Koalicja SOS dla Edukacji opracowała obywatelski Pakt dla Edukacji. „10 obszarów kluczowych dla lepszej szkoły”

„Polska szkoła znalazła się w głębokim kryzysie. Po zamieszaniu wywołanym tzw. reformą edukacji i przegranym strajku nauczycielskim w 2019 roku dramatyczną sytuację pogłębiły jeszcze pandemia i pauperyzacja zawodu nauczycielskiego. Podwyżki, jeśli były, to poniżej wzrostu kosztów życia i wzrostu średnich wynagrodzeń. Do tego dochodzi dziś kolejne wyzwanie: edukacja tysięcy dzieci uchodźczych z Ukrainy” – czytamy m.in. w komunikacie koalicji SOS dla Edukacji, która  opracowała Obywatelski Pakt dla Edukacji. Wsparcie postulatów paktu zapowiedział m.in. Związek Nauczycielstwa Polskiego.

Przypomnijmy, że sieć Organizacji Społecznych dla Edukacji powstała jesienią 2020 roku i miała swój udział w powstrzymaniu Lex Czarnek inicjując kampanię Wolna Szkoła w proteście przeciw tej ustawie. Do inicjatywy dołączyło 100 innych organizacji, nauczycielskie związki zawodowe i samorządy lokalne, a także ruchy nauczycieli, rodziców i uczniów.

„Pakt jest projektem minimum, który może stanowić wspólny mianownik dla środowisk zainteresowanych poprawą edukacji. Chcemy, by nasze propozycje stały się przedmiotem otwartej publicznej debaty z udziałem tych, którzy wezmą odpowiedzialność za ich wprowadzenie: ugrupowań politycznych, które będą stanowić prawo w przyszłym parlamencie, samorządów, na których barki spadnie ciężar reform, a także środowisk szkolnych, bez których nic się nie uda zmienić” – czytamy.

„Liczymy, że po raz pierwszy w III RP, jakość edukacji – tak kluczowa dla prywatnego życia obywatelek i obywateli, dzieci, młodzieży, ich rodziców i dziadków, nie mówiąc o setkach tysięcy nauczycielskich rodzin – stanie się jednym z zasadniczych tematów debat w kampanii wyborczej, a po wyborach – jednym z priorytetów nowych władz” – podkreślono.

Oto 10 obszarów kluczowych dla lepszej szkoły:

1.Samodzielność szkoły zamiast centralnego sterowania
Mniej biurokracji, więcej decyzji w rękach dyrekcji i nauczycielek. Budowanie takich zespołów nauczycielskich, które wypracowują modele działania szkoły z uwzględnieniem potrzeb swoich uczniów i społeczności lokalnej. Przebudowa systemu nadzoru pedagogicznego – więcej doradztwa i wsparcia, mniej arbitralnej kontroli.

2. Szkoła dobrze i racjonalnie finansowana
Wzrost i urealnienie nakładów budżetowych na edukację szkolną i przedszkolną. Zmniejszenie „luki oświatowej”: finansowanie z budżetu centralnego, które pokrywa koszty wynagrodzeń. Wprowadzenie radykalnej podwyżki nauczycielskich płac oraz mechanizmu gwarantującego ich regularny wzrost.

3. Szkoła profesjonalnych i dowartościowanych nauczycielek i nauczycieli
Dowartościowanie i docenienie kadry nauczycielskiej. Systemowe wspieranie rozwoju profesjonalnego. Stałe doskonalenie w ramach zespołów i sieci nauczycielskich. Włączenie do programów kształcenia autentycznych praktyk w szkołach. Mentoring dla młodych nauczycielek i nauczycieli, superwizja dla doświadczonych.

4. Szkoła na miarę XXI, a nie XIX wieku
Ograniczenie tradycyjnych metod nauczania na rzecz sposobów pracy, które autentycznie angażują młodych ludzi. Takich, które budzą pasje, zachęcają do stawiania pytań, badania i robienia rzeczy ważnych dla siebie i pożytecznych dla świata. Mądre korzystanie z nowych mediów i technologii, także w pracy zespołowej.

5. Szkoła kompetencji kluczowych, a nie szczegółowych wiadomości
Pilne „odchudzenie” podstaw programowych, a docelowo zmiana paradygmatu. Zamiast nacisku na szczegółowe wiadomości – kształcenie kompetencji kluczowych, w tym pracy zespołowej, rozwiązywania problemów, krytycznego i twórczego myślenia.

6. Szkoła równych szans i równego traktowania
Wsparcie dla dzieci z trudnościami i ze specjalnymi potrzebami. Przeciwdziałanie selekcji oraz segregacji uczennic i uczniów. Edukacja bez rankingów – każda szkoła ma coś do zaoferowania. Dofinansowanie placówek na terenach wiejskich. Szacunek dla różnorodności oraz profilaktyka dyskryminacji i przemocy motywowanej uprzedzeniami.

7. Szkoła wsparcia i współpracy, a nie rywalizacji
Szkoła jako przyjazne miejsce z dobrym klimatem do nauki. Dbanie o relacje i więzi w triadzie: nauczyciele– uczniowie–rodzice. Wsparcie edukacyjne i psychospołeczne dzieci we współpracy z rodzicami. Ograniczenie rywalizacji i nacisku na indywidualne sukcesy (i porażki). Praca zespołowa na co dzień.

8. Szkoła demokracji i zaangażowania
Rozwijanie kultury demokratycznej i samorządności uczniowskiej. Edukacja obywatelska na co dzień, z naciskiem na zaangażowanie w życie szkoły i lokalnej wspólnoty. Współpraca z organizacjami społecznymi – korzystanie z ich wsparcia i zasobów.

9. Szkoła społeczności lokalnej, a nie ministerstwa oświaty
Szkoła samorządowa otwarta na lokalną wspólnotę i wzmacniająca ją. Jednostki samorządowe jako zaangażowany organizator oświaty. Udział mieszkańców w konsultowaniu i tworzeniu wizji rozwoju edukacji. Korzystanie z zasobów społeczności w codziennej pracy szkoły.

10. Szkoła pluralizmu
Dialog światopoglądowy, a nie monolog. Debaty i rozmowy o wartościach i wizjach świata – z przestrzenią na różnice zdań i kontrowersje. Szkoła z edukacją polityczną, ale bez indoktrynacji i partyjnych ideologii. Niezależność programowa i dydaktyczna, także od władz lokalnych

Autorzy i autorki paktu zachęcają do podpisania się pod jego założeniami. Można to zrobić na stronie ngo.pl. Więcej tutaj

(GN)

Szeroki pakt dla edukacji szansą dla oświaty “po Czarnku”?

#Wolnaszkoła mobilizuje do sprzeciwu wobec pomysłów Przemysława Czarnka