Piotr odszedł nagle, 23 stycznia 2024 r. Minął rok… Pozostał w naszej pamięci i w naszych sercach. Pozostawił po sobie imponujące archiwum artykułów. Przypominamy jeden z ostatnich tekstów Piotra Skury – opublikowany w Głosie Nauczycielskim nr 3-4 z 17-24 stycznia 2024 r. Temat jakże aktualny po opublikowaniu rozporządzenia dotyczącego przyznania prawa do bonów na laptop kolejnej grupie nauczycieli. Ale nie wszystkim…
Badanie IBE: Nauczyciele przedszkoli potrzebują laptopów
Cyfryzacja nie dla wszystkich?
Ponad 90 proc. nauczycieli przedszkoli regularnie wykorzystuje w swojej pracy laptopy. Ponad połowa dyrektorów przedszkoli uważa, że nauczycielom w ich placówkach brakuje do pracy laptopów – tak wynika z badania IBE.
Piotr Skura
W październiku i listopadzie 2023 r. IBE przeprowadziło badanie „Cyfryzacja w przedszkolach: nowe wyzwania i perspektywy”. W badaniu wzięło udział 1982 dyrektorów oraz 4637 nauczycieli.
Podczas badania dyrektorów przedszkoli zapytano o wykorzystanie sprzętu cyfrowego w pracy dydaktycznej. Z odpowiedzi wynika, że nauczyciele regularnie wykorzystują:
>> laptopy – 91 proc.
>> tablice interaktywne – 72 proc.
>> rzutniki – 64 proc.
>> roboty interaktywne – 22 proc.
Z kolei 85 proc. nauczycieli przedszkoli zadeklarowało, że wprowadziło do swoich zajęć naukę kodowania i szyfrowania, czyli tworzenia kodów różnych figur geometrycznych i kształtów przy użyciu kolorów. Prawie połowa z nich (47 proc.) uwzględniła nauczanie elementów programowania.
Lista kluczowych potrzeb
Dyrektorzy i nauczyciele byli pytani też o kluczowe potrzeby związane z wprowadzaniem podstaw edukacji cyfrowej w przedszkolu. Konieczność doposażenia placówek w odpowiedni sprzęt wskazało 80 proc. dyrektorów i 69 proc. nauczycieli. Ponad połowa dyrektorów uważa, że nauczyciele w ich placówkach potrzebują do pracy laptopów. Czego więc brakuje nauczycielom do pracy w przedszkolach? Respondenci (dyrektorzy) wskazywali m.in.:
>> maty interaktywne – 74 proc.;
>> roboty interaktywne – 66 proc.;
>> laptopy – 55 proc.;
>> maty do nauki kodowania – 54 proc.;
>> klocki – 46 proc.;
>> tablety – 45 proc.
Czego brakuje nauczycielom?
Nauczyciele odpowiedzieli ponadto na pytanie, jakie materiały metodyczne umożliwią im efektywne nauczanie podstaw edukacji cyfrowej na etapie przedszkolnym. Ankietowani udzielili następujących odpowiedzi:
>> scenariusze zajęć z wykorzystaniem narzędzi cyfrowych – 76 proc.;
>> filmiki instruktażowe – 64 proc.;
>> materiały szkoleniowe – 62 proc.;
>> inspiracje, jak samodzielnie tworzyć pomoce dydaktyczne – 53 proc.;
>> instrukcje niezbędne do nauczania odczytywania wzorów, na podstawie których uczniowie mogą stworzyć wybraną konstrukcję z klocków – 49 proc.
IBE zapytał nauczycieli, w jakich obszarach tematycznych chcieliby rozwijać kompetencje. Na kształtowanie umiejętności logicznego i systematycznego myślenia wskazało 65 proc. ankietowanych, na wykorzystanie robotyki i nowych technologii podczas zajęć – 44 proc., na wykorzystanie najnowszych technologii i narzędzi do edukacji cyfrowej – 41 proc., a na wspieranie dzieci ze specjalnymi potrzebami – 38 proc.
IBE: Inwestycje są kluczowe…
„Badania przeprowadzone przez IBE rzucają światło na obecny stan cyfryzacji w przedszkolach, zwracając uwagę na potrzeby, wyzwania i potencjał rozwoju w tym obszarze. Wprowadzenie kompleksowego podejścia do cyfryzacji w edukacji przedszkolnej wydaje się nie tylko pożądane, ale i niezbędne, aby przygotować dzieci na wyzwania nowoczesnego świata. Dlatego inwestycje w odpowiednie szkolenia, narzędzia i programy edukacyjne są kluczowe dla rozwoju przedszkoli jako miejsc, gdzie cyfrowa rewolucja staje się rzeczywistością na rzecz edukacji najmłodszych. Kluczowym aspektem jest zapewnienie bezpieczeństwa i odpowiedniej higieny cyfrowej” – czytamy w podsumowaniu badania IBE.
Poprzednia ekipa: Zero zrozumienia
Niestety rząd Mateusza Morawieckiego (PiS) nie uwzględnił nauczycieli wychowania przedszkolnego w programie „Laptop dla nauczyciela”, w ramach którego nauczyciele mogą liczyć na bony na zakup laptopów w wysokości 2,5 tys. zł. Prawo do otrzymania wsparcia przysługuje nauczycielom, wychowawcom i innym pracownikom pedagogicznym pozostającym w stosunku pracy na 30 września 2023 r. w publicznych i niepublicznych szkołach podstawowych i ponadpodstawowych oraz w publicznych szkołach artystycznych (a także w niepublicznych posiadających uprawnienia publicznej szkoły artystycznej).
Ministerstwo Cyfryzacji w poprzedniej kadencji ogłosiło, że w pierwszej kolejności bon na laptop otrzymają nauczyciele klas IV-VIII w publicznych i niepublicznych szkołach podstawowych oraz szkołach artystycznych. Do kolejnych grup uprawnionych bony mają trafić do końca tego roku szkolnego.
ZNP interweniuje ws. laptopów dla nauczycieli. Wniosek do Ministra Cyfryzacji
Związek interweniował
Podczas prac nad rządowym programem ZNP wielokrotnie domagał się uwzględnienia w nim nauczycieli przedszkoli. „Niezrozumienie budzi fakt odroczenia terminu wydania bonów lub zupełny ich brak tak jak w przypadku nauczycieli wychowania przedszkolnego – czytamy m.in. w liście prezesa ZNP Sławomira Broniarza do ministra cyfryzacji z października ub.r.
„Są to grupy, które w codziennej pracy wykorzystują swój prywatny sprzęt do przygotowania pomocy dydaktycznych, urozmaicania zajęć przedszkolnych i szkolnych, a także do komunikacji z rodzicami. Już w przedszkolach prowadzone są zajęcia z elementami robotyki, kodowania oraz zajęcia, podczas których wykorzystywany jest sprzęt komputerowy” – zauważył Związek.
Wcześniej, podczas prac w parlamencie nad ustawą dotyczącą przyznania nauczycielom bonów na laptopy, ZNP domagał się od parlamentarzystów rozszerzenia programu i objęcia nim nauczycieli przedszkoli (Senat uchwalił odpowiednia poprawkę, ale w Sejmie posłowie PiS ją odrzucili).
Ministerstwo Cyfryzacji, kierowane jeszcze przez poprzednią ekipę, na interwencję ZNP odpowiadało półgębkiem albo wcale. „Zaplanowano, że kolejne grupy nauczycieli otrzymają wsparcie do końca trwającego roku szkolnego. Wsparcie to jest zagwarantowane w ustawie i program będzie realizowany zgodnie z jej zapisami, a z bonu dla nauczyciela skorzysta nawet 465 tys. nauczycieli” – poinformował w połowie listopada ub.r. ówczesny wiceminister cyfryzacji Paweł Lewandowski, odpowiadając na interwencję ZNP. O nauczycielach przedszkoli ówczesna ekipa w MC nawet nie wspomniała.
Poprzedni rząd zapomniał?
Urszula Woźniak, wiceprezes ZG ZNP, zwróciła uwagę w niedawnym wywiadzie dla Głosu, że być może już na etapie negocjowania unijnych pieniędzy z KPO na ten program strona rządowa zapomniała o nauczycielach przedszkoli (program bonów ma być sfinansowany właśnie ze środków KPO). Warto bowiem wiedzieć, że w innych krajach UE przedszkola są systemowo inaczej usytuowane niż w Polsce, u nas są częścią systemu oświaty razem ze szkołami, w pozostałych krajach ta struktura jest odmienna.
– I właśnie dlatego w środkach z KPO, o których decydują organy UE, nie uwzględniono nauczycieli przedszkoli, tylko nauczycieli szkolnych. Mam tutaj na myśli bon na laptop. Być może ktoś, kto z ramienia polskiego rządu negocjował wykorzystanie tych środków, nie zwrócił na to uwagi, a urzędnikom europejskim mogło nawet nie przyjść do głowy, żeby wpisać do katalogu uprawnionych także nauczycieli wychowania przedszkolnego – mówiła nam Urszula Woźniak (GN nr 49-50 z 6-13 grudnia 2023 r.).
Spośród grup uwzględnionych w programie jak dotąd z bonu mogli skorzystać tylko nauczyciele klas IV-VIII. Ich wybór MC uzasadniło „faktem prowadzenia równolegle inwestycji długoterminowej, której beneficjentami są uczniowie klas IV publicznych i niepublicznych szkół podstawowych”. Przekładając z urzędniczego na nasze, chodzi o fakt przekazania laptopów czwartoklasistom.
MC oceniło też, że nauczyciele uczący w klasach IV-VIII to grupa, która „jest najbardziej zaangażowana w aktywności związane z realizacją rządowego programu rozwijania szkolnej infrastruktury oraz umiejętności podstawowych i przekrojowych dzieci i młodzieży – >>Laboratoria przyszłości<<”.
A przecież także nauczyciele przedszkoli rozwijają u dzieci „umiejętności podstawowe i przekrojowe”, do czego potrzebują odpowiedniego sprzętu.
***
Od redakcji: Tak Piotr pisał o braku bonów dla nauczycieli przedszkoli. Dziś Ministerstwo Cyfryzacji tłumaczy, dlaczego wciąż nie udało się zapewnić dodatkowych pieniędzy na sfinansowanie bonów dla nauczycieli przedszkoli. Otóż, największą przeszkodą ma być fakt, że przedszkoli nie uwzględniono w założeniach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO).
„W trakcie II rewizji KPO podjęto próbę objęcia wsparciem również tej grupy nauczycieli, jednak ze względu na przedstawioną powyżej, założoną logikę interwencji oraz brak środków finansowych pozwalających sfinansować wsparcie dla nauczycieli wychowania przedszkolnego w publicznych i niepublicznych szkołach podstawowych (w ramach II rewizji KPO możliwe były przesunięcia wydatków tylko w ramach już przyznanej puli środków), nie udało się objąć wsparciem tej grupy nauczycieli” – napisali urzędnicy w dokumencie Ocena Skutków Regulacji (OSR), dotyczącym opublikowanej włażnie nowelizacji rozporządzenia ws. bonów.
Czyli środków KPO nie można wydać na bony dla nauczycieli z przedszkoli. A środków z budżetu państwa? „W chwili obecnej stan finansów publicznych, w tym wejście w procedurę redukcji nadmiernego deficytu, nie pozwala na objęcie wsparciem ze środków budżetu państwa dodatkowych grup nauczycieli, ponad te ustalone z Komisją Europejską” – czytamy w wyjaśnieniu resortu cyfryzacji.
Resort zapewnia, że wsparcie dla placówek wychowania przedszkolnego jest wpisane w Politykę Cyfrowej Transformacji Edukacji, przyjętą przez rząd we wrześniu 2024 r. To oznacza, że nauczyciele mogą uzyskać służbowy sprzęt komputerowy „w ramach wsparcia oferowanego w konkursach ogłaszanych w inwestycji C2.1.3 KPO”. W konkursie placówka przedszkolna może zdobyć grant w kwocie do 6366 zł netto. Czytamy też, że rząd planuje kolejne działania, by wesprzeć placówki w zakupie komputerów do dyspozycji nauczycieli.
Co dalej? Zobaczymy…
WIĘCEJ na temat bonów na laptopy:
Pożegnanie Piotra Skury, dziennikarza Głosu Nauczycielskiego, naszego Kolegi i Przyjaciela
Opłakujemy i żegnamy Piotra Skurę, dziennikarza pisma @GNauczycielski, wybitnego publicystę edukacyjnego, naszego Kolegę i Przyjaciela. W Sulejówku odbyła się ceremonia pożegnania Piotra. Piotrek, dziękujemy, że byłeś z nami przez te wszystkie lata. Pozostaniesz w naszych myślach pic.twitter.com/rbGKU2UbiC
— Głos Nauczycielski (@GNauczycielski) January 31, 2024