Od 1 stycznia 2026 wchodzą w życie niektóre zapisy tzw. dużej nowelizacji Karty Nauczyciela, które zapewniają nauczycielom korzystniejsze rozwiązania w pragmatyce zawodowej. Chodzi m.in. o podniesienie wysokości odpraw emerytalnych, rentowych i dla osób przechodzących na świadczenie kompensacyjne; zwiększenie wysokości nagrody jubileuszowej za 40 lat pracy i wprowadzenie nagrody za 45 lat pracy.
Przypomnijmy, że podpisana 21 sierpnia przez prezydenta Karola Nawrockiego ustawa z dnia 25 lipca 2025 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw, czyli tzw. duża nowelizacja Karty Nauczyciela została opublikowana w Dzienniku Ustaw (poz. 1160) 25 sierpnia. Ustawa weszła w życie od 1 września br., ale niektóre zmiany zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 lub września 2026 roku.
W tzw. dużej nowelizacji KN uwzględniono część postulatów Związku Nauczycielstwa Polskiego (m.in. większa stabilizacja zawodowa dla nauczycieli rozpoczynających pracę w szkole, uporządkowanie zasad wynagradzania za godziny ponadwymiarowe, podwyższenie odpraw emerytalnych, wprowadzenie nagrody jubileuszowej za 45 lat pracy).
Jedna z kluczowych zmian wprowadzanych od 1 stycznia 2026 roku dotyczy odpraw dla nauczycieli odchodzących na emeryturę. Nowelizacja KN przewiduje zróżnicowanie wysokości odprawy w zależności od stażu pracy. Zgodnie z nowymi przepisami:
>> nauczyciel z minimum 10-letnim stażem otrzyma odprawę w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia,
>> przy stażu minimum 15 lat będzie to trzymiesięczne wynagrodzenie,
>> a dla nauczycieli z co najmniej 20-letnim stażem – sześciomiesięczna pensja (wcześniej – 3-miesięczne wynagrodzenie po 20 latach).
Nowelizacja Karty nauczyciela przewiduje także podwyższenie nagród jubileuszowych dla najbardziej doświadczonych pedagogów. Od 2026 r.:
>> wzrośnie wartość nagrody jubileuszowej za 40 lat pracy: z 250% do 300% wynagrodzenia miesięcznego
>> pojawi się nowa nagroda jubileuszowa za 45 lat pracy: aż 400% wynagrodzenia miesięcznego
Jest to korzystna zmiana dla nauczycieli, ale kontrowersje wzbudził fakt, że odnosi się tylko do osób, które odpowiedni staż pracy uzyskają w 2026 r. MEN uznał jednak, że na poszerzenie uprawnienia nie ma pieniędzy, a poza tym byłoby to „niesprawiedliwe”.
Od stycznia 2026 r. rozszerzona zostanie także grupa uprawnionych do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego o nauczycieli, którzy dotychczas nie byli do niego uprawnieni. Do listy uprawnionych dopisano m.in. nauczycieli zatrudnionych w:
>> publicznych i niepublicznych centrach kształcenia zawodowego oraz branżowych centrach umiejętności,
>> publicznych i niepublicznych placówkach artystycznych,
>> publicznych i niepublicznych placówkach doskonalenia nauczycieli,
>> publicznych i niepublicznych bibliotekach pedagogicznych,
>> publicznych i niepublicznych kolegiach pracowników służb społecznych,
>> okręgowych ośrodkach wychowawczych, zakładach poprawczych oraz schroniskach dla nieletnich.
Od września 2026 wchodzi z kolei w życie przepis ujednolicający pensum – do 18 godzin tygodniowo – obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczycieli praktycznej nauki zawodu i teoretycznych przedmiotów zawodowych.
(GN)