Czy prawdą jest, że ministerstwo edukacji proponowało związkom zawodowym powrót do nauczycielskich emerytur? – takie pytania spływają do nas po dzisiejszej konferencji prasowej Przemysława Czarnka. Demaskujemy kolejne fejki uderzające w ZNP i nauczycieli.
Czy nauczyciele odzyskają art. 88 Karty? Czy zwrócone zostaną im uprawnienia do wcześniejszej emerytury odebrane w 1998 r.? Ekipa Przemysława Czarnka próbuje wywołać u nauczycieli wrażenie, że tak się właśnie stanie. W rzeczywistości mamy do czynienia z mistyfikacją.
Prawo do przejścia na wcześniejszą emeryturę po 30 latach pracy, w tym minimum 20 „przy tablicy” zostało odebrane nauczycielom w wyniku reformy emerytalnej wprowadzonej w 1999 r. przez rząd Akcji Wyborczej Solidarność. Prawo to realnie wygasło z końcem 2008 r. (zachowali je nauczyciele, którzy do tego czasu spełnili warunki przejścia na wcześniejszą emeryturę). Odebranie nauczycielom uprawnień z art. 88 KN wywołało ogromne rozgoryczenie w środowisku i dlatego sprawa ta była i jest rozgrywana politycznie.
Spekulacje na temat tego, że PiS może w jakimś wymiarze przywrócić to uprawnienie pojawiały się kilkakrotnie, ale nigdy nie zobaczyliśmy żadnych propozycji na piśmie. Kiedy w czasie strajku w 2019 r. rząd PiS proponował podniesienie pensum, w mediach pojawiły się spekulacje, że w zamian rządzący pozwolą części nauczycieli odejść na wcześniejsza emeryturę. Miał to być sposób na ograniczenie zwolnień nauczycieli po podwyższeniu pensum (nawet o sześć godzin). Ale był to prawdopodobnie jedynie tzw. kontrolowany przeciek do mediów w celu wybadania reakcji środowiska na takie rozwiązanie.
Temat ewentualnego przywrócenia uprawnień, jakie gwarantował nauczycielom art. 88 Karty Nauczyciela, powrócił w 2021 r. podczas spotkań MEiN ze związkami i przedstawicielami samorządów w ramach ministerialnego zespołu ds.statusu zawodowego.
13 października 2021 r. wszystkie trzy związki nauczycielskie, tj. ZNP, WZZ „Forum-Oświata” i KSOiW NSZZ „Solidarność” podpisały wspólne oświadczenie, w którym:
>> odrzuciły pomysły Przemysława Czarnka dotyczące wyższego pensum i innych niekorzystnych zmian w KN;
>> zażądały powiązania nauczycielskich pensji z przeciętnym wynagrodzeniem w gospodarce narodowej
>> oraz postulowały właśnie przywrócenie nauczycielom uprawnień emerytalnych na zasadach określonych w art. 88 KN.
22 października, 2021 r., podczas jednego z ostatnich spotkań zespołu ds. statusu (rozmowy te zostały przerwane przez MEiN w grudniu 2021 r.) ministerstwo Czarnka zaoferowało nauczycielom nie powrót do uprawnień z art. 88 KN, lecz jedynie możliwość skorzystania ze wcześniej emerytury przez nauczycieli, którzy nabyliby uprawnienia do niej do końca 2013 r. Byłoby to więc jedynie wydłużenie o pięć lat okresu umożliwiającego nabycie praw do emerytury z art. 88 KN. Prawo to dotyczyłoby niewielkiej grupy nauczycieli (3-4 tys. osób) w przedziale wieku 59-63 lata.
ZNP uznał propozycję Czarnka za kuriozalną, szczególnie, że dziś nauczyciele w tym właśnie przedziale wiekowym korzystać mogą ze świadczeń kompensacyjnych, czyli rozwiązania przedemerytalnego. Nie wiadomo też, na jakich zasadach (nowych czy starych) nauczyciele nabywaliby prawo do wcześniejszej emerytury i jak obliczano by jej wysokość. Propozycję MEiN przedstawiciele związków poznali jedynie jako… jeden ze slajdów podczas prezentacji wyświetlonej na spotkaniu zespołu. Resort nie wyjaśnił szczegółów tego rozwiązania ani nie przedstawił konkretnego projektu ustawy na piśmie.
W piśmie prezesa ZNP do ministra edukacji i nauki z 4 listopada 2021 r. czytamy:
„(…) za kuriozalną uznajemy propozycję wydłużenia okresu uprawniającego do przejścia na wcześniejszą emeryturę do 2013 r., która została przedstawiona w ramach rozwiązań osłonowych dla nauczycieli. Prawo to dotyczyć będzie nielicznej grupy nauczycieli w przedziale wieku życia 59-63 lata. Proponowana zmiana brzmienia art. 88 ust. 2a ustawy Karta Nauczyciela nie spełnia oczekiwań środowiska nauczycielskiego, któremu odebrano uprawnienie do wcześniejszej emerytury w trakcie trwania pracy zawodowej.
Związek Nauczycielstwa Polskiego domaga się przywrócenia nauczycielom prawa do przejścia na emeryturę bez względu na wiek oraz obliczania wysokości tego świadczenia według „starych zasad” (art. 53 ustawy emerytalnej)”.
Twierdzenie więc, że ministerstwo chciało przywrócić uprawnienie z art. 88 KN, a związki się na to nie zgodziły, jest nieprawdziwe.
(PS, GN)