skutecznie włączać osoby z doświadczeniem migracji i uchodźstwa do systemów edukacji. Wierzę, że ta konferencja będzie ważnym wkładem w tę dyskusję – nie tylko w Polsce, ale i w całej Europie – podkreślił Sławomir Broniarz.
Dyrektor ETUCE, Jelmer Evers, przedstawił wyniki projektu ETU4REF, podkreślając kluczową rolę nauczycieli i związków zawodowych we wspieraniu uczniów i kadry uchodźców i migrantów.
W konferencji biorą udział nauczyciele i nauczycielki ze związków zawodowych w całej Europie m.in. z FENPROF (Portugal), OZŠ (Slovakia), INTO (Ireland), NASUWT (UK), FLC CGIL (Italy) z 22 krajów.
„Szkoła jest miejsce, w którym dzieci i młodzież uczą się nie tylko matematyki i fizyki, ale przede wszystkim dobrych wzorów – jak radzić sobie z kryzysami, jak wspierać osoby z doświadczeniem migracyjnym i jak mądrze budować wspólne, silne społeczeństwo” – mówiła Ministra… pic.twitter.com/UfYnNHIfhP
— Ministerstwo Edukacji Narodowej (@MEN_GOVPL) September 25, 2025
W programie konferencji przewidziano prezentację wyników projektu, w tym raportu końcowego z badań, zbioru dobrych praktyk oraz kursu MOOC.
Szczególna uwaga zostanie poświęcona Polsce, ze względu na znaczące wyzwania i doświadczenia związane z integracją ukraińskich uchodźców w systemie edukacji. Uczestnicy będą również pracować nad rekomendacjami dotyczącymi roli związków zawodowych w edukacji w procesie integracji migrantów i uchodźców.
W ostatnich latach ETUCE i jego organizacje członkowskie aktywnie promowały różnorodność i integrację w edukacji, opowiadając się za prawami migrantów i uchodźców – osób uczących się oraz personelu edukacyjnego. Wysiłki obejmowały opracowanie planów działania i ram politycznych w celu stworzenia integracyjnego środowiska nauki i pracy.
Plan działania Europejskiego Komitetu Związków Zawodowych w Edukacji na rzecz równości, różnorodności i integracji (2021) określa strategiczne ramy do promowania integracji i niedyskryminacji w edukacji w całej Europie. Zakorzeniony w międzynarodowych ramach i wcześniejszych politykach ETUCE, kładzie nacisk na konkretne działania, współpracę międzynarodową i dobre praktyki związków zawodowych w sektorze edukacji.
W ramach projektu ETUCE „W edukacji i poprzez edukację: Związki zawodowe w sektorze edukacji wspierają integrację uchodźców i migrantów” (ETU4REF) (2023- 2025) przeprowadzono badanie mające na celu zebranie informacji o działaniach i praktykach związków zawodowych w sektorze edukacji w zakresie budowania ich zdolności do włączenia osób uczących się i personelu edukacyjnego ze środowisk migrantów lub uchodźców do systemów edukacji.
W badaniu wzięło udział 51 respondentów z 46 członków ETUCE z 32 krajów europejskich. Uwzględniono w nich także wyniki okrągłych stołów w Dublinie (IRL) i Lizbonie (projektu PT), które zgromadziły około 120 przedstawicieli edukacyjnych związków zawodowych.
66% respondentów badania stwierdziło, że ich związek zawodowy posiada politykę dotyczącą integracji migrantów i uchodźców. Spośród nich połowa ma odrębny dokument określający tę politykę, podczas gdy druga połowa uwzględnia ją w szerszej/ogólnej polityce. Jednak niektórzy respondenci opisują ją jako „stanowisko” lub „serię żądań/rekomendacji politycznych”, a nie w pełni rozwiniętą politykę. Ponadto 8% respondentów wskazało, że ich związek zawodowy opracowuje obecnie politykę w tym zakresie.
(GN)
MEN reaguje na weto prezydenta. Pomoc dla uczniów z Ukrainy wydłużona do 30 września br.
Raport Fundacji British Council – uczniowie i uczennice z Ukrainy w polskim systemie edukacji