„Wyniki prognozy wskazują, że do 2060 r. liczba ludności Polski zmniejszy się o 6,7 mln. osób (w odniesieniu do 2023 r), a połowa mieszkańców Polski będzie miała ponad 50 lat– podał Główny Urząd Statystyczny. Może to mieć kolosalny wpływ także na polski system edukacji, bo średnia wieku nauczycieli w Polsce rośnie z roku na rok. Obecnie wynosi 47 lat. Najliczniejszą grupę stanowią osoby w wieku 45–55 lat (38 proc.).
Według GUS prognozy demograficzne dla Polski są katastrofalne. „Największy wpływ na ten stan rzeczy będzie miała umieralność (przewiduje się, że w 2060 r. liczba zgonów sięgnie blisko 490 tys.). Będzie to konsekwencją między innymi tego, że w wiek największej umieralności systematycznie będą wchodzić roczniki należące do wyżu demograficznego z lat 80 XX wieku – czyli obecni około 40-latkowie” – czytamy.
W końcu 2023 r. liczba ludności Polski wyniosła 37637 tys., tj. o ponad 130 tys. mniej niż w końcu 2022 r. Stopa ubytku rzeczywistego wyniosła –0,34%. Oznacza to, że na każde 10 tys. ludności ubyły 34 osoby.https://t.co/P8FKqoZVK8#GUS #statystyki #Polska #demografia pic.twitter.com/oT6gmQDXcN
— GUS (@GUS_STAT) October 1, 2024
GUS podaje, że mediana wieku ludności wyniesie ponad 50,25 lata, czyli o ok. 7 lat więcej niż w 2023 r., co oznacza, że połowa mieszkańców Polski będzie miała ponad 50 lat.
„Przewiduje się, że przez kolejne dekady tj. do 2060 roku proces starzenia najsilniej dotknie województwa warmińsko-mazurskie, opolskie oraz podkarpackie, tj. w latach 2025–2060 odsetek osób starszych (65 lat i więcej) zwiększy się w nich w największym stopniu (powyżej 13 p. proc.). Proces starzenia najłagodniej będzie przebiegał w województwach pomorskim i mazowieckim. Najmłodszymi regionami w 2060 r. będą pomorskie, mazowieckie, małopolskie oraz wielkopolskie – czyli województwa z silnym rynkiem pracy oraz zapleczem naukowo- badawczym i akademickim. Najstarszymi województwami będą świętokrzyskie oraz opolskie” – wskazano.
Prognoza nie przewiduje wzrostu liczby urodzeń, co prawda zakłada wzrost współczynnika dzietności, ale liczebność potencjalnych matek (obecnie są to kilkuletnie dziewczynki) spowoduje, że liczba urodzeń będzie stosunkowo niska (ok. 225 tys. w 2060 r.).
„Proces starzenia się ludności postrzegany w wymiarze jednostkowym i społecznym stawia trudne wyzwania o wielopłaszczyznowym wymiarze, a więc nie tylko w sferze ekonomicznej, lecz i psychologicznej, medycznej, socjalnej. Polska, dla której prognozy są obecnie niesprzyjające, będzie musiała zmierzyć się ze wszystkimi problemami wynikającymi z niekorzystnych dla niej trendów demograficznych. Dotyczy to także poszczególnych województw – szczególnie tych o najstarszej strukturze wieku mieszkańców, w których dodatkowo proces starzenia będzie się najbardziej pogłębiał” – podaje GUS.
Prognoza GUS znajduje się tutaj
Przypomnijmy, że średnia wieku nauczycieli w Polsce już dziś jest jedną z najwyższych w Europie. Według ostatniego raportu OECD „Education at a Glance 2024” („Edukacja w pigułce”) zaledwie 6 proc. wszystkich nauczycieli w Polsce ma obecnie poniżej 30 lat.
Brakuje młodych chętnych do pracy w zawodzie, a nieobecność tych poniżej 30 lat widać najwyraźniej. Na 40 państw nasz kraj plasuje się na przedostatniej pozycji, większe braki młodych nauczycieli są jedynie w Portugalii.
„Starzenie się społeczeństwa zwiększa wyzwanie, ponieważ wielu nauczycieli zbliża się do emerytury, co zwiększa potrzebę rekrutacji nowych nauczycieli w celu utrzymania standardów i wydajności” – czytamy w raporcie. Jego autorzy dodają, że trudności w rekrutacji są szczególnie dotkliwe na obszarach wiejskich i zaniedbanych, co prowadzi do dalszych dysproporcji w jakości edukacji” – podaje OECD.
Zawód nauczyciela jest zawodem bardzo specyficznym i dlatego niedobory specjalistów w edukacji mogą być trudniejsze do rozwiązania niż w innych sektorach. „Niedobory te wynikają ze spadku atrakcyjności zawodu nauczyciela, częściowo z powodu niskich wynagrodzeń, wysokiego poziomu stresu, zwiększonych obciążeń administracyjnych i ograniczonych możliwości awansu zawodowego” – mówi nowy raport.
Raport OECD można go znaleźć tutaj
(GN)
GUS: W ciągu ostatniego roku liczba mieszkańców Polski spadła o 129 819 osób