Przepisy nie przewidują „redukcji” wymiaru zajęć edukacyjnych w związku z pandemią, a nauczycielom należy się wynagrodzenie także za godziny ponadwymiarowe – uważa MEN. Po interwencjach ZNP na pomysły obcinania nauczycielom godzin, a co za tym idzie, także wynagrodzenia, reagują kuratorzy.
Z całego kraju płyną sygnały o nielegalnych próbach uderzenia w zarobki pracowników oświaty. Niektóre gminy i powiaty próbują wywierać naciski na dyrektorów, by ograniczali wymiar zajęć w swoich placówkach oświatowych, a w konsekwencji – oszczędzali na wynagrodzeniach nauczycieli. Chodzi głównie o ograniczenie nauczycielom godzin ponadwymiarowych.
Tymczasem Jerzy Jakubczuk, dyrektor Departament Współpracy z Samorządem Terytorialnym MEN, w piśmie do Unii Metropolii Polskich przypomniał, że rozporządzenie w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 „nie przewiduje >>redukcji<< wymiaru zajęć edukacyjnych, lecz możliwość innego sposobu organizacji prowadzenia danych zajęć”.
Dodał, że szkoły otrzymały prawo do indywidualnego decydowania o ewentualnych zmianach zakresu treści nauczania w poszczególnych oddziałach i dostosowania tego zakresu do realizacji podstawy programowej. Jednocześnie nauczyciele powinni w swojej pracy uwzględnić specyfikę pracy zdalnej, tzn. zarówno możliwości, jak i ograniczenia związane z taką formą nauczania i uczenia się. „Uczniowie, zwłaszcza młodsi, nie są w stanie i nie powinni spędzać przy komputerach tyle czasu, ile spędziliby w normalnych warunkach w szkole na poszczególnych lekcjach” – przypomniał dyrektor Jakubczuk.
W efekcie, tylko część zajęć może się odbywać „na żywo”, tj. on-line, natomiast „pozostała część zajęć powinna polegać w szczególności na udostępnianiu uczniom odpowiednio przygotowanych materiałów do nauki oraz zapewnieniu możliwości konsultacji z nauczycielem”.
„Kluczowe jest, aby nauczyciel, wykorzystując technologię do nauki na odległość nie tylko dobrze przygotowywał poszczególne zajęcia, ale również przygotowywał do nich uczniów. Obowiązkiem nauczyciela jest zatem komunikowanie uczniom celu/celów zajęć, właściwy dobór materiałów do zajęć, wybór odpowiedniej formy zajęć i metod pracy, jasne i zrozumiałe określenie wymaganych od ucznia aktywności, wspieranie uczniów w ich realizacji, dawanie wskazówek, ukierunkowywanie, itd” – czytamy w piśmie z MEN.
Dlatego specrozporządzenie nie przewiduje redukcji wymiaru zajęć, ale różne sposoby ich organizacji.
Ministerstwo edukacji przypomniało też, że „zgodnie z przepisem § 7 ust. 1 wymienionego rozporządzenia, zajęcia realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub innego sposobu kształcenia nauczyciel realizuje w ramach obowiązującego go przed dniem wejścia w życie rozporządzenia tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, prowadzonych bezpośrednio z uczniami albo na ich rzecz, a w przypadku godzin zajęć realizowanych powyżej tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych – w ramach godzin ponadwymiarowych, o których mowa w art. 35 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela”.
Zasady zaliczania godzin poszczególnych zajęć realizowanych zdalnie określa zaś dyrektor.
„Jak wynika z powołanych przepisów, kompetencja w zakresie ustalania zasad zaliczania do wymiaru godzin poszczególnych zajęć realizowanych z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub innego sposobu kształcenia, w tym także zajęć realizowanych w ramach godzin ponadwymiarowych, należy do dyrektora szkoły” – podkreślił dyr. Jakubczuk.
I dalej: „Tak więc nauczyciel powinien otrzymać wynagrodzenie za zrealizowane w tym okresie godziny ponadwymiarowe ustalone zgodnie z zasadami określonymi przez dyrektora szkoły”.
Ponadto „w świetle obowiązujących przepisów nie jest możliwe zmniejszenie wymiaru zatrudnienia nauczyciela bez zmiany dotychczasowych umów o pracę lub aktów mianowania”. „Zmniejszenie wymiaru zatrudnienia bez zastosowania wypowiedzenia nie jest również możliwe w przypadku nauczycieli zatrudnionych na podstawie umowy o pracę” – czytamy w piśmie MEN.
>> Pismo MEN dostępne jest TUTAJ:
>> 2020.04.08 Odpowiedź MEN na pismo Unii Metropolii Polskich
Natomiast kuratorium oświaty w Katowicach – w odpowiedzi na pismo Aleksandry Rezler, prezes Okręgu Śląskiego ZNP – podkreśliło, że przepisy rozporządzenia MEN z 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 „nie wyłączają stosowania przepisów w sprawie ramowych planów nauczania”.
Czyli – „dyrektor szkoły jest zobowiązany stosować niewyłączone obowiązujące uregulowania prawne, w tym dotyczące ramowych planów nauczania, oczywiście odpowiednio je dostosowując do przyjętych w danej szkole, we współpracy z nauczycielami, rozwiązań organizacyjnych”.
„Powinien tym samym zachować wymiar godzin wskazany w ramowych planach nauczania. Zasady organizacyjne, które powinny zostać uwzględnione w ustalaniu tygodniowego zakresu treści nauczania do zrealizowania w poszczególnych oddziałach klas, zostały wymienione § 1. pkt 3 ww. rozporządzenia i nie ma wśród nich zmniejszania tygodniowego wymiaru godzin” – czytamy w odpowiedzi Jacka Szczotka, śląskiego wicekuratora.
>> Pismo kuratorium w Katowicach dostępne jest TUTAJ
Z kolei wielkopolska kurator oświaty Elżbieta Leszczyńska – w odpowiedzi na pismo Okręgu Wielkopolskiego ZNP – stwierdziła, że zgodnie ze specrozporządzeniem MEN „nauczyciele realizują zajęcia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub innego sposobu kształcenia w ramach obowiązującego go przed wejściem w życie rozporządzenia tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub na ich rzecz, a w przypadku godzin zajęć realizowanych w wymiarze wyższym niż tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć w ramach godzin ponadwymiarowych”.
Kuratorium przypomniało też, że to dyrektor ustala zasady zaliczania do wymiaru godzin pracy poszczególnych zajęć realizowanych w ramach kształcenia zdalnego. Przepisy gwarantują więc nauczycielom wynagrodzenie za pracę w godzinach ponadwymiarowych „jedynie w przypadku, gdy nauczyciel realizując kształcenie na odległość, przekroczy obowiązkowy wymiar godzin dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, rozliczanych zgodnie z ustaleniami dyrektora”.
>> Pismo kuratorium z Poznania dostępne jest TUTAJ
W rozmowach z samorządami można też powołać się na odpowiedź rybnickiej delegatury śląskiego kuratorium na pismo Oddziału Międzygminnego ZNP w Raciborzu. Wicekurator Jacek Szczota napisał, że przepisy specrozporządzenia „nie wyłączają stosowania przepisów w sprawie ramowych planów nauczania”.
„Przepisy, których nie stosuje się w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty, zostały enumeratywnie wymienione w § 13. ww. rozporządzenia, co oznacza, że dyrektor szkoły jest zobowiązany stosować niewyłączone obowiązujące uregulowania prawne, w tym dotyczące ramowych planów nauczania, oczywiście odpowiednio je dostosowując do przyjętych w danej szkole, we współpracy z nauczycielami, rozwiązań organizacyjnych” – czytamy w piśmie wicekuratora.
I dalej: „Powinien tym samym zachować wymiar godzin wskazany w ramowych planach nauczania, w tym wymiar zajęć z wychowawcą i podziały na grupy”.
Ponadto „Nie został również zawieszony art. 35 Karty nauczyciela dot. pracy nauczycieli w godzinach ponadwymiarowych”.
„Informuję również, że przepisy dotyczące udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej nie zostały zawieszone, w związku z czym brak podstaw prawnych do nieudzielania pomocy w formach wskazanych w rozporządzeniu” – podkreślił wicekurator.
„Podsumowując, przepisy obowiązujące w związku z wprowadzeniem na terenie kraju epidemii, w tym przepisy odnoszące się do czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty, nie dają dyrektorom szkół delegacji prawnej do zmniejszania liczby godzin wskazanych w ramowych planach nauczania” – dodał.
>> Pismo wicekuratora dostępne jest TUTAJ
Jako pierwszy na pomysły ograniczania godzin zajęć zareagowało kuratorium na Dolnym Śląsku. Kurator zakazał samorządom obcinania godzin z ramowych planów nauczania.
(PS, GN)
***
Więcej na ten temat w najnowszym Głosie Nauczycielskim nr 18-19 z 29 kwietnia – 6 maja br. (to wydanie Głosu będzie dostępne jutro, tj, 29 kwietnia br.)